در همین زمینه و با هدف حفظ نباتات، طرح توسعه تولید تجاری زنبورهای تریکوگراما و براکون با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به اجرا درآمده است.

علیرضا نظری مدیرعامل شرکت محصولات بیولوژیک سبزآوران با اشاره به استفاده از این روش برای جمع‌آوری سوش زنبور زیستی و تخم‌گیری از میزبان واسط و افزایش ذخیره ژنتیکی استفاده می‌شود، ادامه داد: زنبورهای پارازیتوئید تریکوگراما و براکون در زمینه کنترل طبیعی آفات کشاورزی استفاده می‌شوند. تولید انبوه و میلیونی این زنبورها هرساله با رهاسازی در مزارع گوجه فرنگی و ذرت صورت گرفته و باعث کنترل آفاتی مانند کرم هلیوتیس گوجه فرنگی و کرم ساقه‌خوار ذرت به صورت مؤثر می‌شود.

این فعالیت علاوه بر کاهش هزینه مبارزه کشاورزان، باعث کاهش مصرف سموم شیمیایی و عوارض وحشتناک بعد از آن می‌شود.

مبارزه میلیون‌ها زنبور با آفت‌ها

کاربرد این زنبورها در زراعت‌هایی است که آفات پروانه‌ای درجه یک، باعث نابودی محصول می‌شوند. زنبور تریکوگراما یک پارازیتوئید تخم آفت بوده و هر زنبور ماده به جستجوی تخم‌های میزبان می‌پردازد و با یافتن تخم‌های آفت میزبان، داخل تخم آفت تخم‌گذاری می‌کند. در نتیجه بعد از یک هفته از داخل تخم آفت یک زنبور بالغ تریکوگراما خارج می‌شود و پتانسیل خروج لارو آفت از داخل تخم از بین می‌رود. با رهاسازی میلیون‌ها زنبور، با توجه به تراکم آفت، می‌توان به راحتی جمعیت آفت را به صورت طبیعی کنترل کرد.

آسان شدن مرحله جمع آوری زنبور

از طرفی زنبور براکون این قدرت را دارد که لاروها یا کرم‌های آفات پروانه‌ای را در مزارع پارازیته کند. این زنبور یک اکتوپارازیتوئید است بدین معنی که روی بخش خارجی لاروهای آفت تخم‌گذاری می‌کند و لاروهای خارج‌شده زنبور از لارو میزبان تغذیه نموده و آن را متلاشی می‌کنند. کشاورزان به وضوح این پدیده را در مزارع مشاهده می‌کنند و بالطبع تمایل زیادی به استفاده از این عوامل کنترل طبیعی آفات دارند.

در این روش جدید بومی، نحوه جمع‌آوری سوش زنبور بیولوژیک و تخم‌گیری از میزبان واسط، با کارایی بهتری صورت می گیرد. جثه زنبور بسیار کوچک و در اندازه نیم‌میلیمتر است به همین دلیل جمع‌آوری آن سخت است. در این روش جدید، مرحله جمع‌آوری آسان‌تر می‌شود و تعداد بیشتری زنبور جمع‌آوری می شوند. هر چه جمعیت اولیه زنبورها بیشتر باشد، ذخیره ژنتیکی بیشتر شده و درنتیجه، قدرت، توانایی و کارایی زنبور موقع رهاسازی در باغ یا مزرعه بیشتر می‌شود.

اجرای طرح در 3 استان

این طرح هم‌اکنون در سطح وسیعی از باغ‌ها و مزراع سه استان همدان، قزوین و زنجان در حال اجرا است.

طرح توسعه تولید تجاری زنبورهای تریکوگراما و براکون، با دریافت تسهیلات مصوب معاونت نوآوری و تجاری‌سازی فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری، مورد حمایت قرار گرفته است.

مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

#17