اما همه این تلاش ها تاکنون چندان مثمر ثمر نبوده است و شاید مهم‌ترین دلیل آن هم عدم استفاده درست از فناوری‌های مورد پذیرش و جواب گرفته در دیگر کشورها و فراموش کردن توان و ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق باشد.

«قانون هوای پاک»، «قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا»، «قانون اصلاح الگوی مصرف انرژی»، «برنامه ششم توسعه»، «استاندارد خودروهای سبک، مصرف سوخت، تعیین معیار انتشار دی‌اکسیدکربن و دستورالعمل برچسب انرژی»، «مقررات و ضوابط استقرار واحدهای تولیدی، صنعتی و معدنی»، «مصوبه مقابله با آلودگی هوای هیات وزیران» و «مصوبه کاهش آلودگی هوا»؛ 8 قانونی است که در این زمینه به تصویب رسیده است تا میزان مرگ و میرها، خسارات مالی، روزهای ناسالم و دیگر مشکلات موجود در کشور کمی کاهش یابد.

اما باز هم این اقدامات نتوانسته آلودگی هوا را کاهش دهد و چند سالی است غیر از آلودگی های ناشی از تردد خودروها و فعالیت کارخانجات صنعتی، ورود ریزگردها به کشور نیز مشکلی مضاعف شده و بر میزان آلاینده‌ها افزوده است.

البته آلودگی شهرهای بزرگ تنها مختص ایران نیست و کشورهای دیگری هم با این معضل زیست محیطی دست به گریبان هستند. اما برخی کشورها با کمک 3 ترفند ملی «پایش کیفیت هوا»، «پالایش هوا در محیط بسته و باز» و «فرهنگ سازی و اصلاح سبک زندگی» تلاش می کنند بر این چالش فائق شوند. این کار را هم با به کارگیری فناوری هایی چون «حسگرها»، «اینترنت اشیا»، «هوش مصنوعی»، «پلت فرم های آنلاین»، «داده کاوی» و غیره انجام دهند. در این کشورها شرکت های خصوصی و غیردولتی به این حوزه ورود کرده اند.

کاری که می تواند تنها راه پاسخ به این معضل ملی در ایران نیز باشد و شرکت های دانش بنیان و خلاق با به کارگیری فناوری های نوظهور، توان داخلی و ظرفیت دانشی خود بهترین پتانسیل برای پاسخ به این مشکل هستند که مخل سلامتی مردم و تخریب کننده محیط زیست محسوب می شود.

البته در این میان نباید راهکارهایی چون توسعه «سیستم های هوشمندسازی ساختمان»، «سامانه های کاهش مصرف و بازیافت انرژی ساختمان»، «توسعه سیستم های پایش گازهای آلاینده و دودکش های ساختمان»، «توسعه سیستم های جذب، تصفیه و بازیافت آلاینده های منتشر شده از ساختمان ها»، «استفاده از فیلترهای نانو و کربن فعال برای جلوگیری از ورود آلاینده ها به محیط»، «توسعه سیستم های تصفیه کننده محیط با استفاده از فناوری نانو و فرآیندهای شیمیایی» و غیره را فراموش کرد.

هرچند که این روش‌ها در کاهش آلاینده های جدیدی که با نام ریزگردها میهمان کشور شده‌اند چندان موثر نیستند و این مورد استثنا به مداخلات دیگری چون مذاکره با کشورهای همسایه، یافتن سرمنشا بروز این آلاینده‌ها و استفاده از فناوری های مدرن نیازمند هستند.

نهادهایی چون سازمان حفاظت محیط زیست، مجلس شورای اسلامی، پلیس راهور، وزارت نیرو، وزارت نفت، سازمان صداوسیما، ریاست جمهوری، آموزش و پرورش، وزارت اقتصاد و دارایی، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری نیز از جمله نهادهای ذی نفع و مثر در کاهش این آلاینده ها هستند.

مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

#23