معماری سنتی ایرانی و اسلامی، گنجینه ارزشمندی است که از دل فرهنگ ایرانی و اسلامی برآمده است، باهمت معماران امروز ایرانی این گنجینه می‌تواند همچنان حفظ شود و راه جدید خود را در دنیای امروز پیدا کند.

به گزارش مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری؛ نور در بسیاری از فرهنگ‌ها و ادیان اهمیت زیادی دارد و برای کارکردهای متفاوت از تمثیل نور استفاده کرده‌اند،بر اساس اعتقاد ایرانیان پیش از اسلام در آغاز خلقت، دو چیز بیشتر در عالم نبوده است؛ اهورامزدا و اهریمن . اهورامزدا همان جان نیکی بوده است یا جهان نور و اهریمن جان بدی بوده است. یکی از دلایلی که آتش برای ایرانیان پیش از اسلام، و زرتشتیان اهمیت داشته است، این است که در بین عناصر چهار گانه آتش نور دارد و به زبان تمثیلی اشاره می‌کند.

مسجد و دنیای نور
یکی از مهم‌ترین بناهایی که مورد نظر معماریان بوده است، مسجد است. بسیاری از مفاهیم مهم معماری ایرانی و اسلامی در مسجد تجلی کرده است. بورکهارت، پژوهشگر معروف معماری اسلامی، معتقد است، که معماران اسلامی تلاش می‌کردند تا مواد ساده ساختمانی را به نحوی تراش دهند که با تابیدن نور نورانی شوند.
در مساجد، معماران مواد ساده و سخت و سیا را به نور تبدیل می‌کنند. که از آن با عنوان کمیا گری یاد می‌کنند" تبدیل جسم سخت به نور" و این رمزی است از این مطلب که انسان نیز در ظاهر جسمی است سخت و سیا و کدر، ولی اگر تراش بخورد و تصفیه شود نورانی می‌شود و محرم اسرار .
در این تمثیل، جسم و ماده ساختمانی از خود نوری ندارد و اگر نورانی شده است به واسطه این بوده است که صیقلی شده است و نور به آن تابیده‌شده است، همچون انسان که در ظاهر کدر و سخت است و از خود نوری ندارد، ولی اگر صیقلی شود، نور بر آن می‌تابد.

محراب و دنیای نور
مکان دیگری که بر آن نور می‌تابد محراب است. محراب در لغت یعنی محل جنگ و هر مسلمانی دو جهاد و جنگ دارد.
محراب مکانی است برای جنگیدن با نفس و شیطان، محراب جایی است که ازآنجا به سمت خدا حرکت می‌کنند، به همین جهت بسیاری از مفاهیم اسلامی در محراب جلوه‌گر شده است. شکل قوس‌دار محراب و چراغی که در آن آویزان می‌کردند، نور الهی را نشان می‌داده است، که هر مسلمانی بر دروازه آن قرار دارد و با گذاشتن از خویش به کمک نور الهی می‌تواند به منبع اصلی این نور غنی خداوند برسد.
پایان پیام/32