نوآوری اجتماعی، به عرصه‌ای گفته می‌شود که در آن نوآوری از «فرایندهای اجتماعی در برطرف کردن مشکلات اجتماعی استفاده می‌کند» در نوآوری اجتماعی خلق ارزش برای جامعه  نسبت به منافع شخصی از اولویت بیشتری برخوردار است.

شرکت‌های فناور حوزه نوآوری اجتماعی از راهکارهای جدیدی استفاده می‌کنند که در زمینه‌های اجتماعی، اقتصادی و یا زیست محیطی نسبت به روش‌های قبلی دارای مزیت است.

نوآوری اجتماعی همچنین بر بازیگران، کار آفرینان و منابع محلی استوار است. شرکت‌های فناور در عرصه نوآوری اجتماعی راه حل‌های کل نگر و چند رشته‌ای را جایگزین راه حل‌های یک جانبه و تک بعدی می‌کنند.

یک شرکت فناور در عرصه نوآوری اجتماعی مشکلات را مردمی سازی می‌کنند و  آن را به یک مطالبه عمومی تبدیل می‌‎کنند.  این شرکت‌ها از فناوری نو به ویژه فناوری اطلاعات بهره می‌برند و روش‌های تخصصی تامین مالی در این حوزه را توسعه می‌دهند. این شرکت‌ها  همچنین راه حل‌های مبتنی بر انرژی پاک و مبتنی بر محیط زیست سالم ارائه می‌دهند. این مجموعه‌ها همچنین مشارکت بنگاه‌های بزرگ را در قالب مسئولیت‌های اجتماعی جلب می‌کنند. همچنین در عرصه نوآوری اجتماعی می‌توان توانایی بنگاه‌های بزرگ را با موسسات غیر انتفاعی مانند موسسات خیریه تلفیق کرد.

نهاهای حاکمیتی مرتبط با عرصه نوآوری اجتماعی

وزارت کشور، هلال احمر، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارت جهاد کشاورزی، سازمان بهزیستی کشور، کمیته امداد امام خمینی(ره)، بنیاد برکت، سازمان امور خیریه و اوقاف اسلامی، نیروی انتظامی،... از جمله نهادهای هستند که از منظر حاکمیتی با عرصه نوآوری اجتماعی در ارتباط هستند. معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری سعی دارد تا با پشتیبانی از شرکت‌های فناور و استارتاپ‌های شکل گرفته بر مبنای نوآوری اجتماعی از طریق تفاهم نامه‌ها و همکاری‌های دو جانبه ارتباط آنها را با دستگاه‌های اجرایی توسعه بخشد. این مسئله می‌تواند در تسهیل امور مربوط به آنها و کاهش احتمالی بروکراسی موثر باشد.

زمینه های کاری شرکت های فناور فعال در حوزه نوآوری اجتماعی

شرکت‌های فعال در حوزه نوآوری اجتماعی در ایران بسترهای کلانی برای فعالیت دارند که می‌توانند در آن کار کنند.

استفاده از ظرفیت فناوری‌های جدید (مانند انرژی تجدید پذیر، رباتیک، بسترهای آنلاین،....) به منظور برطرف کردن مشکلات اقشار آسیب پذیر، یکی از بسترهای دارای ظرفیت در کشور است.

همچنین بهره‌گیری از بسترهای نوین فناورانه و اطلاعاتی برای جلب اعتماد بیشتر و ارتقای مشارکت جامعه در امور خیریه ، دیگر حوزه‌ای است که می‌تواند محل فعالیت این شرکت‌ها باشد.

ارتقای مهارت آموزی اقشار آسیب پذیر با استفاده از ظرفیت بسترهای آنلاین، سومین حوزه‌ای است که شرکت‌های فعال در حوزه فناوری اجتماعی می‌توانند در آن به فعالیت بپردازند.

افزایش کارایی و کاهش هزینه فرایندهای عملیاتی خیریه‌ها و خدمات رسانی توسط آنها، چهارمین حوزه‌ای است که شرکت‌های فعال در حوزه نوآوری اجتماعی می‌توانند در آن فعالیت کنند. این شرکت‌ها همچنین می‌توانند از بسترهای مبتنی بر فناوری نوین برای اجرای برنامه‌های حمایتی از  افراد دارای آسیب روحی و روانی استفاده کنند.

 در واقع آسیب دیدگان بلایای طبیعی، اقشار کم درآمد، مناطق محروم و روستایی، زندانیان و بی خانمان‌ها، زنان و کودکان آسیب پذیر، زنان و معلولان، ... از جمله اقشاری هستند که می‌توانند از خدمات شرکت‌های فناور فعال در حوزه نوآوری اجتماعی استفاده کنند.

استارتاپ‌های فعال شده

در ایران تا کنون استارتاپ‌های متعددی در این حوزه شکل گرفته است. یکی از این استارتاپ‌ها با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به عنوان دپارتمان واسط میان  توانجویان و کار آفرینان عمل می‌کنند و سعی دارند نسبت به معرفی مهارت‌های این افراد به صاحبان مشاغل اهتمام ورزند. استارتاپ دیگری در این حوزه خدمات خاصی مانند  خدمات دندنپزشکی، آریشگاه، .... ویژه معلولین تدارک دیده است.

مشاغل و فرصت‌های زیادی در حوزه نوآوری‌های اجتماعی وجود دارد که می‌تواند، ظرفیت بالقوه عظیمی را برای شرکت‌های فعال در این بخش فراهم آورد. معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری نیز بسته‌های حمایتی لازم را برای پشتیبانی از  تیم‌ها، استارتاپ‌ها و شرکت‌های نوآور فعال در این حوزه فراهم کرده است.

گزارش از: مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

پایان پیام/33

 اخبار مرتبط:

دبیر ستاد توسعه فناوری‌های نرم و هویت ساز: برگزیدگان رویداد سینمایی «خلق-ایده» تحت حمایت‌ معاونت علمی قرار می‌گیرند

جزئیات برنامه حمایتی ستادتوسعه فناوری‌های نرم و هویت‌ساز در سال۹۷

۷۹ شرکت در استان مرکزی موفق به کسب مجوز و تاییدیه محصول دانش‌بنیان شدند

۱۱ شرکت‌ فناور برای توسعه دانشگاه پیشگام شدند؛ گزارش گردهمایی هم‌آفرینیمپیاد علمی علوم پایه