به گزارش مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری، بر اساس آمار ارائه‌شده، حجم کل بازار فناوری نانو در ایران در سال ۱۴۰۲ برابر با ۶۱۸,۸۹۰ میلیارد ریال بوده است. این بازار شامل دو بخش داخلی و صادراتی است که هر کدام سهم مشخصی از آن را تشکیل می‌دهند. سهم عمده‌ای از بازار فناوری نانو ایران به بازار داخلی اختصاص دارد، در حالی که صادرات همچنان در سطح پایین‌تری قرار دارد.

بررسی آمارها نشان می‌دهد که ۹۰.۸درصد از کل بازار نانو مربوط به بازار داخلی است که ارزشی معادل ۵۶۱,۷۹۰ میلیارد ریال دارد. این مسئله نشان‌دهنده مصرف بالای محصولات نانویی در داخل کشور است. در مقابل، ۹.۲درصد از بازار فناوری نانو به صادرات اختصاص دارد که معادل ۵۷,۱۰۰ میلیارد ریال است. این رقم نشان می‌دهد که سهم صادرات نسبت به کل بازار همچنان کم است و نیاز به توسعه بیشتری دارد.

رشد بازار داخلی فناوری نانو در ایران به دلیل افزایش شرکت‌های دانش‌بنیان، حمایت‌های دولتی و افزایش آگاهی عمومی در مورد کاربردهای این فناوری بوده است. سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های تحقیق و توسعه باعث شده که شرکت‌ها بتوانند محصولات نانویی را با کیفیت بالاتر و هزینه‌های کمتر تولید کنند. از سوی دیگر، صنایع مختلف، از جمله پزشکی، نفت و پتروشیمی، نساجی و خودروسازی، سهم مهمی در افزایش تقاضا برای محصولات نانویی داشته‌اند.

با وجود رشد بازار داخلی، همچنان چالش‌هایی در این مسیر وجود دارد. از مشکلات اصلی، نیاز به سرمایه‌گذاری بیشتر در زیرساخت‌های تولیدی است. رساندن محصولات نانویی به استانداردهای بین‌المللی، کم کردن فرایندهای پیچیده اداری برای تجاری‌سازی و ورود محصولات نانویی به بازار، می‌تواند سرعت توسعه این بخش را افزایش دهد. همچنین نیاز به نیروی متخصص در برخی حوزه‌های خاص فناوری نانو نیز از دیگر مواردی است که می‌تواند مسیر صادرات را هموار کند.

برای بهبود وضعیت صادرات، شرکت‌های ایرانی باید بر بهبود کیفیت محصولات و تطابق آن‌ها با استانداردهای جهانی تمرکز کنند. توسعه همکاری‌های بین‌المللی با شرکت‌های معتبر خارجی و ایجاد دیپلماسی فناوری برای کاهش موانع تجاری نیز از راهکارهای مهم محسوب می‌شود. همچنین، حمایت‌های دولتی در قالب تسهیلات مالی و معافیت‌های مالیاتی می‌تواند نقش مهمی در افزایش توان رقابتی شرکت‌های صادرکننده داشته باشد.

خدمات نانویی در ایران به سه دسته اصلی تقسیم می‌شود. خدمات صنعتی ۷۱درصد از بخش خدمات را شامل می‌شود که نشان‌دهنده استفاده گسترده از فناوری نانو در فرآیندهای صنعتی است. خدمات آزمایشگاهی ۲۸درصد از این بازار را تشکیل می‌دهند که شامل آزمایش‌های مرتبط با نانومواد، بررسی کیفیت و تحقیق و توسعه می‌شود. در نهایت، خدمات کسب‌وکار تنها ۱درصد از این بازار را در اختیار دارد که نشان‌دهنده کمبود فعالیت‌های تجاری در این حوزه است.

بنابراین می‌توان گفت که بازار فناوری نانو در ایران رشد قابل توجهی را تجربه کرده است. سهم عمده این بازار به مصرف داخلی اختصاص دارد اما در حوزه صادرات نیاز به تلاش بیشتری داریم.

برای توسعه پایدار این بخش، لازم است که شرکت‌ها بر بهبود کیفیت محصولات، توسعه زیرساخت‌های صادراتی و افزایش توان رقابتی در بازارهای بین‌المللی تمرکز کنند. همچنین، گسترش خدمات مرتبط با فناوری نانو و توسعه تجهیزات نانویی می‌تواند به تنوع بیشتر در این بازار کمک کند. با برنامه‌ریزی‌های مناسب و حمایت‌های لازم، می‌توان انتظار داشت که بازار نانو در ایران در سال‌های آینده رشد بیشتری را تجربه کند.

پایان پیام/

#20