دریا در سالی که گذشت فراز و نشیب های زیادی را در عمق خود تجربه کرد و در این مسیر ستاد توسعه فناوری و صنایع دانش بنیان دریایی معاونت علمی، به منظور تعامل سازنده بین بخشی و ایجاد هم‌افزایی، هم‌گرایی و هدفمندی فعالیت‌های توسعه‌ای دریایی کشور، اقداماتی را در سال گذشته به انجام رساند که مهمترین آن را مرور می‌کنیم.
به گزارش مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری؛ ستاد توسعه فناوری و صنایع دانش‌بنیان دریایی از ابتدای سال 1393 شروع بکار کرده است و در راستای بهره‌گیری هرچه بیشتر توانمندی‌های موجود دریایی کشور در جهت توسعه فناوری‌های دریایی فعالیت آغاز کرد. این ستاد در راستای سیاست‌های کوچک‌سازی بدنه دولت و استفاده از ساختاری چابک و به‌دوراز گسترش تشکیلات اداری، قصد دارد تا اهداف و ماموریت‌های خود را با بهره‌گیری از همکاری نهاد‌ها و ارگان‌های دریایی کشور و با سازمان‌دهی واحد‌های ویژه شامل تشکیل شوراها، کمیته‌ها و یک شبکه ماتریسی دنبال کند.
ساختار ستاد شامل چهار نهاد پشتیبانی و چهار نهاد عملیاتی در قالب گروه و چند ساختار مشورتی است، که این گروه‌ها متشکل از گروه توسعه فناوری، گروه تجاری‌سازی و توسعه بازار، گروه مطالعات و برنامه‌ریزی راهبردی و گروه ترویج و آموزش است.
در گزارش تهیه‌شده در نظر داریم تا به مهم‌ترین و البته کارسازترین اقدامات دریایی در سال 96 اشاره‌کنیم، که در زیر بخشی از آن را می‌خوانیم.

تدوین و اجرایی سازی نقشه راه فناوری‌های دریایی ایران
ستاد دریایی به‌منظور برنامه‌ریزی فناورانه و جهت بهره‌گیری از توانمندی‌های کشور با مشارکت 18 سازمان دریایی به‌عنوان نهاد فرابخشی، مدیریت تدوین نقشه راه فناوری‌های دریایی کشور را به عهده گرفت. درنهایت با تلاش‌های صورت گرفته تاکنون 11 محور نقشه راه فناوری‌های دریایی ایران نهایی و منتشرشده است. نتایج این طرح‌ها می‌تواند راهنمای مناسبی برای اولویت‌بندی طرح‌ها و استفاده بهینه از منابع مالی موجود برای توسعه دریایی کشور باشد.

حمایت از طرح‌های فناورانه دریایی
همچنین این ستاد،  در راستای توسعه فناوری‌های دریایی با استفاده از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان دریایی، اساتید و پژوهشگران فعال، در این حوزه اقدام به حمایت از طرح‌های فناورانه کرده است. رویکرد این ستاد در این برنامه،  رفع نیازهای فناورانه کشور با همکاری سازمان‌ها و ارگان‌های دریایی است.
که ازجمله برخی از طرح‌های فناورانه موردحمایت در سال جاری می‌توان به طراحی و ساخت اولین شناور رستوران زیرآب خاورمیانه،  استخراج کیتین و تولید نیمه‌صنعتی کیتوسان با خلوص بالا از پوست میگو با استفاده از روش‌های نوین و طراحی، تولید و تست کانکتورهای الکتریکی استوانه‌ای دریایی بر اساس استاندارد نظامی MIL-C-5015، طراحی و ساخت پیستون‌های موتورهای دریایی میتسوبیشی و نیگاتا و همچنین طراحی و ساخت یدک‌کش 5000 اسب بخار از نوع ASD و گيرنده AIS اشاره کرد.

جشنواره ملی دریا مسیر پیشرفت
با عنایت به سیاست‌های ابلاغی در برنامه ششم توسعه کشور، ترویج فرهنگ دریایی ازجمله اهدافی است که می‌بایست متولیان امور مربوط به حوزه دریا به آن بپردازند. برنامه‌ریزی و آشنا ساختن اقشار علمی کشور همچون دانشجویان و دانش آموزان با دریا یکی از اثرگذارترین اقداماتی است که می‌تواند زمینه‌ساز تأمین نیروی انسانی خلاق و کارآمد برای آینده این صنعت مهم باشد. بدین منظور سومین جشنواره ملی دریا مسیر پیشرفت باهدف ترویج مباحث عمومی مرتبط با دریا، در بخش‌های طرح‌ها و دستاوردهای فناورانه دریایی، فیلم کوتاه و عکس دانشجویی دریا، مسابقات شناورهای هوشمند، مسابقات ربات‌های زیردریایی، ایده بازار دریایی و جشنواره دانش‌آموزی دریا برنامه‌ریزی و با مشارکت نهادها و ارگان‌های دریایی مختلف برگزار می‌شود. توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان و حمایت از طرح‌ها و دستاوردهای فناورانه دریایی، از موضوعات اساسی جشنواره است.

برگزاری دوره‌های آموزشی تخصصی حوزه دریا در دانشگاه‌های کشور
توسعه دانش و فناوری در کشور مستلزم تربیت نیروهای متخصص و آشنا به شرایط صنعتی کشور است. ازاین‌رو ستاد باهدف ارتقای سطح آشنایی دانشجویان با شرایط کاری و صنعتی کشور به‌صورت مستمر دوره‌های آموزشی تخصصی را برنامه‌ریزی و در دانشگاه‌های دریایی کشور اجرا میکند.

حمایت از پایان‌نامه‌های تحصیلات تکمیلی
ستاد دریایی باهدف ارتقای سطح علمی دانشجویان و پژوهشگران کشور در زمینه¬های مرتبط با مهندسی دریا و به‌منظور تقویت انگیزه پژوهش در این عرصه، از فعالیت‌های علمی و تحقیقاتی دانشگاهی در قالب پایان‌نامه‌های تحصیلات تکمیلی حمایت می‌کند.  در همین راستا  در سال،  10 موافقت‌نامه با دانشگاه‌های  فعال در حوزه دریا منعقد گردیده است . بر اساس این موافقت‌نامه‌ها تعداد 253 پایان‌نامه شامل 177پایان‌نامه کارشناسی ارشد و 76رساله‌ی دکتری  موردحمایت این ستاد قرارگرفته است.

حمایت از رویدادهای دریایی
امروزه ایده پردازی و نوآوری، انقلابی بزرگ در حوزه‌های کارآفرینی و ظهور کسب‌وکارهای نوپا در جهان به وجود آورده است. به‌منظور گردآوری و تسریع ورود ایده‌ها به بازار تولید محصولات، مسابقاتی نظیر استارت آپ ها  و ایده پردازی در سراسر دنیا و با موضوعات مختلف شکل‌گرفته‌اند تا جریان تبدیل ایده به پدیده و درنهایت ورود به بازار را تسهیل و تسریع نماید. در همین راستا ستاد توسعه فناوری و صنایع دانش‌بنیان دریایی با همکاری دانشگاه‌های دریایی کشور اقدام به حمایت از برگزاری چنین رویدادهایی در سطح کشور باهدف شناسایی ایده‌های برتر و رشد آن‌ها کرده است .
 برخی از مهم‌ترین رویدادهای حمایت‌شده توسط ستاد در سال جاری عبارت‌اند از دومین رویداد کارآفرینی دریا محور با رویکرد گردشگری دانشگاه خلیج‌فارس بوشهر، ایده بازار دریایی دانشگاه خلیج‌فارس بوشهر و همایش زیست‌فناوری دریا همچنین چالش فناوری ساخت مواد جاذب آلودگی‌های نفتی اشاره کرد

برگزاری نشست‌های تخصصی کارگروه‌های دریایی استان‌های ساحلی کشور
نشست تخصصی کارگروه صنایع دریایی استان‌های ساحلی به‌تناوب در 7 استان ساحلی کشور با مشارکت استانداری، ارگان‌ها و نهادهای دریایی و حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری باهدف کلی هم‌افزایی و تعامل نهادهای فعال و بررسی مشکلات و موانع توسعه صنایع دریایی استان برگزارشده است.
در همین راستا مهم‌ترین پیشنهادات و مصوبات  مطرح در استان‌ها، جهت توسعه فعالیت‌های ستاد به‌صورت های مختلفی همچون تهیه اطلس توانمندی‌ها و ظرفیت‌های دریایی هر استان، مشارکت در طرح‌های فناورانه استانی تقاضامحور و تشکیل کارگروه صنایع و فناوری‌های دریایی استانی، معرفی مناسب ظرفیت‌های علم و فناوری حوزه دریا در استان جهت بررسی و حمایت ستاد همچنین استفاده از  ظرفیت‌های حمایتی ستاد دریایی برای شرکت‌های خصوصی فعال در استان تهیه شد.

تهیه و تدوین کتب
ازجمله کتاب‌هایی که در سال جاری تدوین منتشرشده است می‌توان به کتاب آینده آبی است، آینده فناوری‌های دریایی، نقشه راه فناوری‌های دریایی ایران، آمارنامه دریایی 96، شرکت‌های دانش‌بنیان ضرورت توسعه فناوری‌های دریایی، اطلس شناورهای ساخت ایران96 اشاره کرد.

حمایت از استانداردسازی محصولات دریایی ساخت داخل
در راستای توسعه تولید داخل و حمایت از تولیدکنندگان جهت ورود به عرصه ساخت تجهیزات دریایی، ستاد طی تفاهم‌نامه‌ای با موسسه رده‌بندی ایرانیان، با تأمین بخشی از هزینه ارزیابی و صدور گواهینامه‌های دریایی از تولیدکنندگان داخلی حمایت می‌نماید.
 برخی از این محصولات استانداردسازی شده در سال جاری به شرح زیر است:
تولید آندهای فدا شونده روی، انواع عایق‌های حرارتی، تولید روغن و روان کننده دریایی و اخذ تأییدیه درزمینه ارائه و  تأمین خدمات از محصولات استاندارد سازی شده در سال 95 است که میتوان به آن اشاره کرد.

اعطای تسهیلات قرض‌الحسنه ویژه به شرکت‌های دانش‌بنیان دریایی
ستاد توسعه فناوری و صنایع دانش‏بنیان دریایی در راستای توسعه کیفی شرکت‌های دانش‌بنیان دریایی و هدایت شرکت‌ها جهت افزایش فعالیت‏های فناورانه اقدام به اعطای تسهیلات ویژه قرض‌الحسنه به این شرکت‏ها نموده است. ازجمله این طرح‌ها می‌توان به طراحی، تولید و تست کانکتورهای الکتریکی استوانه‌ای دریایی بر اساس استاندارد نظامی MIL-C-5015و طراحی و ساخت پیستون‌های موتورهای دریایی میتسوبیشی و نیگات اشاره کرد.

حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان جهت ارائه دستاوردهای خود در نمایشگاه‏های داخلی و خارجی
نمایشگاه‌ها و مجامع دریایی یکی از بسترهای مؤثر جهت معرفی و ارائه توانمندی شرکت‏های دریایی است. حضور مناسب شرکت‌ها در این نمایشگاه‏ها کمک شایانی به بازاریابی محصولات تولیدی و همچنین شناخت بهتر رقبا و برنامه‏ریزی صحیح جهت اکتساب سهم حداکثری از بازار موجود خواهد بود. بر این اساس ستاد حمایت از حضور شرکت‏های دانش‏بنیان دریایی را در دستور کار خود قرار داده و به‌موجب آن شرکت‌های علاقه‌مند با استفاده از حمایت‌های موجود، می‌توانند با اخذ غرفه در نمایشگاه مرتبط حضور یافته و از بستر فراهم‌شده استفاده کنند .
 ازجمله نمایشگاه‌هایی که از حضور شرکت‌های دانش‌بنیان دریایی در سال 96 حمایت‌شده است میتوان به نوزدهمین نمایشگاه بین‌المللی صنایع دریایی و دریانوردی - جزیره کیش، نمایشگاه‌های دستاوردهای فناورانه دریایی کشور  تهران و نمایشگاه بین‌المللی فناوری‌های صنایع دریایی یورو پورت هلند اشاره کرد.

برگزاری جلسات مشترک با شرکت‏‌های دانش‌بنیان دریایی
در راستای توسعه کیفی و کمی شرکت‏های دانش‌بنیان دریایی و همچنین تکمیل زنجیره ارتباط شرکت‏ها با متقاضیان و کارفرمایان دریایی، این ستاد اقدام به برگزاری جلسات مشترک نموده است. در این جلسات که در سازمان‏های دریایی برگزار شد، شرکت‏های دانش‌بنیان به تفکیک، توانمندی و محصولات خود را ارائه داده و برنامه‌ریزی‌شده تا در صورت تعریف پروژه مشخص موردنیاز سازمان‏های مذکور، طرح‏ها موردحمایت ستاد قرار خواهند گیرد. در سال 96 چهار نشست مشترک با حضور شرکت‌های دانش‌بنیان دریایی برگزار شد.

توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان دریایی
با توجه به حمایت‌های صورت گرفته و سیاست‌های اتخاذشده در خصوص توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان دریایی، تعداد شرکت‌ها روند افزایشی مناسبی داشته‌اند. به‌طوری‌که در ابتدای سال 96 تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان دریایی 33 شرکت بوده و در پایان این سال به 48 شرکت دانش‌بنیان رسیده است.

شبکه ملی ناوگان تحقیقاتی دریایی کشور
شبکه ملی ناوگان تحقیقات دریایی کشور با حمایت ستاد توسعه فناوری و صنایع دانش‌بنیان دریایی تشکیل گردید. اعضای این شبکه، سازمان‌ها و ارگان‌های دریایی هستند که دارای شناور تحقیقاتی بوده و فعالیت‌های پژوهشی و صنعتی در دریاهای کشور انجام می‏دهند. هدف از تشکیل شبکه ملی ناوگان تحقیقاتی دریایی کشور، هم‌افزایی ظرفیت ناوگان تحقیقاتی دریایی بر اساس پتانسیل  موجود در کشور است.

از دیگر اقدامات ستاد توسعه فناوری و صنایع دانش‌بنیان دریایی در سال 96 می‌توان به برگزاری سلسله نشست‌های تخصصی صنایع دریایی
توسعه پایگاه جامع اطلاع‌رسانی دریایی کشور imarine.ir، توسعه شبکه اطلاعات و داده‌های محیطی دریایی ایران  irmedin.ir، حمایت از برگزاری مسابقات و رویدادهای دانشجویی و حمایت از انتشار مقالات دریایی در مجلات معتبر ISI همچنین حمایت از تألیف، ترجمه و چاپ کتاب‌های مرتبط با حوزه دریا اشاره کرد.
از سوی دیگر برگزاری دوره‌های تخصصی "آشنایی با دریا "در مدارس کشور، بازدید دانش آموزان از امکانات و تجهیزات صنایع دریایی کشور
تهیه و انتشار خبرنامه فناوری‌های دریایی، برگزاری مسابقه خانوادگی آشنایی با دریا در سطح کشور، گردآوری، ساماندهی و انتشار اطلاعات  صنعتی دریایی کشورو تسهیل گری در وضع قوانین حمایتی برای تجهیزات و محصولات دریایی دانش‌بنیان از دیگر اقدامات این ستاد در سالی که گذشت بود.
پایان پیام/32