توسعه علوم مرتبط با دریا یک ضرورت است
پیشبینیها حاکی از آن است، که تا سال 2050 جمعیت کره زمین حدود 11 میلیارد خواهد شد، که تأمین نیازهای این جمعیت به انرژی و منابع یک چالش اساسی محسوب میشود و تنهاترین و بهترین راه جهت غلبه بر این چالش رویآوردن به "اقیانوسها" و "دریاها" است.
به گزارش مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری؛ بیش از 70 درصد کرهی زمین را آب اقیانوسها و دریاها پوشانده است، که سبب شده تا بیش از 90 درصد تجارت جهانی از طریق حملونقل دریایی صورت گیرد و این روند در آینده هم چنان روبهرشد است. از سویی 40 درصد از جمعیت جهان در مناطق ساحلی و دلتاها زندگی میکنند و 90 درصد شهرهای پیشرفته و مدرن دنیا، شهرهای ساحلی و بندری هستند.دراینبین کشورهای مختلف اقدامات زیادی را در دست اجرا و برنامهریزی جهت سیطره بر اقیانوسها و دریاها دارند که اولین آن توسعه "علوم" مرتبط به دریا است.
کشور ایران با داشتن 5800 کیلومتر نوار ساحلی و قرار گرفتن در کنار دو آبراه استراتژیک در شمال و جنوب یک کشور دریایی محسوب میشود. از بین استانهای کشورمان که 7 استان کشور شامل 3 استان در شمال و 4 استان در جنوب مرز آبی یا نوار ساحلی دارند که دراینبین استان هرمزگان با داشتن 14 جزیره و نیز بیش از 800 کیلومتر مرز آبی و قرار گرفتن بزرگترین بندر تجاری کشور، بندر شهید رجایی و بزرگترین مجتمع کشتیسازی و فراساحل کشور در این استان، مهمترین استان دریایی کشور محسوب میشود.
در کشور ما نیز با توجه به اهمیت موارد ذکرشده در سالها و دهههای اخیر توجه به مقوله "دریا" بیشتر از قبل شده است و رشتههای مختلف مرتبط با دریا در دانشگاههای مختلف تأسیسشده است که ازجمله آنها میتوان "مهندسی دریا"، "اقیانوسشناسی"، "زیستشناسی دریا" و "شیلات و دیگر رشتههای مرتبط را نام برد.
دانیال قادری کارشناس رشته اقیانوش شناسی و علوم دریایی با بیان اینکه سازمانها و ارگانها در مسیر دریا حرکت میکنند، بیان کرد: امروزه حرکت در مسیر دریا به دلیل اهمیت و جایگاه این صنعت مورد هدف بسیاری از سازمانها و ارگانهای دریایی قرارگرفته است و بسیاری از این سازمان و ارگانها با توجه به مأموریت ذاتیشان مانند سازمان بنادر و دریانوردی، سازمان شیلات، پژوهشگاههای موجود در این زمینه مثل پژوهشگاه ملی اقیانوسشناسی، سازمان محیطزیست و دیگر مجموعههایی از این قبیل که کاملاً و یا نسبتاً مرتبط با دریا میباشند بهمنظور تکمیل کارکنان و کارشناسان خود، همواره نیازمند نیروی انسانی علاقهمند و آشنا با محیط دریا هستند.
وی در ادامه گفت: کی از بهترین گروه دانشآموختههای دارای مدرک کارشناسی، دانشجویان دریایی رشته اقیانوسشناسی است، که میتوان انتظار داشت پس از سپری کردن دورهی کارشناسی، دانشجویان بتوانند در این مجموعهها به ایفای نقش بپردازند.
قادری با بیان اینکه اقیانوس شناسی رشته ای نوپا در کشور است گفت: این رشته تحصیلی یکرشته نوپا در کشور است که متأسفانه تا به امروز ارتباط ضعیفی میان دانشآموختهها و سازمانها ایجادشده، هرچند که در این زمینه شاهد کمکاری و بیتوجهی بسیاری از مسئولین مربوطه هستیم، زیرا هنگامیکه به ساختار سرفصل درسی این رشته و اهداف تشریح شده در سرفصل آن نگاه میکنیم، میتوان به این نتیجه رسید که علیرغم توانمند بودن این رشته بهمنظور تأمین نیروی انسانی، همواره بهدوراز نگاه و توجه مسئولین قرارگرفته، هرچند که امروز باگذشت هفت سال از ایجاد و پذیرش اولین گروه ورودی، پیشرفتهای شگرفی صورت گرفته اما بههیچوجه متناسب با تواناییهای موجود در این رشته نیست.
این فعال حوزه فناور گفت: اولین دورهی ورودی این رشته، در سال 1390 در دانشگاه هرمزگان صورت گرفت و پسازآن در سال تحصیلی بعد، علاوه بر این دانشگاه، دانشگاه علوم دریایی چابهار نیز اقدام به پذیرش داوطلب در این رشته کرده است. در سال تحصیلی 1397-1398 نیز، طبق دفترچهی منتشرشده سازمان سنجش بهعنوان متولی برگزارکننده کنکور سراسری، سه دانشگاه هرمزگان، چابهار و بابلسر، از بین داوطلبان رشتهی تجربی و ریاضی، اقدام به پذیرش این رشته میکند.
وی با اشاره به عوامل محدودکنندهای موجود در مسیر ذکر شده گفت: تحریمها به شکل مستقیم بر میزان بازار کار این رشته تأثیر محسوسی ندارد و از وضعیت کلی اقتصاد و اشتغال کشور تبعیت میکند.
قادری افزود: : اما نکتهای که عامل اصلی در کاهش میزان بازار کار این رشته است، عدم شناخت این رشته در بین سازمانها و ارگانهای مربوطه است، که متأسفانه شاهد کمکاری مسئولین در این زمینه هستیم، هرچند که امروزه شاهد پیشرفتهایی نیز بودهایم.مقایسه میزان بازار کار این رشته با سایر رشتهها نمیتواند درست باشد، نکتهای که خیلی مهم است، ظرفیت پایین این رشته در مقایسه با دیگر رشتهها است، درنتیجه میتواند نکتهای مثبت در مقابل دیگر رشتهها باشد.
کارشناس فعال در حوزه اقیانوس شناسی بیان کرد: از سویی گمنام بودن این رشته نسبت به دیگر رشتهها نیز یک عامل منفی در موضوع بازار کار است. اما با توجه به سیاستهای ارگانها و سازمانهای دریایی و مربوطه که بیانگر رشد و توسعه درزمینهی دریا و سواحل است، میتوان انتظار داشت در آیندهی نزدیک وضعیت بازار کار بهبود یابد، همانطور که امروزه شاهد مواردی هستیم که نشان از این امیدواری را میدهد.
وی ادامه داد: سازمان و ارگانهایی مانند سازمان محیطزیست، سازمان شیلات، سازمان بنادر و دریانوردی، پژوهشگاههای مربوطه مثل؛ پژوهشگاه اقیانوسشناسی، پژوهشگاه اکولوژی دریای عمان و خلیجفارس در بندرعباس و دیگر موارد میتواند مقصدی برای آینده شغلی دانشآموختههای رشته اقیانوسشناسی باشد.
قادری با بررسی وضعیت این حوزه در کشور گفت: ازنظر شرایط تحصیل، حتی در مقاطع تحصیلات تکمیلی و دکتری نیز منعی برای حضور خانمها وجود ندارد، و حتی شاهد این هستیم که امروزه بیشتر دانشجویان چه در مقطع کارشناسی و چه در مقطع کارشناسی ارشد در این رشته را خانمها تشکیل میدهند.
همچنین در ادامه توضیح داد: ازنظر شرایط کار نیز، در صورت محیا شدن فرصت شغلی یک دانشآموخته خانم همانند دانشآموختهی آقا، تواناییهای لازم را دارد، اما بعضی از فرصتهای شغلی شاید در درازمدت باروحیه آقایان سازگاری بیشتری داشته باشد. تقریباً تمامی گرایشها برای خانمها و آقایان شرایط یکسانی دارد، اما بعضی از فرصتهای شغلی در هر یک از گرایشات که جنبهی فعالیت میدانی دارند میتواند برای خانمها مقداری مشکل باشد، اما در صورت وجود علاقه، میتوان گفت تفاوتی برای خانمها و آقایان چه ازنظر تحصیل و چه ازنظر کار، وجود ندارد.
پایان پیام/32
Send to friends