این گفتمان‌سازی از همان سال آغاز شد و با نام‌گذاری سال‌های مختلف به نام‌هایی مرتبط به حوزه سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و تحقق اقتصاد دانش‌بنیان و دستیابی به اقتصاد مبتنی بر علم و فناوری تقویت و تاکید شد. ایشان در سخنرانی‌های مختلف در جمع گروه‌ها و اصناف هم بر این موضوع تاکید ویژه داشتند و دارند.

این گزارش به بخشی از پیام نوروزی ایشان خطاب به مردم که به اهمیت توسعه اقتصاد دانش‌بنیان نظر ویژه‌ای دارد؛ می‌پردازد.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در این پیام خود تاکید کردند: حرف امروز من این است که برای رشد اقتصاد کشور و اصلاح امور اقتصادی کشور، به طور قاطع باید به سمت اقتصاد دانش‌بنیان حرکت بکنیم؛ خلاصه عرض امروز ما این است.

ایشان افزودند: «اقتصاد دانش‌بنیان» یعنی چه؟ یعنی اینکه دانش و فنّاوری پیشرفته نقش‌آفرینی فراوان و کاملی داشته باشد در همه عرصه‌های تولید. «همه‌ عرصه‌های تولید» که عرض می‌کنیم، یعنی حتّی انتخاب آن کار تولیدی؛ چون لزومی ندارد که انسان همه‌ی کارهای تولیدی را انجام بدهد. انتخاب آن کار تولیدی هم باید برخاسته‌ از نگاه دانشی و بینشی و علمی باشد؛ این معنای اقتصاد دانش‌بنیان است که در همه‌ی عرصه‌های اقتصاد دخالت داشته باشد.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای گفتند: اگر ما این سیاست را دنبال کردیم و دانش را پایه و زمینه‌ اقتصاد کشور قرار دادیم و بنگاه‌های اقتصاد دانش‌بنیان را افزایش دادیم منافع زیادی برای کشور و برای اقتصاد کشور خواهد داشت: هزینه‌ها را کاهش می‌دهد؛ یعنی اقتصاد دانش‌بنیان موجب کاهش هزینه‌های تولید می‌شود؛ بهره‌وری را افزایش می‌دهد که امروز یکی از مشکلات ما کاهش بهره‌وری است؛ کیفیّت محصول را افزایش می‌دهد، بهبود می‌بخشد و محصولات را رقابت‌پذیر می‌کند؛ یعنی در بازارهای جهانی، ما می‌توانیم از این محصولات به عنوان محصولات رقابت‌پذیر استفاده کنیم، در داخل کشور هم همین جور؛ یعنی در داخل کشور هم، ولو ما در مورد واردات هم خیلی تعرفه نگذاریم و واردات سرازیر بشود، وقتی محصول داخلی کیفیّت بهتری داشت، قیمت ارزان‌تری داشت، مردم طبعاً به آن اقبال میکنند؛ یک چنین خصوصیّاتی در تولید دانش‌بنیان وجود دارد.

مقام معظم رهبری ادامه دادند: من اگر بخواهم از باب نمونه مثال بزنم، مسئله‌ی کشاورزی را مثال می‌زنم که متأسّفانه بخش کشاورزی از عرصه‌ دانش‌بنیان یک مقداری دورتر از بخش‌های صنعت و خدمات و مانند اینها است. اگر ما در کشاورزی، شرکتهای دانش‌بنیان را افزایش بدهیم و دانش را در مسئله‌ کشاورزی به‌کارگیری کنیم، می‌توانیم در امر اصلاح بذر که خیلی در تولید محصول کشاورزی مهم است در مورد آبیاری نوین، در مورد شیوه‌های جدید تولید، در مورد بهره‌وری بهتر از آب و خاک که آب و خاک دو محصول ارزشمندند که قبلاً هم اشاره کردیم می‌توانیم حدّاکثر استفاده را بکنیم، بهره‌وری‌مان را افزایش بدهیم و اینها را اصلاح کنیم.

ایشان تاکید کردند: وقتی که در کشاورزی توانستیم این پیشرفت‌ها را به وجود بیاوریم و تحوّل جدّی ایجاد بکنیم، این موجب می‌شود که اوّلاً امنیّت غذائی کشور حاصل بشود و به دست بیاید، یعنی کشور از لحاظ مسائل غذائی هیچ وقت دچار مشکل نشود، هیچ نگرانی‌ای وجود نداشته باشد؛ ثانیاً درآمد کشاورزان افزایش پیدا کند؛ خیلی خوب است که درآمد کشاورزان ما افزایش پیدا بکند و به کشاورزی دلگرم بشوند و ادامه بدهند، که این محصول فوق‌العاده با ارزشی است؛ همچنین معضل کمبود آب را میشود حل کرد. در کشور ما آنچه معروف است و آنچه به طور معمول گفته می‌شود که بنده البتّه نظراتی در این زمینه دارم این است که ما دچار کمبود آب هستیم؛ خب اگر کشاورزی ما دانش‌بنیان شد، مشکل کمبود آب هم حل خواهد شد. مثلاً در باب کشاورزی این را من به عنوان نمونه ذکر کردم.

رهبر معظم انقلاب اسلامی افزودند: در همه‌ بخش‌های دیگر هم چه بخش‌های مربوط به تولید، چه بخش‌های مربوط به خدمات همین برکات وجود دارد؛ یعنی حجم محصول افزایش پیدا می‌کند، کیفیّت بالا می‌رود، قیمت تمام‌شده کاهش پیدا می‌کند؛ در واقع دانش‌بنیان کردن تولید، بهره‌وری فعّالیّت‌های اقتصادی را ارتقاء می‌دهد؛ این امر مهمّی است، یک نقطه‌ حسّاس و اساسی‌ای است. همان طور که قبلًا اشاره شد، یکی از مشکلات کشور کاهش بهره‌وری است؛ یعنی به تناسب آن مقداری که هزینه مصرف می‌کنیم، از این هزینه‌مان بهره‌برداری نمی‌کنیم؛ در بخش‌های مختلف همین جور است؛ بهره‌وری در کشور کم است.

ایشان همچنین بیان کردند: من به مردم عزیزمان راجع به شدّت مصرف انرژی در همین سخنرانی اوّل سال، چند سال قبل در مشهد عرض کردم که آن مقداری که ما برق مصرف می‌کنیم، به اندازه‌ متناسب با این مصرف استفاده نمی‌کنیم؛ در دنیا به طور متوسّط از ما جلو هستند؛ ما در زمینه‌ بهره‌وری عقبیم و در موضوعات دیگر هم همین جور است. اگر چنانچه ما به سمت دانش‌بنیان حرکت کردیم، این معضل مهمّ اقتصادی حل خواهد شد.

معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری

#23