در واقع این مفهوم به یک سیستم یا چند زیرسیستم انعطاف پذیر می گویند که می تواند خود را با یک شبکه وسیع از فعالیت ها سازگار و فعالیت خود را در شبکه بهینه کند. تولیدی که با کمک فناوری‌های نوظهور می‌تواند چالش‌هایی چون هدررفت منابع، افزایش هزینه‌ها، افت کیفیت محصولات و آسیب‌های محیط زیستی و جسمی به کارکنان را رفع کند.

کاهش 30 درصدی هزینه های تولید، کاهش 70 درصدی زمان رسیدن محصولات به بازار، کاهش 20 درصدی هزینه مدیریت کیفیت و کاهش 50 درصدی خرابی تجهیزات از جمله مزایای حرکت به سمت تولید هوشمند است که با 9 فناوری مطرحی چون «رباتیک و خودروهای بی سرنشین»، «پهپاد»، «پرینتر سه بعدی»، «داده کاوی»، «پلتفرم آنلاین»، «هوش مصنوعی و یادگیری ماشین»، «اینترنت اشیا و سنسور»، «پردازش و ذخیره سازی ابری» و «اپلیکیشن موبایل و نرم افزار» در دنیا باب شده است.

در واقع تولید هوشمند را چهارمین انقلاب در صنعت می دانند که به کمک آن قرار است چالش های حوزه تولید مرتفع و این مفهوم به شکلی اصولی‌تر و با کارآمدی بیشتری اتفاق بیفتد. در این نوع از تولید استفاده از فرآیندها و راهکارهای فیزیکی- مجازی موجب بهبود دسترسی به منابع تولید، بهره‌وری و بازدهی می شود و الگوهای رفتاری سازمان‌ها و صنایع را بسیار منعطف خواهد کرد. بسیاری از کشورها برای عقب نماندن از قافله تولید هوشمند به استفاده از فناوری در تولید روی آورده اند و کارخانجات بزرگ و عظیم هوشمندی را ایجاد کرده‌اند که در دل آنها مفهوم تولید هوشمند محقق شده است.

در ایران هم به این مفهوم جهانی توجه ویژه‌ای شده و شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاقی هستند که به عرصه هوشمندسازی تولید ورود کرده‌اند. بسیاری از کارشناسان معتقدند که گذر از مسیر تولید هوشمند یک ضرورت انکارناپذیر جهانی است و چه بسا در آینده ای نه چندان دور بی توجهی به این موضوع مهم، هویت و اساس درآمد و تولید در برخی از صنایع را در معرض خطر قرار دهد. به همین دلیل این حوزه کاربردی در کشور با کمک فناوران در حال توسعه و گسترش یافتن است.

به طور مثال با تلاش 2 مجموعه فناور، گام‌های بزرگی برای تحقق تولید هوشمند در کشور برداشته شد. این کار با کمک فناوری هوش مصنوعی به نتیجه رسیده است. سامانه پایش مطالعات آب و نرم افزار مدیریت پرونده‌های سازمانی؛ 2 محصول تولیدی در این حوزه است.

مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

#23