هزاران بیمار سالانه از انواع مختلف آسیب‌های پوستی، اپیدرمی یا سوختگی با آب داغ، شعله، تصادف و روغن در حال جوش رنج می برند. این اتفاقات معمولا با ناتوانی در درمان، هزینه بالا و حتی گاهی مرگ همراه است. پوست عضو بسیار مهمی برای حفاظت از اندام‌های داخلی بدن در برابر عوامل خارجی است و مانع ایجاد کم‌آبی در آن می‌شود که باید در برابر آسیب‌ها حفظ شود. ضمن اینکه آسیب و جراحت پوست، شرایط را برای حمله میکروارگانیسم‌ها فراهم می‌کند. حضور میکروب‌ها در سطح زخم موجب بروز عفونت شدید و ممانعت در انجام مراحل درمان می‌شود.

در همین راستا تلاش‌ها و تحقیقات بسیاری برای توسعه و تهیه مواد نوین برای حفاظت از پوست آسیب‌دیده در برابر عفونت و کم آبی انجام شده است. یک زخم پوش ایده آل باید دارای خواص مکانیکی مناسب، قابلیت نفوذ مناسب اکسیژن و بخار آب باشد و رطوبت را در محل زخم حفظ و زخم را از عوفت باکتریائی محافظت کند. به علاوه، این پوشش ها باید زیست سازگار باشند و به سهولت از زخم جدا شود. هیدروژل‌ها به دلیل توانایی تورم بالا می‌توانند ترشحات زخم را جذب کنند.

در میان زخم‌پوش‌های نوین، هیدروژل که از مواد پلیمری آب‌دوست تشکیل شده است، قابلیت تورم دارد و می‌تواند سطحی سرد را روی زخم ایجاد کند که به کاهش درد بیمار منجر می‌شود. خواص منحصر به فرد پلیمرهای طبیعی آنها را به عنوان گزینه‌های نوید بخش برای مواد زخم پوش‌ها معرفی کرده است.

همچنین تحقیقات اخیر نشان داد که درمان زخم با پوشش‌های مرطوب نسبت به پوشش‌های خشک سریع‌تر انجام می‌شود. هیدروژل‌ها شبکه‌های پلیمری آب‌دوست با ظرفیت بالای جذب آب هستند. هیدروژل‌ها به دلیل توانایی تورم بالا می‌توانند ترشحات زخم را جذب کنند و بنابراین گزینه مناسبی به عنوان زخم‌پوش محسوب می‌شوند. استفاده از هیدروژل‌ها بر پایه پلیمرهای طبیعی به عنوان زخم پوش به دلیل قابلیت زیست‌سازگاری و زیست تخریب‌پذیری این پلیمرها رایج شده است. خواص هیدروژل‌ها مانند ضعف مکانیکی، ناپایداری و حساسیت به آب را می‌توان با استفاده از هیدروژل‌های کامپوزیتی و نانوکامپوزیتی بهبود بخشید.

نانوکامپوزیت پلیمری از ترکیب یک پلیمر زیستی مناسب و ذرات پرکننده در مقیاس نانومتری منتج می‌شود. برهم‌کنش‌های میان پرکننده و پلیمر نانوذرات را قادر می سازد که به عنوان پل مولکولی خواص ماتریکس پلیمری را تحت تاثیر قرار دهند. اسکیزوفیلان پلی‌ساکاریدی زیستی است که به صورت خارج سلولی از طریق کشت غوطه‌ور قارچ اسکیزوفیلوم کامون تولید می‌شود. اسکیزوفیلان دارای فعالیت ضدباکتریائی و ضد التهابی است و دارای مزایای دیگری همچون اثرات ضد درد و فعالیت قابض کنندگی برای توسعه زخم پوش‌های هیدروژلی است. سلولز باکتریائی به دلیل دارا بودن ویژگی‌های بی نظیری مانند خواص مکانیکی جالب توجه در هر دو حالت خشک و تر، تخلخل، جذب آب، شکل پذیری، زیست تخریب پذیری و زیست سازگاری بالا، پتانسیل بالائی برای توسعه گروه جدیدی از کامپوزیت‌ها به عنوان ماده تقویت کننده را داراست.

*پژوهشگر پسا دکتری