کار این بخش، کمک به پژوهشگران برای ساده، جذاب و متناسب‌‌سازی محتوای تخصصی علمی است. به عبارت دیگر، مخاطبان مختلف یک پژوهش تعیین می‌‌شوند و محتوا متناسب با فهم و حوزه کاری آنها قابل فهم یا عمومی می‌‌شود. در این مرحله علاوه بر ساده‌سازی، هدف محتوا مانند انتقال صرف اطلاعات یا تغییر شیوه نگرش یا غیره تعیین شده و محتوای تخصصی مناسب با هدف و زبان مخاطب ساخته می‌‌شود. شناخت نیازهای گروه های مختلف نیز در این فرایند رخ می دهد.

در حالت کلی این فرایند واجد دو مرحله اصلی است: (الف) ساده‌سازی بدون غلط‌پراکنی که عمدتاً توسط خود پژوهشگر یا با نظارت وی توسط فردی که در این زمینه تخصص دارد، انجام می‌شود. (ب) قالب‌بندی یا فرم‌بخشی که توسط هنرمندان، گرافیست‌ها، نویسندگان و غیره انجام می‌‌شود.

خروجی این فرایند، متن علمی عمومی به صورت بصری، صوتی، نوشتاری، یا چند‌رسانه‌ای است. اما در هر صورت، مدیریت اصلی این کار با محققان و دانشمندان است؛ از این‌رو، برای تحقق مأموریت سوم در دانشگاه‌های ایران، ضرورت دارد که کتاب راهنما یا دستنامه‌ای تهیه که هم اصول و شیوه ساده‌سازی درست متون علمی تخصصی را به آن‌ها آموزش دهد و هم اینکه آن‌ها را با انواع قالب‌‌ها آشنا کند. پس از تصمیم‌‌گیری درباره ماهیت علم عمومی مورد نظرشان باید متن ساده شده و در اختیار تیم اجرا قرار گیرد که با نظارت خود محقق پیش رود.

به عبارت دیگر، کار پژوهشگر با اتمام تحقیق پایان نمی‌یابد بلکه باید همچون یک فناور فناوری‌های نرم به انواع محصولاتی که می‌تواند از کارش استخراج شود، بیاندیشید و از جمله این محصولات، «علم عمومی» است و در عین حال، مدیر و ناظر این فرایند باشد. هدف نهایی این پیشنهاده، تنظیم کتاب راهنمایی است که در مدیریت و نظارت این فرایند به پژوهشگران و دانشمندان کمک می‌‌کند. مثلاً درباره انتخاب مخاطب، انتخاب از میان کلیت پژوهش، جذاب‌سازی و غیره را انجام دهد.

لازم به بیان است که علم عمومی، توضیح، تفسیر یا نسخه‌ای از علم است که برای مخاطب عام آماده شده است. ممکن است روزنامه‌‌نگاران علم یا دانشمندان آن را تهیه کنند و در قالب‌های مختلفی چون کتاب، فیلم و مستند تلویزیونی، مقالات مجله و صفحات وب ارائه می‌‌شوند. برخی از قالب‌های مؤثر عمومی‌سازی علم عبارتند از:

روزنامه‌‌نگاری علم: که تمرکزش بر یافته‌های اخیر و نوین علمی است و آن‌ها را به روش مطلوبی در دسترس مخاطب عام قرار می‌‌دهد.

کتاب‌های علمی: طیف وسیعی از موضوعات را پوشش می‌‌دهد و اغلب توسط دانشمندان یا روزنامه‌‌نگاران علم نوشته می‌‌شود.

مستندات علمی: در تلویزیون یا سرویس‌های استریم پخش می‌‌شود و اطلاعات علمی را به صورت بصری ارائه می‌‌کند.

مجلات علمی: مقالات مربوط به یافته‌های علمی نوین و فیچرهای طولانی درباره موضوعات مختلف علمی را در برمی‌‌گیرد.

وب‌سایت‌های علمی: وب‌سایت‌‌هایی که اطلاعات علمی را برای مخاطبان دسترس‌‌پذیر می‌‌سازند.

شبکه‌های اجتماعی: به منظور تقویت فعالیت‌های ترویج علم، برای مشارکت‌دادن مردم در علم به کار می‌‌روند. از طریق به اشتراک‌‌گذاری کشفیات علمی نوین تخصصی (فیسبوک، توئیتر و لینکدین)؛ برقراری ارتباط با دانشمندان برجسته؛ خلق اجتماعات برخط بین افراد با علایق علمی مشترک که راجع به موضوعات علمی بحث کنند و در پروژه‌های علم شهروندی شرکت کنند؛ شبکه‌‌سازی با سایر دانشمندان، به‌اشتراک‌‌گذاری پژوهش و یافتن فرصت‌های جدید.

کمیک استریپ: به این روش می‌‌توان اطلاعات علمی پیچیده را به صورت بصری و در فرمت قابل فهم به عموم ارائه کرد. مثلاً تیمی از پژوهشگران که درباره کلیشه‌‌گرایی توانایی‌های روزمره در دانشگاه مسی تحقیق می‌‌کردند، پس از اتمام پژوهش از توبی موریس (نقاش) خواستند تا نتایج مطالعه‌شان را در قالب کمیک استریپ ارائه دهد. کمیک استریپ‌‌ها با قابل‌فهم‌کردن یافته‌های علمی توانایی ایجاد تغییرات اجتماعی دارند و در آموزش، افزایش آگاهی و ترویج مؤثرند.

خروجی‌های مورد انتظار

مقاله

تهیه کتاب راهنما

گزارش سیاستی

واجدین شرایط

اعضای هیات‌‌ علمی تمام دانشگاه‌‌ها و مؤسسات پژوهشی در قالب حمایتی طرح پژوهشی و دانشجویان دکتری در قالب حمایت از رساله‌های دکتری در صورت دارا‌بودن شرایط آئین‌نامه حمایت از رساله‌های دکتری بنیاد از طریق استاد راهنمای اول خود می‌توانند نسبت به ارسال پیشنهادیه خود در این فراخوان اقدام نمایند.

قالب حمایت‌

• قالب حمایتی طرح پژوهشی
• قالب حمایتی رساله‌های دکتری

فایل های پیوست

• فرمت پیشنهاده طرح‌های پژوهشی
• فرمت پیشنهاده رساله دکتری

تاریخ فراخوان

طرح‌های پژوهشی: از تاریخ ۲۵ مهر ماه تا ۲۵ بهمن سال ۱۴۰۲

رساله‌های دکتری: از تاریخ ۲۵ مهر ماه لغایت پایان سال ۱۴۰۲

مبلغ حمایت

بر اساس سقف اعلام شده

کارگروه مسئول

*متقاضیان شرکت در این فراخوان می‌توانند سوالات خود را در گروه برنامه ترویج علم (طرح پژوهشی و رساله) به نشانی ble.ir/join/9pZR8f6RPA ارسال کنند.

*متقاضیان می‌توانند به منظور شرکت در این فراخوان نسبت به ارسال طرح خود از طریق سامانه کایپر اقدام کنند.

انتهای پیام