بر اساس تازه‌ترین آمارهای رصدخانه مهاجرت ایران، تا واپسین روزهای سال 2020 بیش از 2میلیون و 600هزار  میلیون مهاجر در سایر کشورها حضور دارند که بخش قابل توجه این مهاجران در ایران ساکن هستند.

بیش از  85 درصد از پناهندگان افغانستانی در کشورهای ایران و پاکستان سکونت دارند و درصد اندکی از آنان در کشورهای اروپایی آلمان اتریش، فرانسه و سوئد ساکن هستند به طوری که 148 هزار مهاجر در کشور آلمان سکونت دارند.

تاثیر متقابل مهاجرت‌های دانشجویی ایران و افغانستان

آینده دانشجویی افغانستان پس از تحولات سیاسی در این کشور با توجه به چالش‌های مالی که پیش از آن نیز وجود داشت، با ابهام‌های زیادی مواجه شده است.

محمد هوشی پژوهشگر حوزه مهاجرت با اشاره به این موضوع، از تعامل میان ایران و افغانستان در زمینه فناوری، نخبگان، آموزش بین‌المللی و دانشجویی می‌گوید و ادامه می‌دهد: این همکاری و تعامل در زمینه تحصیلی و دانشجویی، در قالب بورس تحصیلی، تعاملات فناورانه و توسعه علمی و پژوهشی در جریان است.

ظرفیت‌های مشترک فرهنگی، علمی، دینی و سرزمینی میان دو کشور در سالیان گذشته زمینه‌ساز توسعه همکاری‌ها بوده به طوری‌که بخشی از نیروی انسانی بازار کار، متخصصان علمی و دانشجویان غیر بومی مستقر در ایران، از کشور افغانستان به ایران مهاجرت می‌کنند.

هوشی همچنین با اشاره به این‌که حجم مهاجرت‌های پناهندگی با توجه به شرایط افغانستان روندی روبه افزایش خواهد داشت می‌افزاید: در حالی که ایران به عنوان یکی از نزدیک‌ترین مقاصد بین‌المللی این کشور است، بیش از 11 هزار مهاجر در کشور استرالیا حضور دارند و به ترتیب انگلستان، هند و آمریکا دیگر کشورهایی هستند که از مهاجران افغانستان میزبانی می‌کنند.

وی با بیان این‌که بر اساس آمارهای تحلیل، افزایش حجم متقاضیان مهاجرت‌های پناهندگی افغانستانی‌ها در آمریکا از 30هزار نفر فراتر می‌رود، ادامه می‌دهد: با وجود این روند رو به رشد و فزاینده، روند مهاجرت‌ها برای کشور ایران افزایش خواهد داشت.

برخی از کشورها نیز وعده پذیرش دانشجویان افغانستان را داده‌اند به طوری که بریتانیا وعده داده است به دانشجویان افغان اجازه می‌دهد تا با دسترسی به ویزاها، بتوانند برنامه‌های تحصیلی خود را در بریتانیا به پایان برسانند، علی‌رغم اینکه قبلاً به آنها هشدار داده بود که تحصیل آنها به تعویق بیفتد.

فرصت‌ها و آسیب‌های مهاجرپذیری ایران

پژوهشگر حوزه مهاجرت با بیان این‌که روند افزایشی مهاجرت اتباع افغانستان به کشورمان می‌تواند حاوی آسیب‌ها و فرصت‌هایی باشد، می‌افزاید: ایجاد بستر مناسب و سیاستگذاری‌ مبتنی بر آینده‌نگاری، می‌تواند از آسیب‌های حجم فزاینده مهاجرت کاهش داده و تؤامان به فرصتی برای کشور در حوزه کسب‌وکارهای نوپا و خلاق، توسعه پژوهش‌های علمی و دانشجویی بیانجامد.

به گفته وی، توسعه برنامه‌های آکادمیک و پژوهشی، کسب و کارهای خلاق و فناور در کنار همکاری‌های بین‌المللی، از ضرورت‌هایی است که می‌تواند از جامعه مهاجر دانشجو و پناهنده افغانستان، ظرفیتی برای توسعه و ارتقای جایگاه نیروی انسانی دانش‌آموخته، توانمند و ماهر ایجاد کند.

مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

#24