بخش مهمی از رشد کشور با توسعه تعداد و تنوع محصولات دانش‌بنیان محقق می‌شود. طراحی و تولید محصولات دانش‌بنیان نیز نیازمند همکاری تیم فنی پر انگیزه و همراهی افراد خبره در کنار آنها است. شکل‌گیری طرح‌های متنوع و ساخت نمونه‌های اولیه متعدد؛ کسب تجربه از شکست‌ها و بهبود طراحی و رسیدن به محصول نهایی، لازمه تولید محصولی با کیفیت، کاربردی و بازارپسند است.

در این فرایند، از ابتدای ساخت نمونه‌های اولیه تا رساندن محصول به بازار و اجرای برنامه‌های ارتقای بعدی، محصول در هر مرحله‌ای که باشد، باید تست شود و انجام آزمون، نیاز به آزمایشگاه و تجهیزات آزمایشگاهی مناسب دارد. نتیجه این آزمون‌ها است که مسیر رسیدن به مقصد نهایی را برای سازنده روشن می‌کند.

 بیشتر شرکت‌های دانش‌بنیان دارای جثه‌ای کوچک هستند و بیشترین دارایی آنها، دانش فنی ارزشمندی است که محصول بر اساس آن طراحی و ساخته می‌شود. بیشتر این تیم‌ها، از افراد فارغ‌التحصیل دانشگاه‌ها شکل گرفته‌اند که تازه در ابتدای راه پر پیچ و خم فعالیت‌های اقتصادی هستند و با فراهم ساختن سرمایه‌ای اندک، شرکت دانش‌بنیان خود را تأسیس کرده‌اند.

دسترسی به آزمایشگاه و خدمات مطلوب آزمایشگاهی، اولویت اصلی این تیم‌ها است و بیشتر آنها، توان ایجاد آزمایشگاه مورد نیاز خود را ندارند. جدا از زمان قابل توجهی که برای یافتن آزمایشگاه مورد نظر اآنها صرف می‌شود، این افراد سعی می‌کنند با استفاده از ارتباطاتی که با دانشگاه‌های محل تحصیل و یا اشتغال خود دارند، به شکلی، نیاز خود را برطرف کنند که این روش به دلیل ناپایدار بودن ارتباطات در طول زمان و تنوع نیازها، محدودیت‌هایی را هم به همراه دارد.

البته اگر با دقت بیشتری به این موضوع نگاه شود، مشخص می‌شود که این شرکت‌ها به خدمات آزمایشگاهی نیاز دارند و نه خود آزمایشگاه؛ پس در این مسیر، اگر دسترسی آنها به خدمات آزمایشگاهی مورد نیاز تسهیل شود، پیشرفت فرایند طراحی، ساخت و توسعه محصولات سرعت قابل توجهی خواهد گرفت.

معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، به عنوان حامی اصلی شرکت‌های دانش‌بنیان در کشور، به منظور تسهیل دسترسی پژوهشگران، صنعتگران و شرکت‌های دانش‌بنیان به خدمات آزمایشگاهی، شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی را تشکیل داده است. شبکه‌ای از پژوهشگاه‌ها، دانشگاه‌ها، آزمایشگاه‌های زیرمجموعه وزارتخانه‌های مختلف و همچنین بخش خصوصی که  تا کنون بیش از 550 مجموعه آزمایشگاهی از سراسر کشور را تحت پوشش خود گرفته و امکان استفاده از نزدیک به 13 هزار دستگاه آزمایشگاهی را برای کاربران خود فراهم کرده است. این شبکه آزمایشگاهی با نشانی اینترنتی www.LabsNet.ir در دسترس است.

معاونت علمی همچنین برای سهولت بیشتر شرکت‌های دانش‌بنیان در استفاده از خدمات آزمایشگاهی اعضای این شبکه، 50 درصد هزینه‌های تست و آزمون این شرکت‌ها را تا سقف 30 میلیون ریال، در قالب یارانه، پرداخت می‌کند. علاوه بر این، یارانه‌هایی از این دست برای استفاده اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی و همچنین دانشجویان در مقاطع مختلف تحصیلی، از دیگر حمایت‌هایی است که معاونت علمی از طریق پلتفرم شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی، به منظور حمایت از توسعه پژوهش، ارایه کرده است.

این پلتفرم توانسته است با ارایه بیش از 2 میلیون خدمت آزمایشگاهی در سال، خدمات مورد نیاز بخش بزرگی از مشتریان خدمات آزمایشگاهی در کشور را فراهم کند. امید است با توسعه چنین زیرساخت‌های خدماتی حوزه فناوری، شاهد افزایش سرعت رشد خدمات و محصولات دانش‌بنیان در کشور باشیم.

* دبیر شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

پایان پیام/23