توسعه سریع حـوزه الکترونیک، فناوری‌های ساخت ادوات الکترونیکی قابل‌حمل و پوشیدنی را به دوران جدیدی وارد کرده است. انتظار عمومی از ادوات الکترونیکی پوشیدنی، چندمنظوره بودن، ابعاد کوچک، و سهولت کاربری آنها است.

نظارت بـر سلامت انسان در سال‌های اخیر به یکی از موضوعات داغ علمی و فنی تبدیل شده است و ادوات الکترونیک پوشیدنی، یکی از موثرترین روش‌ها برای نظارت بر شرایط بهداشت عمومی به شمار می‌رود.

آنچه از یک تجهیز الکترونیکی پوشیدنی در حوزه نظارت لحظه‌ای یـا طولانـی‌مـدت بـر سـلامت انتظـار می‌رود، تهویه مناسب هـوا، حساسیت بـالا، وزن پائین و حجم کوچک این ادوات است. بـا این حال، موادی کـه اغلب برای ساخت ادوات پوشیدنی مورد استفاده قرار می‌گیرند شامل فیلم‌های ریخته‌گری‌شده مانند پلی، پروپیلن اتیلن فلوئوردار و فویل‌های فلزی هستند.

شکی نیست کـه استفاده از چنین موادی منجر به ساخت ادوات سخت و ترد شده و مانع راحتی پوست یا اندام‌های انسان می‌شود. از سوی دیگر، پوشیدن طولانی‌مدت چنین ادواتی ممکن است منجر بـه التهاب پوستی شود. به همین دلیل است که مواد قابل‌تنفس مانند پارچه، کاندیداهای امیدوارکننده‌ای برای ساخت ادوات پوشیدنی بـه شمار می‌روند.

به طور معمول، ادوات الکتریکی مرسوم، از یک منبع تغذیه مانند باتری برای تامین انرژی خود بهره می‌برند. این در حالی است که اغلب استفاده از یـک باتری حجیم، سنگین و غیرانعطاف‌پذیر برای تامین انرژی مصرفی ادوات الکترونیک پوشیدنی، منطقی به نظر نمی‌رسد.

یکی از روش‌های کارآمد برای تامین جریان الکتریکی ادوات پوشیدنی، توسعه ادوات مبتنی بر خاصیت تریبوالکتریک است. در این ادوات، سیگنال‌های الکتریکی به‌تنهایی در اثر نیروی مکانیکی خارجی تولید می‌شوند و می‌توانند به‌عنوان منبع انرژی مورد استفاده قرار بگیرند.

ادوات الکترونیکی پوشیدنی تریبوالکتریک به دلیل داشتن ویژگی‌هایی مانند وزن سبک و ساختار ساده، در کاربردهای گسترده‌ای نظیر تبدیل انرژی، حسگری زیست پزشکی و ادوات رابـط انسـان و ماشین، مورد توجه قرار گرفته‌اند. با این حال، احساس راحتی کاربر در هنگام استفاده از این ادوات هنوز یکی از چالش‌های اصلی این حوزه به شمار می‌رود.

*دانشجوی دکتری تخصصی مهندسی مواد دانشگاه صنعتی شریف

**دانشجوی دکتری تخصصی مهندسی مواد دانشگاه تربیت مدرس

منبع: isti.ir

#