ستاد توسعه فناوری‌های فوتونیک، لیزر، مواد پیشرفته و ساخت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری از ابتدا با اهدافی مدون و تدقیق شده شکل گرفت. حوزه‌های تحت پوشش این ستاد از جمله فناوری های کلیدی و توانمند ساز هستند. در گوشه و کنار کشور، شرکت‌های جوان و کوچک این حوزه در آزمایشگاه‌ها و مراکز رشد دانشگاهی در حال شکل گیری است.

 فناوری فوتونیک و لیزر به دلیل آنکه یک فناوری نوپا است و محصولات تولید شده مبتنی بر این علم بسیار "های تک" هستند. ارزش افزوده در این حوزه بیشتر، ماحصل دانش فنی است تا مواد اولیه ، به همین جهت اگر یک شرکت نوپا یا دانش بنیان در این بخش، بتواند دانش فنی کار را توسعه دهد، بعد از تحصیل دانش فنی، می‌تواند از حاشیه سود قابل توجهی برخوردار شود.

 این حاشیه سود برای شرکت، جریان نقدینگی مناسبی ایجاد می‌کند تا با توسعه واحد R&D، بتواند با بکارگیری متخصصان این عرصه، نسبت به تکمیل سبد محصولات خود اقدام کند.

بنا بر این تصویر، منطقی است اگر بگویم ورود به عرصه فوتونیک و لیزر می،تواند یک آینده پرسود  را برای صاحبان دانش این حوزه به همراه داشت باشد ( در صورت حائز شرایط بودن)

 علی رغم اینکه بسیاری از شاخه‌های این علم در دنیا هنوز جوان هستند، اما کشور ما نیز  تقریباً از همان ابتدای تولد علوم و فنون مرتبط با لیزر و فوتونیک، این دانش را مورد توجه قرار داد و مراکز متعددی از جمله پژوهشکده لیزر و پلاسمای دانشگاه شهید بهشتی، سازمان انرژی اتمی، صاایران و مرکز ملی لیزر در کشور فعال شدند.

مراکز متعدد دانشگاهی سالها است که  نسبت به تربیت متخصصان و تولید دانش فنی اقدام کرده اند. در بسیاری اوقات این دانش فنی تجاری سازی نشده است.  شرکت‌های علاقه مند و متخصصان می‌توانند با هزینه کمی این دانش فنی را خریداری کنند و نسبت به تجاری سازی آن همت گمارند.

البته مانند هر حوزه‌ای، این بخش نیز با چالش‌های متعددی رو به رو است. شاید بیشترین چالش مربوط به بحث زیرساخت ها است. به دلیل اینکه کار در حوزه فوتونیک غالباً نیاز به سرمایه گذاری‌های بالنسبه بالای دارد. به همین خاطر برخی اوقات نبود زیر ساخت‌های مرتبط با فناوری می‌تواند برای شرکت‌های این حوزه ایجاد مشکل نمایید.

تجهیزات مورد نیاز، اغلب دستگاه‌های گرانقیمتی هستند و به  این دلیل که شرکت‌های این حوزه معمولاً مجموعه‌های نوپا و کوچکی هستند، وجود سرمایه گذاری بخش دولتی و یا سرمایه گذاران بخش خصوصی در این مرحله یک ضرورت محسوب می‌شود.

اگر بتوان تا ده سال آینده زیر ساخت‌ها را به به گونه‌ای تکامل بخشید  که شرکت‌های فعال در بخش فوتونیک و لیزر بتوانند راحت‌تر وارد آن شوند، می‌توان شاهد اتفاقات بسیار امید بخشی در این حوزه بود. لازم است که یک جریان مالی و گردش نقدینگی قابل اتکاء در این حوزه شکل بگیرد تا شرکت‌ها با اتصال به آن، بتوانند نسبت به تکوین فناوری و توسعه زنجیره ارزش در کشور اقدام کنند.

معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری با ایجاد ستاد توسعه فناوری‌های فوتونیک، لیزر، مواد پیشرفته و ساخت، سعی دارد تا با ایجاد یک چتر حمایتی، استارتاپ‌ها و شرکت‌های دانش بنیان این حوزه را ترغیب و تشویق نمایید که  عضو فعال تری برای این زیست بوم در حال رشد باشند.

بخش عمده‌ای از حمایت‌های ستاد، بر روی توسعه « حمایت از توسعه فناوری » و «حمایت از ترویج فناوری» و همچنین «حمایت از توسعه زیر ساخت‌ها» متمرکز شده است. متخصصین این بخش نیز مانند هر حوزه‌ دیگری نیاز دارند که در کنار دانش فنی از پیوست‌های تجاری و مدیریتی نیز بهره‌مند بشند .

لیزر و فوتونیک یک نیاز حیاتی برای کشور است. در آتیه بسیار نزدیک و حتی در حال حاضر نیز،  تولید بسیاری از تجهیزات حیاتی مورد نیاز کشور بدون مراجعه به این بخش مقدور نیست.

* کارشناس حوزه فوتونیک ستاد توسعه فناوری‌های فوتونیک، لیزر، مواد پیشرفته و ساخت

پایان پیام/33