دسترسی آسان به خدمات آزمایشگاهی با کیفیت و با قیمت مناسب، یکی از چالش‌های پیش روی پژوهشگران و صنایع کشور بوده است. اینکه بتوانند با جست‌وجویی ساده، دستگاه یا آزمایشگاه مورد نظر خود را پیدا کنند و از خدمات قابل ارایه در آن آزمایشگاه مطلع شوند؛ یا بدانند که آیا در منطقه سکونت و کارشان، خدمات آزمایشگاهی مورد نیازشان ارایه می‌شود یا خیر.

آزمایشگاه‌ها نیز همواره به دنبال سازوکاری کاربردی و عملی برای ارتقای کمی و کیفی خدمات خود هستند و راه‌کارهایی را جست‌وجو می‌کنند که از آن طریق با جذب مشتریان، از حداکثر ظرفیت آزمایشگاه و سرمایه‌گذاری انجام شده، بهینه استفاده شود.

چالش‌هایی همچون فقدان بانک‌های اطلاعاتی معتبر و جامع از توانمندی آزمایشگاهی دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های کشور، ارایه نشدن خدمات تعمیر و نگهداری مناسب و درنتیجه متوقف شدن خدمات دهی برخی تجهیزات ارزشمند، فقدان آموزش‌های سازمان‌یافته برای کارشناسان آزمایشگاه‌ها و کاربران تجهیزات و همچنین بی‌انگیزگی آنها برای به‌روز نمودن مهارت‌ها و اطلاع نداشتن از استانداردهای فعالیت‌های آزمایشگاهی موجب شده تا پژوهشگران در انجام پژوهش‌ها و همچنین صنایع برای انجام فعالیت‌های تحقیق و توسعه خود، با چالش‌های گوناگونی مواجه شوند. تا آنجا که در مواردی علی‌رغم وجود تجهیزات آزمایشگاهی در کشور، خدمات مورد نیاز از خارج از کشور اخذ شده است.

معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، با هدف افزایش بهره‌وری زیرساخت‌های آزمایشگاهی کشور و برای تحقیقات دانشگاهی و پژوهش‌های صنعتی و کاربردی، در سال 93، «شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی» را تاسیس کرد. این شبکه آزمایشگاهی، به عنوان بستری برای گردآوری و به اشتراک‌گذاری توانمندی‌ها و امکانات آزمایشگاهی کشور در حوزه‌های مختلف و همچنین پلتفرمی برای تسهیل دسترسی به خدمات آزمایشگاهی با کیفیت، فعالیت می‌کند.

استفاده بهینه از سرمایه‌های ملی در حوزه زیرساخت آزمایشگاهی، تسهیل در دسترسی پژوهشگران و صنایع کشور به خدمات آزمایشگاهی، استانداردسازی فعالیت‌های آزمایشگاهی و ارتقای دانش فنی کارشناسان آزمایشگاه‌ها، از اهداف مهم شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی است.

شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی، با شناسایی چالش‌های پیش روی آزمایشگاه‌ها در ارایه خدمات مطلوب، برنامه‌های متنوعی را به منظور رفع این موانع، پیاده‌سازی و اجرا کرده است. حمایت از مراکز عضو برای آموزش تخصصی پرسنل آزمایشگاه، تعمیر و به‌کارگیری مجدد تجهیزات، فعال‌سازی قابلیت‌های متنوع تجهیزات موجود و افزایش تنوع خدمات، به روز کردن تجهیزات و همچنین تکمیل توانمندی‌ها، از جمله اقدامات شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی است.

*دبیر شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری