"تعيين بهره‌وري انرژي و الگوي كشت اقتصادي در شرايط آبياري با آب زيرزميني و كشاورزي پايدار"  عنوان پژوهشی است که توسط پژوهشگران دانشگاه تهران و با پشتیبانی صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران معاونت علمی انجام شد.

به گزارش مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، مصرف انرژی در فرآیند طراحی و تحلیل اقتصادی سامانه‌های آبیاری از جایگاه مهمی برخوردار است و سازمان ها و دانشگاه های بین المللی در این زمینه دستورالعمل ها و نشریات تخصصی‌ ارائه داده اند اما به این مهم در کشور تاکنون کمتر پرداخته شده است. با توجه به شرایط کم آبی کشور که بخش عمده مصرف آب آبياري از منابع آب زيرزميني است، در صورت غفلت از مسأله بررسی مصرف انرژی و تحلیل اقتصادی هزینه‌های مربوطه، لطمات زیادی به اقتصاد ملی وارد خواهد شد.

با توجه به اصلاح قیمت حامل های انرژی و مصرف بیشتر انرژی به صورت مستقیم (سوخت های فسیلی یا برق) درایستگاه های پمپاژ آبیاری برای استحصال آب، ارائه راهکارهایی برای تعيين الگوي كشت مناسب با توجه به ارزش افزوده آنها و مصرف انرژی ضروری است. علي رغم اثرات قابل ملاحظه مديريت مصرف انرژي در سامانه هاي آبياري در تمامي بخش هاي تامين، توزيع و كاربرد آب آبياری در شرح خدمات تيپ مهندسان مشاور مرتبط با اين گونه پروژه ها اثرات اقتصادي- فني مصرف انرژي مورد توجه كمتري  قرار گرفته و در فرآيند امكان سنجي اقتصادي آنها لحاظ نمي‌شود. به عنوان مثال، شاخص انرژی مصرفی برای پمپاژ آب زيرزميني بر حسب کیلو وات ساعت بر متر مکعب و شاخص هزینه انرژی هر متر مکعب آب در اعماق مختلف چاه باید در طرح‌هاي آبياري مورد محاسبه و مقایسه قرار گیرد.


آب زيرزميني منبع اصلي آب آبياري در ايران است. حدود 62 میلیارد مترمکعب از آبهای زیر زمینی از طریق چاهها استخراج می شود و 90 درصد آن به مصرف آبیاری می رسد (سايت وزارت نيرو). از طرف ديگر، هر ساله افت سطح آب زيرزميني در بسياري از دشت‌هاي ايران وجود دارد و اين رخداد بيانگر افزايش مصرف انرژي براي پمپاژ آب آبياري مي‌باشد. در اين صورت الگوي كشت مناسب اقتصادي با گذشت زمان (با توجه به كاهش سطح آب زيرزميني) تغيير می کند. بنابراين ارائه دستورالعملي كه بتواند عمق اقتصادي چاه براي تك تك محصولات كشاورزي با توجه به هزينه‌هاي پمپاژ آب آبياري، ارزش محصول و كليه هزينه‌هاي كشاورزي (شامل هزينه‌هاي كاشت، داشت و برداشت) را محاسبه کند ضروری است.

با توجه به اهمیت موضوع طرح "تعيين بهره‌وري انرژي و الگوي كشت اقتصادي در شرايط آبياري با آب زيرزميني و كشاورزي پايدار" توسط پژوهشگران دانشگاه تهران و با پشتیبانی صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران معاونت علمی انجام شد.

با توجه به نتايج اين طرح مي‌توان عمق اقتصادي چاه براي آبياري محصولات مختلف زراعي تعيين کرد سپس با توجه به سطح آب زيرزميني هر منطقه‌اي، الگوي كشت مناسب را براي آن منطقه توصيه می شود. با بررسی مصرف انرژی و تحلیل اقتصادی هزینه‌های مربوطه، هم كشاورزان داراي سود بيشتري خواهند بود و هم منابع ملي (انرژي) به نحو مطلوب‌تري استفاده می شود و از وارد شدن لطمات زیاد به اقتصاد ملی جلوگيري مي‌شود.

محاسبه میزان مصرف انرژی و هزینه های مربوط به كشت محصولات عمده زراعي دشت قزوین، تعيين بهره‌وري انرژي در سيستم‌هاي مختلف آبياري براي محصولات عمده زراعي، تعيين عمق اقتصادي چاه براي محصولات مختلف زراعي، بررسی تاثير نوع سيستم آبياري (سطحي و باراني) بر هزينه‌هاي پمپاژ و اقتصادي بودن كشت محصولات، بررسي اثر منبع انرژي (الكتريكي و ديزلي) بر هزينه‌هاي پمپاژ و اقتصادي بودن كشت محصولات و بررسي اقتصادي كشت محصولات زراعي در شرايط استفاده تلفيقي از چاه و كانال آبياري برخی از اهداف انجام این پژوهش است.
انتهای پیام/25