سلامت و امنیت غذایی یک کشور مستقیماً به تولیدات بخش کشاورزی وابسته است و هرگونه اختلالی در روند تولید این بخش می‎تواند به‌طور مستقیم امنیت غذایی و حتی سیاسی آن کشور را تهدید کند.

بخش کشاورزی در روند رشد و توسعه اقتصادی کشورهای مختلف نقش‎های متعددی بر عهده دارد که از جمله مهم‎ترین آن‎ها می‎توان تأمین مواد خام و اولیه مورد نیاز صنایع بالادستی، تأمین نهاده‎هایی مانند نیروی کار، مصرف تولیدات سایر بخش‏های صنعتی از قبیل کودها و سموم شیمیایی و ماشین‌آلات کشاورزی، ارزآوری برای کشور و تأمین مالی سایر بخش‎های زیربنایی اشاره کرد.

در ایران مناطق کشاورزی متنوعی وجود دارد و الگوهای کشت گوناگونی را می‌توان در قسمت‌های مختلف آن پیاده‌سازی کرد. تنوع اقلیمی و آب و هوایی باعث شده تا ایران زیرساخت قوی برای گسترش بخش کشاورزی در اختیار داشته باشد.

چالش‌ها و فرصت‌های کلیدی حوزه کشاورزی

در حوزه کشاورزی چالش‌ها و فرصت‌های کلیدی شامل آسیب‌پذیری‌ بالای محصولات ‌کشاورزی‌ و ‌دامی ‌در ‌مقابل‌ شرایط ‌آب‌ و هوایی ‌نامساعد‌ از قبیل خشک‌سالی،‌ توفان،‌ سیل ‌و‌...، از ‌دست‌ رفتن ‌حجم‌ زیادی‌ از محصولات ‌و‌ کاهش ‌بهره‌وری ‌به ‌دلیل‌ عدم‌ اطلاع ‌از وضعیت ‌و ‌نیازهای ‌هر محصول، هدر ‌رفتن ‌مقدار‌ زیادی ‌از ‌منابع ‌ارزشمند ‌مانند ‌آب، ‌کود ‌و ‌آفت‌کش ‌در استفاده ‌از ‌روش‌های‌ سنتی‌ آبیاری ‌و‌ کود دهی می‌شود.

وابستگی ‌فعالیت‌های ‌کشاورزی ‌مانند ‌برداشت محصولات به ‌در دسترس ‌بودن ‌نیروی‌ کار ‌ماهر‌ در‌زمان ‌مناسب ‌که ‌هرروز ‌کمیاب‌تر ‌شده ‌و ‌هزینه‌ی‌ آن ‌نیز ‌افزایش ‌می‌یابد، محدودیت ‌منابع ‌و ‌زمین‌ برای ‌تأمین ‌نیاز ‌غذایی ‌جمعیت ‌رو‌به‌ رشد ‌و ‌اثرات ‌مخرب ‌زیست‌محیطی ‌فعالیت‌های ‌گسترده‌ی ‌کشاورزی ‌و ‌دامداری، افزایش‌ حساسیت ‌افراد‌ جامعه‌ بر روی ‌کیفیت ‌و ‌تازگی ‌مواد غذایی ‌و‌ تمایل ‌آن‌ها ‌به ‌مصرف ‌مواد غذایی ‌ارگانیک ‌و تازه و وجود‌ واسطه‌های ‌متعدد ‌و ‌عدم‌ دسترسی‌ مستقیم ‌به ‌تأمین‌کنندگان،‌ مصرف‌کنندگان‌ اصلی ‌و‌ تحولات بازار از دیگر چالش‌ها و فرصت‌ها است.

همچنین پیچیدگی ‌مدیریت ‌یکپارچه ‌و‌ کارآمد ‌فعالیت‌های‌ کشاورزی ‌و ‌دامداری، گران ‌بودن‌ بسیاری ‌از ‌تجهیزات ‌نوین‌ کشاورزی و عدم ‌به‌صرفه ‌بودن ‌تهیه‌ی ‌آن‌ها ‌برای ‌کشاورزان‌ خرد و بهره‌وری‌ پایین ‌و ‌عدم ‌همگامی ‌با‌ پیشرفت‌های ‌فناورانه ‌به ‌دلیل‌ پایین ‌بودن ‌سطح ‌علمی‌ کشاورزان ‌در‌ کشورهای‌ درحال‌توسعه از مسائل مطرح در حوزه کشاورزی است.

زنجیره فعالیت

شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق برای حل چالش‌های موجود در حوزه کشاورزی باید در حوزه‌های روش‌های نوین کشاورزی و کشاورزی دقیق، تسهیل و بهبود فعالیت های مدیریتی، ارتقای سطح علمی کشاورزان و شکل دهی شبکه‌های تخصصی، خرید و فروش آنلاین ورود کنند.

بخش خرید و فروش آنلاین شامل فروش مستقیم محصولات و تامین بذز، اقلام مصرفی و تجهیزات می‌شود. کشت سلولی و محصولات آزمایشگاهی، سیستم‌های کشاورزی شهری از قبیل کشت عمودی، هیدروپونیک و ایروپونیک، تصویر برداری هوایی، اتوماسیون، رباتیک و تراکتورهای خودران و سیستم‌های آبیاری و کوددهی هوشمند از موضوعات مطرح در روش‌های نوین کشاورزی و کشاورزی دقیق است.

تسهیل و بهبود فعالیت‌های مدیریتی شامل پلتفرم مدیریت و برنامه‌ریزی فعالیت‌های کشاورزی و پلتفرم ارائه دهنده اطلاعات و خدمات پشتیبان تصمیم می‌شود و ارتقای سطح علمی کشاورزان و شکل دهی شبکه‌های تخصصی موضوعاتی از قبیل پلتفرم شبکه‌سازی  و پلتفرم آموزشی و فرهنگ‌سازی را در بر می‌گیرد.

مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

#20