فب‌های آزمایشگاهی نقشی مهم و قابل توجه در رفع یکی نیاز فناورانه مهم ایفا می‌کنند، نقشی که با تسهیل و بهینه‌کردن تولید حس‌گر‌ها و عملگرهای الکترونیک می‌تواند جهشی عظیم در صنایع گوناگون ایفا کند و امروز گام گذاشتن در مسیر این فب‌ها توسط متخصصان کشور آغاز شده است.

به گزارش مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، رشد فناوری در دو دهه اخیر با رشد به چند حوزه‌ی خاص از جمله نانوفناوری و سلول‌های بنیادی محدود نیست. فناوری میکروالکترونیک و به ویژه سیستم های میکروالکترومکانیک، با توجه به ویژگی‌های منحصر به‌فردی‌که در بسیار در کوچک کردن  و مجتمع‌سازی دستگاه‌ها وقطعات ایفا می‌کنند، هرروز دست‌خوش تغییر و تحولات فراوانی شده و مورد استقبال بیش‌تری قرار می‌گیرند.

نقش این تجهیزات در بهینه کردن حسگر، عملگرها و مدارهای الکترونیک، جهش عظیمی در تنوع حسگرها و عملگرهای مختلف پدید آورده است و باعث شده این عناصر با هزینه‌های بسیار پایین‌تری در خدمت فناوری قرار بگیرند.

این فناوری که در گام‌های نخست برای محققان و پژوهشگران جذاب بود، صرفاً در محیط دانشگاهی و پژوهشی دنبال می‌شد، اما با گذر زمان و درک صحیح از اهمیت آن، امروزه با تبدیل شدن به مهم‌ترین روش برای ساخت حس‌گرها و عملگرها، نقش تعیین‌کننده ای را در دنیای امروز بازی می¬کند.

در کشور ما صنایع مهمی چون نفت، گاز و پتروشیمی نقشی سرنوشت‌ساز دارند و از آن‌جایی‌که بخش قابل توجهی از این صنایع تحت تحت تحریم‌های ظالمانه‌ی بین‌المللی هستند، کسب دانش فنی و خودکفایی در تولید تجهیزات و محصولات پرکاربرد این‌ حوزه‌ها امری مهم و ضروری است.

اما فب‌ها چه می‌کنند؟ 

به بیان ساده، فب‌ها مراکز پیشرفته‌ای هستند که بتوانند ضمن تولید این میکروچیپ‌ها، حس‌گرها و عملگرها آن‌ها را تست و ارزیابی کنند. تاسیس و راه اندازی مرکزی پیشرفته این مراکز آزمایشگاهی جهت تولید میکروسنسورها و میکروعملگرهای مبتنی بر فناوری پیشرفتهMEMS  توسط تعدادی از فناوران دانشگاه تهران با تکیه بر توانایی ها و فرصت های داخلی، در کشورمان نیز آغاز شده است. 

در این فب‌ها، مؤلفه هایی همچون میزان مصرف افزاره از نظر فروش، میزان سود، ایجاد حداکثر ارزش افزوده با توجه به امکانات موجود و در کل اهمیت استراتژیک محصول حائز اهمیت بالایی است  و با  در نظر گرفتن این مولفه‌ها می توانیم در کشورمان از سنسورهایی همچون شتاب سنج های MEMS و تیپ میکروسکوپ AFM، فلومترهای MEMS و سنسورهای با کاربرد پزشکی، که همگی مبتنی بر فناوری پیشرفته و نوظهور MEMS هستند تولید کنیم.

تدوام تولید در بخش های مهم صنعتی از جمله نفت، گاز ، پتروشیمی، سیمان، فولاد، محصولات نظامی، پزشکی و محصولات گوناگون صنعتی نیازمند تجهیزات به‌روز و پیشرفته از جمله چنین سنسورهایی به خصوص سنسورها و عملگرهای مبتنی بر فناوری MEMS است جزو لاینفک ابزارآلات آینده و کنونی به شمار می‌روند،  نیاز به خودکفایی در چنین محصولاتی حیاتی است. 

بنابراین، یکی از نکات خیلی مهم در ایجاد چنین مرکزی اهمیت راهبردی آن در پیشرفت صنایع ماست. اگرچه تحریم طولانی از سوی قدرت‌های بزرگ بین المللی که تولیدکنندگان عمده‌ی این سنسورها و عملگرهای مبتنی بر MEMS هستند، چالش‌های فراوانی را پیشر روی کشور قرار داده است اما خوشبختانه امروز گام‌های جدی در این عرصه آغاز شده است. تکیه بر توانایی‌های داخلی گامی مهم در این زمینه برداشته شده است و کشورمان را به سوی توانمندی و خودکفایی در ارائه این محصولات مهم پیش خو.اهد برد.

پایان پیام/24