به گزارش مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، ماهی قزل آلای رنگین کمانی گونه ای از ماهی است که در سال های اخیر در بازار جهانی مصرف آن افزایش یافته است. این نوع ماهی بعد از گونه کپور در سبد ماهی های پرورشی قرار دارد. این ماهی به مراتب آسانتر از قزل آلای خال قرمز نسبت به محیط سازگاری می یابد و تمایل بیشتری به اهلی شدن دارد. همچنین بلوغ دیررس در ماهی قزل‎آلای رنگین کمان موجب جلوگیری از کاهش کیفیت گوشت در اثر بلوغ می‎شود. همه این موارد دلیلی شده است که حوضچه داران به نگهداری و پرورش و تکثیر آنها رغبت نشان دهند.

 در ایران نیز پرورش ماهی قزل آلای رنگی کمانی چند سالی است که رونق گرفته است. تکثیر و پرورش این ماهی در کشور ما رواج پیدا کرده و در حال جاضر قزل آلای رنگین کمان، تک گونه پرورشی راهبردی کشور است. دلیل توسعه تکثیر و پرورش این گونه از آزادماهیان در قیاس با سایر گونه های دیگر، سازگاری این گونه در شرایط اسارت، مقاومت خوب به نوسانات و عوامل نامساعد محیطی، رشد مناسب، سازگاری با غذای دستی و بازار پسندی آن است.

اما در این میان بیماری هایی هستند که سلامت این نوع ماهی های پرورشی را تهدید می کنند و خسارات سنگینی به پرورش دهندگان وارد می کنند. پیشگیری از مرگ و میر این نوع ماهی ها این روزها به دغدغه اصلی پرورش دهندگان آن تبدیل شده است. در همین راستا، جمعی از پژوهشگران پژوهشکده زیست فناوری و مهندسی زیستی دانشگاه صنعتی اصفهان به فناوری تولید واکسن نوترکیب درمان بیماری نکروز عفونی خون ماهی قزل آلا رسیدند. آن طور که سید امیرحسین جلالی می گوید: «واکسن بیماری نکروز عفونی مراکز خون ساز(IHN)  به منظور پیشگیری از یکی از بیماری‌های مهم ویروسی ماهی قزل آلای رنگین کمان برای نخستین بار در کشور با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در پژوهشکده زیست فناوری و مهندسی زیستی دانشگاه صنعتی اصفهان تولید شد.»

ایران کشوری است که جایگاه نخست تولید ماهی قزل آلای رنگین کمانی در آب های شیرین دنیا را دارد. رتبه نخست ایران مزیتی است که گاه با مشکلاتی نیز همراه است. یکی از این مشکلات، بروز بیماری هایی است که باعث مرگ و میر این نوع ماهی ها می شود. یکی از این بیماری های خسارت بار، بیماری نکروز عفونی مراکز خون ساز است.

بنا به گفته معاون پژوهشی پژوهشکده زیست فناوری و مهندسی زیستی دانشگاه صنعتی اصفهان، «بیماری‌ نکروز عفونی مراکز خون ساز(IHN)  یکی از بیماری‌های ویروسی مهم ماهی قزل آلای رنگین کمانی است که در سال‌های اخیر به همراه سایر بیماری‌های ویروسی موجب خسارات سنگین به واحدهای تکثیر و پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان شده است».

این بیماری ویروسی ضررهای اقتصادی قابل توجهی به دست اندرکاران این حوزه در کشور وارد می کند. به همین دلیل محققان و پژوهشگران کشور با استفاده از توانمندی های خود اقدام به تولید دارویی برای درمان این بیماری کردند.

«واکسن نوترکیب تولیدی، در یک شرایط آزمایشگاهی استاندارد، توانسته کارایی و قدرت اثر بسیار مناسب در مواجهه با ویروس IHNV در ماهی قزل آلا نشان دهد» جلالی با اشاره به این مطلب می گوید: «در حال در مرحله کسب مجوزهای لازم از مراجع ذیصلاح هستیم تا بتوانیم هر چه زودتر این دارو را راهی بازار کنیم».

 به گفته این فعال حوزه علم و فناوری، «موفقیت کسب شده در تولید این واکسن می‌تواند گامی مهم در تولید سایر واکسن‌های با فناوری مشابه باشد و توسعه سایر حوزه‌های زیست فناوری در این زمینه را در کشور فراهم کند.»

پایان پیام/23