در این توافق‌نامه مقرر شده است که دانش‌بنیان‌های ایرانی در حوزه‌های مختلفی مانند اکتشاف ذخایر آب، حفر چاه و آب‌رسانی به روش پمپاژ سولار، ارائه کنتورهای آب هوشمند و ایجاد زیرساخت سیستم‌های پرداخت آنلاین و راه‌کارهای مدیریت مصرف و پرداخت به این کشور محصولات و خدمات ارائه کنند.

بنا به گفته علیرضا حسنی مدیر پایگاه صادراتی ایران در کنیا، شناسایی فرصت‌های ارائه خدمات فنی و مهندسی و رایزنی‌های اولیه در کنیا از ماه‌ها پیش صورت گرفته بود و علی‌رغم وجود مشکلات تجاری فراوان، قابلیت و توانمندی شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی از نظر فنی در حدی است که بتوان با محصولات ممتاز اروپایی در بازارهای آفریقا رقابت کرد.

حسنی ادامه داد: عدم آشنایی بسیاری از شرکت‌ها با برخی اصول تجارت بین‌الملل و نقش ارتباطات در جریان‌های تجاری سایر کشورها چالشی است که باید از طریق افراد با نفوذ و خبره در سایر بازارها بر آن فائق آمد.

وی که در دیدار با تام امبویا وزیر طراحی اقتصاد و توسعه کنیا به این موضوعات اشاره می‌کرد با معرفی توانمندی شرکت‌های دانش‌بنیان، گفت: شرکت‌های ایرانی می‌توانند نیازهای فناورانه این کشور را رفع کنند. معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری نیز شرایط حضور این شرکت‌ها در کنیا را فراهم کرده است.

توافق‌نامه ایران و کنیا در این حوزه به خدمات نصب و راه‌اندازی کنتورهای آب هوشمند در نایروبی و توسعه این خدمات در 10 استان دیگر کنیا مرتبط می‌شود. همچنین بخش دیگر این موافقت نامه به ارائه خدمات اکتشاف، حفاری و پمپاژ آب با استفاده از انرژی‌های خورشیدی مرتبط است که با مشارکت بخش خصوصی کنیا در این کشور اجرایی خواهد شد.

4 شرکت دانش‌بنیان «نورسان انرژی»، «البرز توان»، «پارس پردازش» و «زمین آب‌پی» با حمایت مرکز تعاملات بین‌المللی علم و فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در آذرماه سال جاری به مدت یک هفته عازم کنیا شدند.

این شرکت‌ها در شرق آفریقا بازدیدها و مذاکرات فشرده‌ای را با بخش‌های خصوصی، فرمانداران و وزیر "طراحی اقتصاد و توسعه" کشور کنیا داشتند که در فاز اول توافق برای ارائه و نصب 100 هزار کنتور آب هوشمند و راه‌کارهای پرداخت و مدیریت هوشمند در نایروبی و توسعه آن به شهرهای مالیندی، گاریسا، کلیفی، لامو، ناکورو و مومباسا صورت گرفت.

مسعود حافظی معاون دفتر توسعه کسب‌وکار بین‌المللی مرکز تعاملات بین‌المللی علم و فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری نیز ضرورت توجه به بازارهای آفریقا و تمرکز ویژه بر حوزه شرق آفریقا را از اولویت‌های دفتر توسعه کسب‌وکار بین‌المللی دانست و گفت: کنیا به عنوان دروازه شرق آفریقا زمینه حضور ایران در اوگاندا، رواندا، سومالی و اتیوپی را فراهم می‌کند.

در ادامه معاون دفتر توسعه کسب‌وکار بین‌المللی مرکز تعاملات بین‌المللی علم و فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به موافقت وزارت امور خارجه برای اختصاص فضای مناسب برای ایجاد نمایشگاه دائمی محصولات دانش بنیان در نایروبی برای بازاریابی و فروش محصولات ایرانی اشاره کرد و گفت: با حمایتهای جدی سفیر ایران در کنیا، تا پایان سال جاری بحث راه‌اندازی این نمایشگاه دائمی در نایروبی اجرایی خواهد شد.

آمریکا، روسیه، ترکیه، چین و هند برنامه‌های بلندمدتی را برای نفوذ در آفریقا و کنترل منابع این قاره از طریق انتقال برخی خطوط تولید و نیز در اختیار گرفتن مراکز کلیدی دولتی نظیر فرودگاه‌ها، زیرساخت‌های اطلاعاتی و خدماتی بانک‌ها، خطوط ترانزیتی حمل‌ونقل، راه‌آهن و معادن و اراضی کشاورزی در دست اجرا دارند و ضرورت دارد از اندک فرصت‌های پیش رو برای حضور در این بازار با تغییر برخی رویکردها و ملاحظات سیاسی ایران و حمایت جدی از حضور بخش خصوصی، استفاده شود.

حافظی با اشاره به ضرورت آسیب‌شناسی مدل فعلی نشست‌های تجاری شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی در سایر کشورها به این مساله اشاره کرد که حضور شرکت‌های دانش‌بنیان در این سفرها  باعث توسعه دید تجاری آنها می‌شود، گفت: اما تا زمانی که در این کشورها پایگاه‌های فعال صادراتی و نیروی مقیم وجود نداشته باشد، عملا در این شرایط سیاسی، توسعه صادرات و تعاملات تجاری شکل نخواهد گرفت.

به اعتقاد وی، ضرورت حمایت از بخش‌های خصوصی فعال در سایر کشورها، برگزاری نشست‌های تجاری با مطالعه قبلی بازار هدف و با تعداد محدودی از شرکت‌ها در یک حوزه تخصصی می‌تواند به بهتر برگزار شدن این رویدادها کمک کند.

موافقت‌نامه تجارت آزاد قاره آفریقا که در سال 2019 به امضای بیشتر کشورهای آفریقایی رسیده است، ایده ایجاد منطقه آزاد تجاری در سطح قاره آفریقا را اجرایی می کند و در آینده نزدیک افزایش حجم مبادلات تجاری و گسترش تعاملات اقتصادی کشورهای آفریقایی را در بر دارد.

در این زمینه کشورهایی نظیر کنیا، مصر و آفریقای جنوبی که زیرساخت‌های صنعتی و تجاری مناسب‌تری دارند، می‎توانند به عنوان نقاطی برای راه‌اندازی خطوط تولید و انتقال بخشی از تکنولوژی تولید انتخاب شوند. همچنین در چارچوب دستور کار سال 2063 آفریقا ایجاد منطقه آزاد تجاری در سطح قاره آفریقا زمینه را برای بومی‌سازی بسیاری از تکنولوژی‌ها مهیا می‌کند و کشورهای صاحب تکنولوژی که در خصوص انتقال بخشی از فرآیندهای تولید خود به کشورهای آفریقایی پیش قدم باشند، می‌توانند سهم خوبی از اقتصاد آتی آفریقا در شرایط رقابتی داشته باشند.

گزارش از مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

پایان پیام/ 23

اخبار مرتبط:

مهمترین رفت و آمدهای علمی ایران با خارجیها

گام های بلند همکاری های دانش بنیان ایران و چین

گام جدیدی در راه توسعه روابط روسیه و ایران