انسان ها دلایل بسیاری برای مهاجرت دارند. از تحصیل و سودای یافتن شغل بهتر گرفته تا رسیدن به امنیت و آزادی های بیشتر، از جمله دلایلی هستند که سالانه صدها هزار نفر را به خروج قانونی و غیرقانونی از کشور خود وادار می کند.

تشدید کرونا بر مهاجرت

در ابتدا این گونه تصور می شد که شیوع پاندمی کرونا در جهان، وقفه ای جدی و محدودیت های زیادی در مهاجرت و جابجائی های بین المللی به وجود آورد اما اخبار مختلف از مهاجرت های غیرقانونی از بسیاری از کشورها، نافی این گمانه ها زنی ها است.

با این حال هنوز آمار دقیقی از تاثیر کرونا بر مهاجرت های بین المللی منشر نشده است اما غالب پیش بینی ها حاکی از آن است که جهان در دوران پساکرونا، با موج های عظیم مهاجرتی رو به رو خواهد بود. چرا که همانند دوران پیش از کرونا، پیشران های اصلی مهاجرت اعم از فقر، گرسنگی و بیکاری، تبعیض، خشونت و ناامنی و دیگر عوامل در دوران کرونا، به شدت تقویت شده و بنابراین در دوران پساکرونا، فنر فشرده شده مهاجرت های بین المللی، آمادگی آزادشدن انفجاری را خواهد داشت.

مهاجرت توده ای

همین گمانه زنی ها سبب شده تا برخی کارشناسان از عنوان مهاجرت توده ای برای دوره پساکرونا نام ببرند. مهاجرت توده ای عموما برای مهاجرت های بزرگ و عظیم انسانی اطلاق می شود که عمدتا در مواردی همچون حمله نظامی به یک کشور از جانب مردم آن سرزمین صورت می گیرد. مانند آن چه در 15 آگوست 1947 رخ داد. در این تاریخ، تجزیه هند بریتانیایی باعث بزرگترین مهاجرت توده ‌ای شد و بیش از 18 میلیون نفر را مجبور به ترک موطن خود کرد.

هم اکنون سال هاست که برخی از جریان های رسانه ای خارج نشین درصدد هستند تا این گونه القاء کنند که ایران در زمره کشورهایی قرار دارد که مهاجرت توده ای بنا به دلایلی در آنجا رخ می دهد اما این گمانه هیچ گاه با ارائه مستندها و آمارهای متقن صورت نگرفته است.

رصدخانه مهاجرت ایران به عنوان رسمی ترین نهاد این حوزه، با ارائه آمارها و مستندات ثابت کرده که نه تنها در ایران هیچ گاه مهاجرت توده ای رخ نداده بلکه طی سالیان اخیر، جریان معکوسی در جهت بازگشت نخبگان به داخل کشور شکل گرفته است. اتفاقی که با توجه به امیدواری هایی که طی ماه های گذشته در حوزه مهار کرونا در کشور مطرح شده، می تواند این روند را با شتاب بیشتری همراه کند. 

مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

17#