به نوشته کتاب 40 سال علم و فناوری و نوآوری: « بر اساس برآوردها، نزدیک به یک درصد از کل مجموع دانشجویان ایرانی در خارج از کشور تحصیل می‌کنند، این رقم در مقایسه با میانگین بین‌الملی ( حدود 3 درصد) رقم بالایی محسوب نمی شود».

«در سال 1979 و پیش از انقلاب اسلامی، ایران رتبه اول را از نظر تعداد دانشجو در ایالات متحده داشت در حالی که اکنون با بیش از 10 هزار نفر دانشجو در آمریکا رتبه 12 را در این زمینه دارا است.»

به نوشته ایرنا: «در ابتدای انقلاب 170 هزار دانشجو در کشور وجود داشت و 100 هزار دانشجوی ایرانی نیز در خارج از کشور تحصیل می‌کرد».

این در حالی است که بر اساس آمارهای رسمی«اكنون بیش از 4 میلیون و 500 هزار دانشجو در كشور تحصیل می‌كنند كه این تعداد نسبت به سال‌های ابتدایی انقلاب 25 برابر شده است و تعداد دانشجویان ایرانی كه در خارج از كشور تحصیل می‌كنند به 48 هزار نفر رسیده و كمتر از نصف دوره سال‌های ابتدایی انقلاب است».

هر چند کشورهای توسعه یافته یا در حال توسعه‌ای مانند چین، مالزی و ترکیه نیز دارای تبادل و مهاجرت بالای نخبگان و متخصصان با خارج از کشور هستند، اما معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با تدوین برنامه‌ای منسجم سعی کرده است که پیشنهادات حمایتی  گوناگونی را پیش روی کار آفرینان و متخصصان ایرانی خارج از کشور قرار دهد.

در صدر این حمایت‌ها، 8 خدمت قرار دارد که بیشتر جذب قشر دانشگاهی و پژوهشگر ساکن خارج از کشور را هداف قرار داده است.

«حمایت از فعالیت‌های فناورانه و ایجاد شرکت‌های نوپا»، «تسهیلات پسا دکتری»، «حمایت از اشتغال در مراکز نوآوری و شتابدهنده‌ها به عنوان مربی و مشاور»، « تسهیلات دوره فرصت مطالعاتی»، «تسهیلات مسکن»، «حمایت از اشتغال در شرکت‌های معتبر داخلی»، «حمایت از برگزاری سخنرانی و کارگاه‌های تخصصی»، «حمایت از همکاری به عنوان اساتید مدعو و معین» نام هشت خدمت اصلی هستند که به صورت مستقیم یا غیر مستقیم با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به ایرانیان نخبه متخصص و کار آفرین خارج از کشور عرضه می‌شود.

بر اساس این برنامه، شرکت‌های داخلی که ایرانیان نخبه را استخدام کنند می‌توانند مورد حمایت این معاونت قرار بگیرند، علاوه بر انواع حمایت‌های مالی، گرنت و پژوهانه‌های مختلف، ایرانیان نخبه در صورت مراجعه به کشور می‌توانند از تسهیلات رفاهی مانند تسهیلات مسکن برخوردار شوند.

گزارش از: مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

پایان پیام/33

برنامه همکاری با متخصصان و کارآفرینان ایرانی خارج از کشور

تسهیل‌گری و تسریع؛ مهمترین نقش دبیرخانۀ جذب نخبگان

پیرامون مهاجرت نخبگان

ضوابط و آیین نامه های بنیاد ملی نخبگان