معاون نوآوری و تجاری‌سازی فناوری گفت: مراکز نوآوری دانشگاهی با نقش اثرگذار خود در تغییر نگرش دانشگاه‌ها می‌توانند فرهنگ کارآفرینی در دانشگاهها و همچنین جامعه را دست‌خوش تحول کنند.

به گزارش مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، محمود شیخ‌زین‌الدین معاون نوآوری و تجاری‌سازی فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در «نخستین نشست هم‌اندیشی مدیران مراکز نوآوری» که با حضور جمعی از مدیران دانشگاه‌های الگو برگزار شد با اشاره به ضرورت تغییر نگرش اقتصادی کشور توسط مراکز نوآوری گفت: سال‌هاست که  دنیا از دوره صنعتی شدن عبور کرده و وارد دوره نوآوری شده و اگرچه شاید به‌نظر برسد این رویکرد صرفاً آکادمیک است اما نشانه‌های پررنگ این تغییر را در کشور خودمان نیز حس می‌کنیم. همچنین تغییر نگرش بخش خصوصی سرمایه‌گذارهای کلان به سوی سرمایه‌گذاری در کسب و کارهای نوآور، مؤید همین موضوع است.

وی ادامه داد: در حالی‌که  سرمایه‌گذارهای عظیم نیز به این نتیجه رسیده اند که بازدهی کارهای سنتی اقتصادی همچون نفت، فولاد، پتروشیمی و سیمان همچون گذشته کارآمد نیست به خصوص اگر قیمت و خسارات هزینه‌های تحمیل شده به محیط زیست نیز در نظر گرفته شود، ایران هم در مسیر نوآوری وارد شده و گستره‌ی نفوذ نوآوری تا عرصه خدمات عمومی پیش رفته است. خدمات نوآور به عنوان یک بخش غیر قابل انکار جدی در اقتصاد و اشتغال نقش پررنگی ایفا می‌کند.

معاون نوآوری و تجاری‌سازی فناوری معاونت علمی، تغییر رویکرد نسبت به توسعه استانی از روش‌های پیشین به سوی راهکارهای نوآورانه را یک ضرورت غیر قابل اجتناب دانست و گفت: نگاه به ایجاد توسعه در استان‌ها معطوف به ایجاد یک صنعت نفتی، فولاد یا پتروشیمی بود؛ هنوز هم کمابیش در میان برخی مدیران چنین نگرشی وجود دارد، اما باید سرمایه، اراضی و هزینه‌های گزاف از محیط زیست صرف ایجاد چنین صنایعی بشود که در بهترین حالت خود، شاید بتوانند 200 شغل ایجاد کنند که این میزان نیز صرف به‌کارگیری مهم‌ترین ظرفیت ما یعنی تحصیل‌کردگان و متخصصان نمی‌شود. بنابراین ورود به عرصه نوآوری اکنون به وضوح معنادار شده است چراکه همچون گذشته توان سرمایه‌گذاری‌های  سنگین نداریم و این موضوع یک انتخاب نیست بلکه ضرورت است.

شیخ زین‌الدین، با بیان اینکه دانشگاه‌ها لنگر ثبات اقتصادی کشور هستند، افزود:  لنگر ثبات بودن دانشگاه‌ها به معنای عدم تغییر آنان مطابق با شرایط متغیر اقتصادی و اجتماعی نیست؛ مادامی که دانشگاه‌ها هم‌سو با شرایط ارتقا نیابند، نمی‌توان از مفاهیمی چون  ارتباط صنعت و دانشگاه نیز سخن گفت؛ برای چنین امری نباید از همان راه قدیمی طی‌طریق کنیم و نوآوری را مد نظر قرار ندهیم.

وی، مهم‌ترین هدف معاونت علمی و فناوری برای ورود به این عرصه، را ترویج فرهنگ نوآوری در دانشگاه‌ها دانست و گفت: توسعه نوآوری نیازمند کسانی‌است‌که روضه‌ی نوآوری را در این مراکز سر دهند و موضوع فناوری و نوآوری را در دانشگاه‌ها ترویج کنند؛ باید توسط دست‌اندرکاران مراکز نوآوری، فضای دانشگاه‌ها به سمت جلب توجه همگان به سوی مقوله سرنوشت‌ساز نوآوری جلب شود.

معاون نوآوری و تجاری‌سازی فناوری تغییر نگاه فارغ‌الحصیلان دانشگاهی به  مقوله اشتغال از استخدام دولتی را یکی از چالش‌های فراروی نوآوری کشور عنوان کرد و گفت:  باید دانشگاه‌های ما نسبت به خروجی خود احساس مسئولیت کنند و اگرچه در ابتدا مقاومت های جدی نسبت به مراکز نوآوری وجود داشت اما تلاش شد با ایجاد این مراکز، رویکرد دانشگاهیان تغییر یابد. در این راه تلاش کردیم دانشگاه به مراکز نوآوری به دید استخدام و چارت اداری ننگرد بلکه آن را از زاویه برنامه و فرآیند توسعه نوآوری مد نظر قرار دهند .

وی سهولت در انجام فعالیت و کارآمدی هرچه بیش‌تر مراکز نوآوری را اولویت معاونت علمی برشمرد و افزود: بر همین اساس ساختار ایجاد این مراکز که از نظر ظاهری همچون دیگر ساختمان‌ها هستند اما در دل خود مرکز رشد، شتاب‌دهنده، مرکز همکاری، کارآفرینی و تمامی ساختارهای نوآور را دارند معطوف به ارائه مجوز برای مراکز نوآوری نیست، تا وارد فرآیندهای بروکراتیک نشوند و  فعالیتشان به راحتی هرچه تمام تر در دانشگاه‌ها و با سهولت بیش‌تری صورت بگیرد.

شیخ زین الدین تصریح کرد مراکز نوآوری نباید گرفتار مسائل روزمره شده و همواره هدف از این فعالیت را مدنظر خود قرار دهند چراکه با تزریق هدف والای مراکز نوآوری به مدیران دانشگاه‌ها، مراکز پژوهشی، اعضای هیئت علمی و دانشگاهیان است که می‌شود امید داشت نوآوری به یک مسئله‌ی جدی در سطح جامعه تبدیل شود.

وی با تأکید بر حرکت جدی دانشگاه‌ها به سوی کارآفرینی و نوآوری گفت: عمده فعالیت دانشگاه‌های ما در حوزه کارآفرینی تا سال‌های پیش به تدریس چند واحد درسی کارآفرینی محدود می‌شد اما با ایجاد مراکز نوآوری، این مسیر باید با قدرت بیشتری توسط مراکز نوآوری ماه اتفاق بیفتد.

وی مهمترین دستاورد سه سال گذشته معاونت علمی را هدایت نیروی انسانی کارآمد برای ترویج فرهنگ نوآوری دانست و گفت: دستاوردهای مادی مد نظر نبوده است بلکه تغییر تفکر نیروی انسانی به سمتی که دانشگاه‌های کشور، مدل تازه و موفقی را در نوآوری ارائه کنند و بتوانند این مدل را  به دیگر نقاط کشور تعمیم دهند مهمترین دستاورد این حمایت‌ها بوده است.

وی ادامه داد: اکنون می‌توانیم ادعا کنیم این برنامه به تدریج در حال گام گذاری به مراحل حرفه‌ای خود است و خوشبختانه ظرفیت خوب دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی و البته بخش خصوصی نیز در ترویج ایده های نوآورانه به‌کار گرفته شده است.

شیخ زین‌الدین هدف اصلی برگزاری این نشست را تبادل تجربه برای زمینه‌سازی توسعه نوآوری در استان‌ها عنوان کرد و گفت: ضرورت داشت که آنچه را که اولویت ذهنی معاونت علمی است با مدیران این مراکز مطرح شود تا بر مبنای تبادل نظر و گفت‌وگو به نتیجه مطلوب برسیم.

معاون نوآوری و تجاری‌سازی فناوری معاونت علمی ابراز امیدواری کرد هم‌گرایی بیش‌تر میان مدیران مراکز نوآوری و معاونت علمی منجر به نتیجه مطلوب در تغییر نگرش استان‌ها به کسب و کارهای فناورانه و نوآوری می شود. دراین راه تغییر رویکرد ساده نیست اما مدیران مراکز نوآوری پیشگام این تغییر بزرگ در دانشگاه های خود هستند.

نقش هویت‌بخش مراکز نوآوری

در ادامه این نشست حسام زند حسامی مدیرکل دفتر تجاری سازی و فناوری معاونت علمی گفت: با توجه به توسعه روزافزون با چند نوع پارک فناوری ،مرکز رشد و مرکز نوآوری متناسب با ساختار مناطق استقرار این مراکز مواجهیم. بنابراین، مراکز نوآوری بسته به شرایط و هویت هر منطقه، دارای هویت، مدل، نیازها و فرآیندهای متفاوت و متعددی هستند.

وی افزود: برهمین اساس در جلسات متعددی که داشتیم به این نتیجه رسیدیم که صرفاً یک مدل خاص از مرکز نوآوری را نمی‌توان در تمام مناطق کشور تعمیم داد و می‌بایست متناسب با شرایط و نیازی که هر منطقه داراست ، شکل و ساختار متناسب مراکز نوآوری آن منطقه تعریف شود بنابراین، هر مجموعه برای خود تجربه شکل منحصر به فرد خواهد داشت.

وی از این پروژه به عنوان یکی از اولویت های کلیدی و حساس معاونت علمی در تحقق انتقال دانش و تجربه زیسته در حوزه نوآوری کشور یاد کرد و ابراز امیدواری کرد بالغ بر ۵۰ مرکزی که طی عناوین و سرفصل‌های مختلف مورد حمایت و هدایت قرار گرفتند بتوانند در این راه حرکت کنند و ما توانسته ایم تاکنون  بالغ بر ۱۰ مرکز نوآوری را الگوسازی کنیم و امیدواریم با برگزاری چنین نشست‌های به اشتراک‌گذاری تجارب، مسیر را برای نوآوری در آینده هموار کنیم.

زند حسامی، بر ضرورت نقش هویت بخشی پارک های فناوری، شتاب دهنده ها و مراکز رشد به دست مراکز نوآوری اشاره کرد و افزود بعضی از پارکهای فناوری کشور آنچنان که باید هویت خود را در توسعه استانی، رشد و نوآوری وکمک به کسب و کار فناورانه ایفا نمی کنند وبا بررسی و آسیب‌شناسی دقیق این موضوع در میابیم که خوراک و ورودی خوبی دریافت نمی‌کنند اما آن را به درستی در مسیر جریان نوآوری هدایت می‌کنند که این موضوع می‌تواند توسط مراکز نوآوری تحقق پیدا کند.

وی با اشاره به ۵ میلیون دانشجو و بالغ بر ۲۰ میلیون فارغ التحصیل مهمترین ابزار بهره‌مندی از این ظرفیت را ترویج نوآوری دانست و گفت در حالی که گفته می شود شاید دولت بتواند در بهترین حالت سال ۹۵ ، هزار نفر را با روش های پیشین استخدام کنند می بینیم که پارک‌ها ،شتاب دهنده ها و مراکز نوآوری و شرکت‌های دانش‌بنیان تعداد قابل قبولی از این افراد را ه مشغول فعالیت نوآوران کردند در حالی که توقف استخدام این افراد موجب شده است با هزینه‌های پایین کار دلسوزانه و به طور جدی انجام دهند زیرا از خود انگیختگی عزم واراده برخوردارند.

مدیرکل دفتر تجاری‌سازی فناوری، یکی از کمک‌های مراکز نوآوری در مناطق دورافتاده و کمتر برخوردار راکمک به هویت یافتن مراکز رشد و شتاب دهنده ها و پارک های فناوری این استان‌ها دانست و گفت: یکی از پیامدهای مثبت تغییر رویکرد به سوی نوآوری، گسترش این فرهنگ با حضور نهادهای خصوصی، نهادهای مردمی، صاحبان سرمایه و خیرین است و این عمل نویدبخش آینده‌ای بسیار خوب برای کمک به رشد و توسعه فناوری در استان‌هاست.

وی به آسیب‌های فراروی مراکز نوآوری اشاره کرد و گفت: ابتدا تصور می‌شد مراکز نوآوری محلی برای تأمین بودجه هستند و حمایت معاونت علمی از این مراکز صرفاً مادی است، اما متوجه شدند معاونت علمی به دنبال ارائه راهبرد و توانمندسازی در اداره کردن مسیر نوآوری به‌عنوان یک اولویت بسیار بالاست.

وی افزود: خوشبختانه اکنون این فرهنگ ایجاد شده و بسیاری از مراکز سرمایه داران و خیرین ،راهبرد و خط‌مشی برای صرف توانمندی خود در ایجاد اشتغال و نوآوری در استان  هستند و  مراکز نوآوری می‌توانند به آنان در صرف توانمندیشان در مسیر صحیح کمک کنند.

زند حسامی، مدیران مراکز نوآوری را سفیران توسعه فرهنگ نوآوری در مناطق مختلف دانست و گفت: چنین رسالتی را از مراکز نوآوری انتظار داریم و مدیران این مراکز می‌توانند فرهنگ نوآوری را جزء اولویت های اصلی خود قرار بدهند.

در این نشست مدیران 10 مرکز نوآوری پیشرو از دانشگاه‌ها سراسر کشور، به معرفی اقدامات، توانمندی‌ها و راه‌کارهای خود در توسعه نوآوری پرداختند و با یکدیگر تعامل و تبادل نظر کردند.

پایان پیام/24