سرمایه انسانی به عنوان تنها منبعی شناخته می‌شود که می‌تواند شرکت ها و اقتصاد ها رابه بالاترین سطح رقابت سوق دهد. در میان کشورهای سازمان همکاری اقتصادی وتوسعه، اقتصادهای نوظهور و کشورهای در حال توسعه چون ایران،  به طور یکسان، ارزش سرمایه انسانی به طور گسترده به رسمیت شناخته شده است و هر دو بخش دولتی و خصوصی، در آن سرمایه گذاری می کنند. دورشدن تدریجی از خام فروشی، سایر فعالیت‌های فرساینده و پر مصرف نیرو ی کار، رشد قابل توجهی یافته است و صنایع پرهزینه، آلاینده و کم بازده، جای خود را به کسب‌وکارهای فناور، یپیشرفته و خدمات مالی و تجار ی، و کارهای نرم‌افزاری و تخص محور داده است.

توسعه فناوری و اقتصادهای فناوری‌محور، بعث شده است که آموزش در بسیاری از کشورهای دنیا هم‌سو با توسعه روزافزون و پرسرعت دانش و فناوری، سرعت و کیفیتی قابل توجه یافته است، به طوری که اکنون به اصطلاح، دریایی از نیروی انسانی دانش آموخته و دارای مهارت‌های دانشی بالا در اختیار کشورهایی است که از این فرصت، استفاده برده‌اند

کشور ما نیز از این قاده مستثننی نبوده و خوشبختانه با هزینه‌های قابل توجه و گسترده‌ای که در اموزش و پژوهش صورت گرفته، این استخر از دریایی جهانی نیروی انسانی متخصص، در ایران شکل گرفته که اتفاقا تراکم قابل قبولی دارد. اما مهم نحوه بهره‌مندی و استفاده از این استعدادها است.

استخر استعدادهای جهانی نیزبه شدت رشد کرده است. برخی از اقتصادهای نوظهور در مقیاس انبوه بر روی آموزش سرمایه‌گذار ی می کنند، حتی اگر کیفیت هنوز دربسیاری از موارد از کمیت عقب است به عنوان مثال شاهد رشد عظیم اخیر در نرخ فارغ التحصیلی از دانشگاه‌ها به ویژه در کشورهای پرجمعیتی چون چین هستیم و البته کشورمان نیز چنین شرایطی دارد اما در هر صورت این حجم انبوه، به رشد تعداد دانش‌آموختگان داخلی، دانشجویان بین المللی درسراسر جهان و رشد در گردش سرمایه انسانی می‌شود. تعداد دانشجویان بین المللی درسراسر جهان بین سال ها ی 2000 به این سو، چند برابر شده است.

لازمه های استفاده از ظرفیت‌ها

نقش دولت‌ها و سیاستگذاری را در استفاده بهینه و مطلوب از این سرمایه، نباید دست کم گرفت.

دولت‌هایی که به دنبال جذب، انتخاب و نگهداری نیروی انسانی توانمند هستند، با پیاده سازی طیف وسیعی ازسیاست ها تکیه کنند، یکی از مهم‌ترین این سیاست‌ها استفاده از مسیرهای تسهیل کننده رفت و آمد دانشجویان به کشورهای مقصد علمی و فناوری و تسهیل بیش‌تر در بازگشت آن‌ها است. در این مسیر روندی که توسط معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در قالب برنامه جذب نخبگان آغاز شده و توانسته تعداد مطلوبی از استعدادهای فعال در دریای جهانی استعدادها را مجددا جذب کند در همین راستا است، که نیاز دارد با حمایت‌های سیاستی در ساحت دیپلماسی، اقتصاد و فرهنگ بین المللی، توسعه و شدت و شتاب بیش‌تری پیدا کند

*پژوهشگر حوزه مهاجرت

منبع: isti.ir

#