سال 98 سالی پر فراز و فرود در حوزه صادرات کشور و دانش بنیان بود. علیرغم وجود مشکلات ناشی از تحریم و قطع بودن روابط بانکی کشور، کارآفرینان ایرانی توانستند با تکیه ویژه بر بازارهای منطقه‌ای به نحو مطلوبی تحریم‌ها را مرتفع سازند و در مسیر پر فراز و نشیب صادرات قدم‌های استواری بردارند.

نشستهای تجاری برگزار شده برای شرکت‌های دانش‌بنیان در سایر کشورها، بارقه‌های امید تازه‌ای را در حوزه صادرات برای شرکت‌های دانش‌بنیان ایران رقم زد و نوید آن را داد که علی‌رغم همه مشکلات اقتصادی و سیاسی بوجود آمده، اگر نوآوری، خلاقیت و ابتکار در خلق یک محصول وجود داشته باشد، می‌تواند جایگاه خود را در عرصه بین‌الملل پیدا کند.

افتتاح و راه‌اندازی پایگاه تجاری معاونت علمی و فناوری در باکو آذبایجان در پائیز سال جاری مسیر صادرات بیش از 20 شرکت ایرانی را به آذربایجان هموار ساخت. محصولات نرم‌افزاری، فرآورده‌های پایه پلیمری، انواع رنگ‌های نانوتکنولوژی، رنگها و طعم‌دهنده‌های طبیعی، محصولات داروی دام و پروبیوتیک‌های انسانی از مهمترین محصولاتی بودند که مورد توجه این بازار قرار گرفتند و انتظار می‌رود با تلاش‌های این پایگاه صادراتی تا پایان سال 1399 حجم کلی قراردادهای صادراتی حوزه دانش بنیان در کشور آذربایجان به بیش از 6 میلیون دلار برسد.

نشست‌های تجاری چین و ترکیه نیز که در زمستان سال 1398 با حضور تقریبا یکصد شرکت ایرانی برگزار شد، به انعقاد قراردادهای صادراتی بسیار مطلوبی بخصوص در حوزه فناوری اطلاعات برای شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی منجر شد.

بیش از 5 کارگزار صادراتی در شهرهای آنکارا، استانبول و ازمیر توانایی ارائه خدمات صادراتی به شرکت‌های دانش‌بنیان از طریق عرضه محصولات در نمایشگاه‌های دائمی و ارائه خدمات بازاریابی و فروش محصولات را دارند.

ترکیه در شرایط تحریم توانسته سکوی پرتاب مناسبی برای ایجاد دسترسی شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی به بازارهای جهانی باشد. بازار بسیار بزرگ چین نیز توانست دسترسی‌ها و ارتباطات مطلوبی برای شرکت‌های ایرانی در حوزه مواد پلیمری و سلول درمانی ایجاد کند که امید است بعد از رفع محدودیت‌های ارتباطی به‌واسطه پاندمیک شدن بیماری کرونا، امکان پیگیری آنها میسر شود.

معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری از بازارهای نوظهور آفریقا نیز در سالی که گذشت غافل نبوده است. عملیات بازسازی و مرمت ساختمان قدیمی سفارت ایران در نایروبی کنیا و تبدیل آن به مرکز تجارت و همکاری‌های فناوری قدم بسیار مهمی بود که در سال 1398 برداشته شد و در فرودین ماه سال 1399 مورد بهره برداری واقع خواهد شد.

این مرکز تجاری با در اختیار قراردادن فضاهای کار اشتراکی، دفاتر اختصاصی، نمایشگاه دائمی، اقامتگاه و خدمات مشاوره نخبگان و تجار محلی می تواند بستر مناسبی برای کاهش هزینه های سفرهای تجاری و فعالیتهای صادراتی شرکت‌های دانش‌بنیان باشد.

رایزنی‌ها و فعالیت‌های بازاریابی پایگاه صادراتی معاونت علمی در کنیا نیز زمینه را برای حضور و ارائه خدمات توسط شرکتهای دانش‌بنیان ایرانی فعال در حوزه فناوری اطلاعات، انرژی خورشیدی، خدمات آب، دارو و تجهیزات پزشکی بیش از پیش مهیا کرده و بازار شرق آفریقا آمادگی کامل برای حضور شرکتهای ایرانی در این منطقه رو به رشد دارد.

هر چند در نیمه اول سال 1398 صادرات حوزه دانش بنیان با فرود همراه بود، لیکن با تدابیر اندیشیده شده و خلاقیت شرکتهای دانش بنیان در نیمه دوم امسال آمارهای صادرات کشور ارتقاء یافت و به اهداف تعیین شده صادرات غیرنفتی در سال جاری بسیار نزدیک شد. جای خشنودی است که سبد صادرات غیرنفتی کشور در حوزه دانش بنیان در حال توسعه است و امید می‌ورد در سال 1399 با توسعه حمایتهای معاونت علمی شاهد افزایش و بهبود صادرات دانش بنیان کشور باشیم.

*مدیر دفتر توسعه کسب و کار بین المللی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

پایان پیام/23