به گزارش مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، نانوفناوری، پیشرفت‌هایش را به حوزه خاصی محدود نکرده است و ازساده‌ترین مواد تا تجهیزات پیشرفته آزمایشگاهی از ویژگی‌های منحصر به فرد نانوفناوری بهره برده‌اند. نانوفناوری، به عنوان علم ذرات در ابعاد نانومتری دنیای پیچیده‌ ای  دارد که به کمک آن، می‌توان ویژگی‌های منحصر به‌فردی را به محصولات، اشیا و ابزارها بخشید.

بخشی از دانش و فناوری نانو، به ایجاد سطوحی از مواد نانوفناوری با خاصیت‌هایشان مربوط می‌شود، به طوری که با ایجاد یک لایه از ماده مورد نیاز در ابعاد نانو، ماده‌ای جدید و با خاصیت‌ها یا مزایای تازه‌ای به دست می‌آید. تحقق این کار نیازمند بهره‌مند بودن از دانش و فناوری «لایه‌نشانی» است.

گستردگی حوزه‌های گوناگون دانش و فناوری که در ساخت یک محصول دانش‌بنیان دخالت دارند، در حوزه نانوفناوری جدی‌تر است . بنابراین وجود یک تیم خلاق و فناور برای هماهنگی و یکپارچگی این حوزه‌ها تا رسیدن به محصول نهایی، اهمیت بالایی دارد. این کار اکنون به کمک شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه تولید محصولاتی که در نانوفناوری کاربرد دارند به واقعیت بدل شده است.

اما لایه نشانی به چه معناست

همان‌طور که می‌توان از نامش حدس زد،  نشاندن لایه نازکی از ذره روی ماده مورد نظر، عمدتاً در محیط خلأ و عاری از هرگونه ماده اضافی، به معنای لایه نشانی است. در محیط خلأ که شرایط ایجادش به تجهیزات و دانش فنی پیشرفته‌ای نیاز دارد، پلاسما یا فاز شامل یون‌ها و الکترون‌های آزاد است. عمل لایه نشانی به روش‌های مختلفی قابل انجام است. در روش لایه نشانی بخار فیزیکی (یا PVD) ماده‌ای که لایه نشانی می‌شود از یک جامد یا مایع به دست می‌آید. در روش لایه نشانی بخار شیمیایی (یا CVD) ماده‌ای که لایه نشانی می‌شود از بخار ماده‌ای پس از تجزیه‌ حرارتی آن روی یک سطح داغ به دست می‌آید.

لایه‏ نشانی لایه نازک با تکنولوژی‏ های مختلفی که وابسته به مواد و خواص مطلوب لایه است، انجام می‏ شود. لایه ‏نشانی با استفاده از روش‏ های شیمیایی شامل لایه نشانی تبخیر شیمیایی (CVD)، الکتروشیمیایی، اکسیداسیون حرارتی، خودآرایی و لایه ‏نشانی ‏های فیزیکی شامل، تبخیر فیزیکی (PVD)، کندوپاش و دیگر روش‌ها است

شرکت‌های دانش‌‌بنیان و فناور متعددی در این حوزه ورود پیدا کرده و نیاز کشور را به تجهیزات دانش‌بنیان این حوزه تأمین می‌کنند. دستگاه‌های لایه نشانی نانو فناوری جزو همین تجهیزات مهم به شمار می‌رود که اکنون توسط یک شرکت دانش‌بنیان داخلی طراحی و تولید می‌شود.

شرکت دانش‌بنیان «نانو فناوری لایه نشان سطح» با طراحی و ساخت دستگاه لایه نشانی کم‌توان مگنترون مستقیم و پالسی حقیقی تک قطبی و دو قطبی را برای نخستین بار با بومی‌سازی دانش فنی و توانمندی متخصصان داخلی تأمین کرده است.

به گفته مدیرعامل این شرکت فناور، در تولید یک محصول دانش‌بنیان مبتنی بر فناوری نانو، حوزه‌های دانشی و فناورانه متعددی نقش‌آفرینی می ‌کنند و فعالان فناور این شرکت دانش‌بنیان در تولید دستگاه‌های لایه‌نشانی، از تخصص‌هایی چون مکانیک الکترونیک برق سخت افزار نرم افزار و فیزیک بهره برده ‌اند.

در تولیدات دانش‌بنیان، ویژگی‌هایی وجود دارد که  دستگاه‌های یادشده را از نمونه‌های مشابه متمایز کرده است. نوع «جریان مستقیم رومیزی» دستگاه لایه نشانی تولیدی این شرکت دانش‌بنیان، از امکان جابه‌جایی و حمل و نقل برخوردار است و عمل لایه‌نشانی آن  با دقت بالا انجام می شود به طوری که لایه ای همگون و یکنواخت نانویی روی ماده می‌نشیند.

این دستگاه همچنین از زیرسیستم هوشمند اندازه‌گیری ضخامت، اندازه‌گیری فشار، تنظیم سرعت چرخش زیر لایه  و متدهای لایه نشانی برخوردار است.

همچنین عملکرد آسان و بی نیازی از خنک‌کاری، بهره مندی از قابلیت تولید دقیق لایه‌ها و امکان استفاده از نمونه‌های گوناگون از دیگر ویژگی‌های دستگاه لایه‌نشانی تولید داخل به شمار می‌رود.

پایان پیام/24