نرم‌افزار تنظیم برنامه هفتگی دانشگاهی با همت متخصصان داخلی کشور و با حمایت معاونت علمی، طراحی شده و در اختیار دانشگاه های متقاضی قرار گرفت.
به گزارش مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، سامانه تنظیم برنامه هفتگی ترنج، یک سامانه جامع دانشگاهی برای تسهیل برنامه‌ریزی دروس که پیش از این به صورت دستی توسط مدیران یا کارشناسان گروه انجام می‌شد، توسط متخصصان داخلی کشور تجاری سازی شد.
در روندهای معمول تهیه برنامه هفتگی، روند، کاملا به هوشمندی و دقت انسان وابسته است. به دلیل وابستگی کیفیت برنامه تهیه شده به تعداد پارامترهایی که به طور همزمان باید رعایت شود و چند بعدی نبودن هوش انسانی در این زمینه، اغلب مشکلات متعددی در حین و بعد از برنامه ریزی پدید می‌آید، به طور کلی چیدمان دستی برنامه هفتگی نیازمند آموزش فنون آن و در نهایت به هنر و صبر برنامه ریز وابسته است که این فرایند با توجه به حجم دروس مشکل و طاقت فرسا است.
مهدی ترک‌نژاد، مدیر بازرگانی شرکت فناوری اطلاعات ثانیه در خصوص جزییات کار این سامانه، گفت: در سامانه ترنج، تنظیم و تهیه برنامه هفتگی بر اساس اطلاعات ثبت شده به کمک یک زیرسامانه متکی بر هوش مصنوعی تولید می شود. این بخش در حال حاضر تعداد قابل توجهی شرط عمومی را رعایت کرده و به نحوی طراحی شده است که امکان افزودن شروط اختصاصی را داراست.
وی با بیان اینکه برنامه‌ریزی در این نرم افزار را می‌توان به سه مرحله تقسیم بندی کرد، گفت: ورود اطلاعات مرحله اول است در واقع اين نرم‌افزار تنها نیازمند وارد كردن اطلاعات خام ذیل جهت شروع برنامه‌ریزی است که  این اطلاعات شامل تعداد گروه مورد نياز از هر درس و اساتید نامزد تدریس آن، ساعات حضور و پیشنهادی اساتيد، ترم بندي دروس (سيلابس دروس) جهت کنترل تداخل دروس و اطلاعات کلاسها و آزمایشگاه ها از قبیل ظرفیت و امکانات آزمایشگاهی می شود.
وی افزود: مرحله دوم هوش مصنوعی است که در این مرحله پس از دریافت اطلاعات اولیه، تنظيم كليه دروس دانشگاه را به صورت خودکار و با کمک الگوریتم‌های هوش‌مصنوعی، در کمترین زمان بدون نياز به کمک کاربر انجام می دهد، برنامه هفتگی تنظیم شده بدون به وجود آمدن تداخل در برنامه هفتگی اساتید، کلاس ها و ترم ها خواهد بود و خروجی برنامه آخرین مرحله کار است که در خروجی سامانه، برنامه هفتگی به تفکیک اساتید،کلاسها و رشته ها و ترم های آموزشی(دانشجویان) است در واقع این گزارشات قابلیت انتقال به سامانه جامع به صورت سیستمی را نیز دارا است که عملیات ورود اطلاعات دستی به سامانه جامع را حذف می‌کند.
امکانات نرم افزار تنظیم برنامه هفتگی دانشگاهی امکانات مختلفی دارد یکی از این امکانات هوش مصنوعی است یعنی این سیستم به شما امکان می دهد که با کمک کامپیوتر برنامه هفتگی دانشگاه چیده شود به نحوی که در سامانه ترنج تنظیم و تهیه برنامه هفتگی بر اساس اطلاعات ثبت شده به کمک یک زیرسامانه متکی بر هوش مصنوعی تولید می شود. این بخش در حال حاضر تعداد قابل توجهی شرط عمومی را رعایت کرده و به نحوی طراحی شده است که امکان افزودن شروط اختصاصی را داراست.
کنترل قوانین دومین مزیت استفاده از این نرم افزار است به نحوی که در این سامانه کنترل محدودیتها و قوانین برنامه هفتگی صورت می گیرد، هوش مصنوعی سامانه ترنج، قوانین مختلفی را جهت چیدمان برنامه هفتگی کنترل می کند که می توان آنها را به دو دسته قوانین قطعی و قوانین نرم تقسیم بندی کرد که قوانین قطعی باید در سامانه حتما رعایت شود، مثل کنترل تداخل در برنامه هفتگی کلاسها و اساتید و یا در برخی از دانشگاهها کنترل سقف تدریس اساتید، همچنین رعایت قوانین نرم نیز ضروری است زیرا هم این بخش از قانونها در راستای بهبود برنامه هفتگی طراحی شده‍‌اند، مثل کم کردن گپ(پنجره خالی) در برنامه هفتگی دانشجویان و یا در برخی از دانشگاه ها کاهش تردد دانشجویان به دانشگاه را می توان نام برد.
تسهیل ارتباطات سومین مزیت استفاده از این نم افزار عنوان شده است نرم افزار ترنج با هدف بهبود تنظیم برنامه هفتگی دانشگاهها طراحی شد و بر اساس تجربیات چندین ساله اجرای آن در دانشگاه‌های مختلف توسعه و بهبود داده شد که منجر به رضایت بخشی در واحدهای دانشگاهی شد، استفاده از این سیستم باعث تسهیل ارتباطات بین کارشناسان و مدیران گروه ها و مسئولین دانشکده ها و ارتباط آنها با معاونت آموزشی و مرکز محاسبات دانشگاه بوده و نتیجه آن یکپارچه سازی معاونت آموزشی در زمینه تنظیم برنامه هفتگی خواهد بود.
حل مشکل کمبود کلاس نیز مزیتی است که با استفاده از این نرم‌افزار برای کاربران به وجود می آید، مشكل كمبود كلاس  به طور چشمگیری با توجه به يكپارچه بودن تنظيم برنامه هفتگي و  تنظيم دروس در تمام هفته به طور مساوي توسط نرم‌افزار کاهش می‌یابد، سامانه با بالانس کردن دروس کل دانشگاه در طول هفته اقدام به حل مشکل کلاس می کند. در این خصوص رعایت کلاس ترجیحی برای هر گروه آموزشی وجود دارد ولی در مواقعی که فضای خالی موجود باشد بین گروه‌های آموزشی که نیاز دارند توسط سامانه هوشمند تخصیص داده می شود.
ساختار منظم و یکپارچه در سامانه با رعایت UX و کاربر پسندی نرم افزار، محیط آسان و زیبا در هنگام کار با برنامه پدید آورده است که این موضوع نیز به عنوان مزیت پنجم استفاده از این نرم افزار عنوان می شود، امکانات عمومی سامانه شامل دسترسی آسان به لیست‌ها و منابع داده‌ای (درس، استاد، کلاس، نظام آموزشی)، استفاده از میانبرها کار با چند المان به صورت هم زمان در زبانه‌های (Tab) مختلف، دسترسی سریع به راهنما در فرمهای مختلف و داشبورد حاوی اطلاعات تجمیعی می شود.
ارتباط با سامانه جامع دیگر مزیتی است که این سیستم دارد در واقع ترنج با سامانه های جامع متصل است. بنابراین اطلاعات پایه مثل دروس و اساتید را دریافت و برنامه هفتگی را به آن انتقال می دهد. سامانه ترنج قابلیت اتصال به انواع سامانه های جامع مانند گلستان، آفتابگردان، سیدا و … را دارا است لینک ترنج از دو قسمت تشکیل شده است یکی دریافت اطلاعات و دیگری انتقال اطلاعات.
یکی از مزایای مهم سامانه ترنج که محبوبیت زیادی بین کارشناسان برنامه ریزی و مدیران گروهها را دارا است امکانات موجود در بخش برنامه هفتگی است در این خصوص مشاهده و ویرایش برنامه هفتگی به صورت دستی توسط کاربر در یک محیط کاملا داینامیک امکانپذیر است، امکان چیدمان دستی دروس جهت فیکس کردن برخی از دروس و اساتید قبل از اجرای سامانه هوشمند، امکان ویرایش و اصلاح خروجی سامانه هوشمند بعد از اتمام بخش هوش مصنوعی نرم افزار به علتهایی از قبیل تغییر نظر اساتید و یا اضافه و کم شدن دروس، تنظیم بخش‌های ثابت برنامه هفتگی مانند جلسات گروه و دانشکده و تهیه خروجی در قالب تصویر pdf و word و …. در این سیستم مهیا است.
امکان ثبت ترجیحات اساتید برای تدریس دروس، ارائه درس بر اساس سوابق، سیستم پشتیبانی یکپارچه سامانه، مالکیت دسترسی و امکان تعریف چارت دانشگاه، امکان دسترسی به سامانه با هر مرورگر یا دستگاه، حفظ سوابق و پیش محاسبه از دیگر مزیت های استفاده از این سامانه نرم افزاری است.
ترک‌نژاد در خصوص حمایت معاونت علمی از طراحی این نرم افزار، گفت: با حمایت معاونت علمی و با وامی که از صندوق نوآوری و شکوفایی گرفتیم توانستیم نسخه جدید سامانه را طراحی و به روز رسانی کنیم.
وی بیان کرد: در حال حاضر 7 دانشگاه از استان های مختلف مانند اصفهان، شهرکرد و چند دانشگاه غیرانتفاعی از گرم دره از این سامانه استفاده می کنند و از طرق مختلف برای تبلیغ و اطلاع رسانی وجود این سامانه استفاده می کنیم.
به گفته مدیر بازرگانی شرکت فناوری اطلاعات ثانیه، این نرم افزار به گونه ای طراحی شده است که فقط دانشگاه ها مخاطب آن نباشند بلکه بتوانیم از این سیستم در مدارس نیز استفاده کنیم.
ترک‌نژاد بیان کرد: ایده طراحی نرم‌افزار تنظیم برنامه هفتگی دانشگاهی از سال 87 شکل گرفت، البته در دنیا این سیستم وجود دارد؛ اما برای دانشگاه های کشور قابل استفاده نبود به همین دلیل نیاز داشتیم که این نرم افزار را در داخل تولید و تجاری  سازی کنیم.
پایان پیام/23