رنگین‌کمان یکی از زیباترین نمادهای پدیده اپتیکی شکست پرتو پاشندگی نوری در طبیعت است، که در شرایط خاصی ظاهرشده و کمانی از رنگ‌های زیبا را در پهنه آسمان به نمایش می‌گذارد.
به گزارش مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، این پدیده معمولاً در روزهای بارانی و بلافاصله پس از تابش پرتو خورشید به قطرات باران در آسمان دیده می‌شود و همان‌طور که از نام آن مشخص است، اغلب به‌صورت کمانی از یک دایره مشاهده می‌شود که از رنگ‌های تشکیل‌دهنده پرتو نور سفید به وجود آمده است.
میدانیم، نور سفید پس از عبور از قطعات اپتیکی دارای ویژگی پاشندگی نوری مانند یک منشور، به دلیل وجود ضریب شکست متفاوت برای طول‌موج‌های مختلف، به طیف پیوسته‌ای ناز رنگ‌ها تجزیه می‌شود.
در هوای بارانی نیز هر قطره آب موجود در هوا تحت شرایط مناسب، همانند یک منشور عمل کرده و نور خورشید را به رنگ‌های تشکیل‌دهنده آن تجزیه می‌کند. با این تفاوت که شکست نور در منشور به‌صورت عبوری و در قطرات باران به‌صورت بازتاب داخلی کلی اتفاق می‌افتد.
 نور خورشید از طول‌موج‌های مختلفی تشکیل‌شده است،  که نواحی مادون‌قرمز نزدیک "nir" مرئی "cidible" و فرابنفش نزدیک " near_uv" را در طیف امواج که ناظر با استفاده از یک هواپیما یا بالگرد به مکانی بالاتر از سطح افق رفته و یا مثلاً بلای یک آبشار قرار گیرد به‌طوری‌که خورشید را در پشت سرخود داشته باشد و مرکز قوس رنگین‌کمان در مکانی بالاتر از سطح زمین قرار گیرد که در این حالت امکان مشاهده کمانی بزرگ‌تر از نیم‌دایره و یا حتی دایره کامل رنگین‌کمان برای ناظر فراهم خواهد شد.

شرایط مشاهده رنگین‌کمان
بهترین و شفاف‌ترین رنگیم کمان زمانی تشکیل می‌شود، که بارش باران شدید بوده و هنگام تابش خورشید، تعداد زیادی از قطرات بزرگ باران در آسمان وجود داشته باشند، در این صورت با فرض برآورده شدن شرایط فوق به‌عنوان " شرط تشکیل رنگین‌کمان و به‌عنوان یک ملاک کلی می‌توان شرط مشاهده رنگین‌کمان را به این صورت بیان کرد که نور خورشید می‌بایست، چشم ناظر و مرکز قوس رنگین‌کمان هر سه روی یک خط مستقیم قرارگرفته باشند.

پایان پیام/32