یکی از مهم‌ترین نکاتی که در تدوین برنامه‌های توسعه فناوری در کشور باید مدنظر قرار گیرد، توجه به قابلیت‌ها و ظرفیت‌های استانی است. یعنی ضروری است که این پروژه‌ها در هر منطقه و استانی بر اساس ویژگی‌های منحصر به فرد آن خطه تدوین شود. این کار به پیشبرد اهداف مدنظر در زمینه توسعه علمی کشور و استفاده از همه طرفیت های موجود در کشور برای این کار کمک خواهد کرد. 

ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری بر همین مبنا و برای اینکه طرح‌های فناورانه در مسیری درست حرکت کنند، بر اساس ظرفیت‌های استانی اقدام به تعریف برنامه‌هایی چون «کشت علوفه شورپسند»، »«پرورش ماهی با زه‌آب»، «زراعت گیاهان شورپسند» و «پرورش گوسفندهایی منطبق با نوع آب و هوای مناطق مختلف کشور» کرده است. این برنامه‌ها در شهرها و استان‌هایی که با کم‌آبی و مشکلات خشکسالی دست و پنجه نرم می کنند، به اجرا درخواهد آمد. همه این پروژه‌ها قرار است باعث افزایش تاب‌آوری و بیابان‌زدایی در کشور شود.

اما دیگر اولویتی که در تعریف این پروژه‌ها مطرح است، حفاظت از محیط زیست و کاهش آسیب‌هایی است که به واسطه توسعه فناوری در کشور می تواند طبیعت را تهدید کند. بر این اساس، ستاد اقدام به تعریف 20 پروژه آزمایشی در حوزه‌هایی چون «بیوتکنولوژی محیط»‌‍، «تصفیه فاضلاب»، «بیولاستیک»، «بیوکمپوست و اسید هیومیک»، «بیوسنسورها»، «مالچ‌های زیستی» و غیره کرده است تا با اجرای آنها میزان آسیب به طبیعت را به حداقل برساند. این طرح‌ها قرار است طی 5 سال اجرایی شود و پایانی شود بر بسیاری از مشکلات موجود در کشور.

عزم کشورها برای حفاظت ار محیط‌زیست

در دوران مدرن و پس از انقلاب های علمی و صنعتی، انسان با اعتقاد به توسعه و پیشرفت فناوری در تلاش است تا بر طبیعت تسلط یابد. اتفاقی که به تدریج تخریب و نابودی طبیعت را به دنبال خواهد داشت. به همین دلیل مراقبت و نگه‌داری از این دارایی طبیعی وظیفه‌ای همگانی است.

«توقف جنگل زدایی»، «دفع زباله»، «ممنوعیت پلاستیک»، «استفاده کمتر از وسایل نقلیه شخصی»، «برگزاری فستیوال‌های ایمن و بهداشتی»، «کشاورزی زیستی»، «جلوگیری از شکار غیرقانونی» و غیره راهکاریی جهانی است که برای این کار در نظر گرفته شده است.

در ایران نهادهای مختلفی در این حوزه فعالیت می کنند. ستاد توسعه زیست‌فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری یکی از مجموعه‌های مرتبطی است که به این حوزه ورود کرده است.

امروزه رها شدن آلاینده‌ها در محیط زیست، نفوذ ترکیبات صنعتی و فاضلابها به آب‌های آشامیدنی و زمین‍های کشاورزی، مشکلات فراوانی را ایجاد کرده است. این وضعیت در خصوص آلاینده‌های هوایی و ریزگردها نیز قابل مشاهده است. تامین سلامت و حفاظت از محیط زیست از مهم‌ترین عواملی است که بازارها و خدماتی را که توسط زیست‌فناوری محیط زیست عرضه می‌شود را با اهمیت کرده است.

مرکز ارتباطات و اطلاع رسامنی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

#23