این بانک‌های اطلاعاتی کاربرد مناسبی در درمان بیماری‌ها به ویژه بیماری‌های نوظهور مانند کرونا دارند. استفاده بالینی از سلول‌های بنیادی در سال‌های اخیر رشد قابل توجهی داشته است و از این سلول‌ها در درمان طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها به ویژه بیماری‌های صعب العلاج استفاده می‌شود.

در صورت تاسیس بانک‌های ذخیره‌سازی سلول‌های بنیادی، دسترسی سریع به این ذخایر ارزشمند فراهم می‌شود و می‌توان از این سلول‌های ذخیره شده در درمان شخص اهدا کننده و دیگران استفاده کرد.

سلول‌های بنیادی به دو دسته سلول‌های بنیادی بالغین و جنینی تقسیم می‌شوند. سلول‌های بنیادی بالغین به سلول‌های استخراج شده از افراد پس از تولد گفته می‌شود و سلول‌های بنیادی پیش از تولد نیز، سلول‌های بنیادی جنینی نامیده می‌شوند.

سلول‌های بنیادی بالغین به دو دسته سلول‌های خون‌ساز و غیر‌خون‌ساز تقسیم می‌شوند. اگر بخواهیم از سلول‌های بنیادی خون‌ساز برای درمان فرد استفاده کنیم، یا باید از سلول‌های خود فرد برداشت شود یا آنکه سلول‌های بنیادی سازگار با فرد بیمار پیدا شود. با توجه به اینکه درصد سلول‌های بنیادی سازگار بین شخص دهنده و گیرنده، بسیار کم است بنابراین در صورت توسعه بانک‌های ذخیره‌سازی می‌توان فرآیند درمان را به شکل قابل توجهی سرعت داد.

از سلول‌های بنیادی غیر خون‌ساز نیز در درمان بسیاری از بیماری‌ها از جمله بیمارهای صعب‌العلاج نیز استفاده می‌شود. اخیراً در چند تحقیق هم‌زمان در کشور، از این سلول‌ها برای درمان بیماران مبتلا به کرونا نیز بهره‌برداری شده است. این پژوهش‌ها در بیمارستان مسیح دانشوری، دانشگاه ایران، دانشگاه تهران، دانشگاه کرمان و دانشگاه کرمانشاه پیگیری شده است.

ستاد توسعه علوم و فناوری‌های سلول‌های‌بنیادی معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری تلاش کرده است با حمایت از تشکیل بانک‌های ذخیره‌سازی سلول‌های بنیادی در کشور میزان استفاده از این ظرفیت را در حوزه بالینی و درمان بیش از پیش افزایش دهد.

با توجه به اینکه ایجاد این بانک‌های درمانی می‌تواند ارزش افزوده نیز برای شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور ایجاد کند، در سال‌های اخیر فعالان فناور و شرکت‌های متعددی در این حوزه فعال شده‌اند.

در صورت وجود بانک‌های ذخیره‌سازی متعدد، این بانک‌ها می‌توانند به همدیگر متصل شوند و ذخایر خود را با یکدیگر به اشتراک بگذارند و در راستای هم‌افزایی تلاش کنند.

شرکت‌ها و افراد علاقه‌مند به فعالیت در این حوزه، می‌توانند طرح‌ها و پروژهای خود را به ستاد توسعه علوم و فناوری‌های سلول‌های‌بنیادی معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری ارائه کنند تا در صورت قابلیت به سمت تجاری‌سازی هدایت شوند.

گزارش از مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری

پایان پیام/33