سلمان بابایی

کارشناس حوزه اقتصاد دیجیتال

در سال‌هايي نچندان دور زماني كه صحبت از پرينت به ميان مي‌آمد تنها تفكر چاپ مطلب يا نوشته‌اي روي كاغذ يا چاپ طرحي روي يك شي در ذهن تداعي مي‌شد و گمان نمي‌رفت تا علم انسان در عرصه ديجيتال و فناوري تا بدانجا پيشرفت كند كه توليد محصولات و حتي تهيه مواد غذايي و پيچيده‌ترين محصولات مكانيكي نيز با استفاده از دستگاه‍‍‌هاي پرينتر چند بعدي صورت پذيرد. 

به گزارش مركز ارتباطات و اطلاع رساني معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري، اما روند پيشرفت اين حوزه در سال‌هاي اخير به گونه‌اي رقم خورده است كه انتتظار می‎رود که پرینترهای سه بعدي به طور قابل توجهی تولید و الگوهای تجاری را تغییر دهد.

 با استفاده از نرم‌افزارهای فرآیند چاپ، پرینترهای سه بعدی این امکان را فراهم می‌آورند که اقلام در هر مکان و زمانی تولید شوند. پرینترهای سه بعدی جایگزین روش قدیمی برش، خرد کردن و اتصال دوباره فلزات و پلاستیک است. این فناوری، بر تجارت بین‎الملل تأثیر خواهد گذاشت و منجر به توسعه صادرات طرح‎ها و نرم‎افزارهای مربوط به آن شده و محصولات فیزیکی نهایی کمتر صادر خواهند شد.

امروزه برخی از کشورهای درحال توسعه از پرینترهای سه بعدی در تولید استفاده می‎کنند. به‌عنوان مثال در هند، بزرگترین سازنده موتورسیکلت، شرکت هیرو موتوکورپ  از پرینترهای سه بعدی، ربات‌ها و مخازن کامپیوتری برای ساخت 7 میلیون موتور سیکلت در سال در سه کارخانه استفاده می‌کند و امیدوار است تا سال 2020 تا 20 بازار جهانی توسعه یابد. همچنین در جمهوری تانزانیا نیز از بطری‎های بازیافتی پلاستیکی به‌عنوان مواد چاپی برای پرینترهایی سه بعدی استفاده می‌شود. 

مطالعات و تحقيقات نشان مي‌دهد پرینترهای سه بعدی قادر خواهند بود سود اقتصادی سالانه تولیدات صنایع را تا سال 2025 به بیش از 550 میلیارد دلار افزایش دهند. این فناوری این پتانسیل را دارد که هزینه‎های مواد را کاهش داده، سرعت نمونه‎سازی را تسریع بخشیده و زنجیره عرضه را کوتاه نماید. چاپ سه بعدی قطعات و مونتاژ نهایی آن‎ها، زمان و هزینه مربوط به حمل‌ونقل، توزیع و مدیریت موجودی را حذف می‌کند. ساخت نمونه اولیه سریع و کم هزینه می‎تواند سرعت فرآیند نوآوری را سرعت بخشیده و از تولید محصول همزمان با تقاضا برای زمانی که تقاضا کم یا منحصر است، پشتیبانی کند. 

این فناوری با چالش‎هایی نیز همراه است؛ اول آنکه برای استفاده از مزیت‎های پرینترهای سه بعدی، کشورها باید آموزش‎های مناسب در زمینه علمی، فناوری، مهندسی و ریاضیات را فراهم آورند. دوم اینکه چاپ سه بعدی ممکن است تولید سنتی را مختل کند و تقاضا برای کارگران را در کشورهای با صنایع تولیدی قوی کاهش دهد.

سوم، چاپ سه بعدی ممكن است مسائل مربوط به حقوق كپی رایت، طرحهای صنعتی، علائم تجاری و اختراعات را افزایش دهد. همچنین این سوال وجود دارد که سطح حقوق مالکیت معنوی چه میزان باشد تا نوآوری نیز از بین نرود. چهارم، عدم وجود استانداردهای صنعتی است: استانداردهای محصول یا استانداردهای ایمنی و استاندارد برای مواد و روش‎های تست برای محصولات پرینترهای سه بعدی وجود ندارد. پنجم نگرانی حاصل از اثرات زیست‌محیطی پرینترهای سه بعدی است و خطرات اینکه این پرینترها را می‎توان برای تولید سلاح گرم استفاده کرد. با تکامل صنایع، این مسائل و موضوعات دیگر می‌تواند محصولات تولید شده از پرینترهای سه بعدی را برای مصرف‎کنندگان غیرایمن نشان دهد و در نتیجه ممکن است مصرف آن‎ها را کاهش دهد.

منبع: isti.ir

پايان پيام/26