به گزارش مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری،  با چشمانی فرو رفته و بی رمق نگاهش بر شلنگ قرمزی بود که حیات را براش رقم می زد. شلنگی که یک سر آن در رگ هایش و سر دیگرش به دستگاه دیالیز وصل بود. در حال حاضر این دستگاه حکم زندگی را برایش داشت. دستگاهی که جبران نارسایی کلیه را برایش انجام می داد. حال که پایشگاه بدنش از کار افتاده بود باید تن به دیالیز می داد تا سموم از بدنش خارج شود تا رنج کمتری بکشد. شاید در صف طولانی پیوند نوبت به او نیز برسد. دیالیز این روش درمان نارسایی کلیه به قدری سخت است که هر خبری در خصوص این بیماری برای بیماران امید بخش است.

محققان نیز این درد بیماران کلیوی را درک می کنند و قدم در مسیر کاهش این رنج ها گذاشته اند. یکی از حوزه هایی که فعالیت در آن برای کاهش سرعت بیماری شتاب گرفته استفاده از سلول های بنیادی است.

استفاده از سلول‌های بنیادی برای تخفیف آسیب‌های ناشی از بیماری‌ها

اما این سلول ها چه هستند و چه نقشی دارند؟ صدها نوع سلول در بدن هر یک از ما با کارکردهای متفاوت وجود دارد اما در این میان سلول های بنیادی نقشی متفاوت بر عهده دارند. شاید در گذشته تصور بر این بود که این سلول ها در ارگان های اندکی از بدن وجود دارند اما علم جدید نشان داد که در تمامی ارگان های بدن ردی از این سلول ها وجود دارد. 

این سلول ها علاوه بر تولید سلول های هم نوع خود قابلیت تبدیل به سایر سلول ها را نیز دارند. پس از این توانایی آنها استفاده می شود تا آسیب ناشی از بیماری ها تخفیف داده شود. در حوزه هایی همچون دردهای مفاصل و استخوانی و بیماری های پوستی، محصولاتی با استفاده از سلول های بنیادی تولید شده است و  روانه بازار شده اند. اما در مورد بیماری های کلیه، استفاده از سلول های بنیادی در مراحل کارآزمایی بالینی قرار دارد.

کاهش روند پیشرفت بیماری‌ مزمن کلیه

سودابه اعلاتاب عضو هیات علمی پژوهشکده بیماری های گوارشی و کبد بیمارستان شریعتی درباره استفاده از سلول های بنیادی برای درمان بیماران کلیوی بیان کرد: بیماران کلیوی به دو دسته تقسیم می شوند. دسته نخست بیماران حاد هستند که در این زمینه فعالیت های خوبی در حال انجام است اما در دسته دوم این بیماران که مبتلا به بیماری ژنتیکی کلیه هستند در مراحل ابتدایی استفاده از سلول های بنیادی قرار داریم. البته در کل دنیا در این حوزه فعالیت ها در حوزه کارآزمایی بالینی قرار دارد و هنوز دارویی وارد بازار نشده است. یک علت آن به دلیل پیچیدگی ارگان کلیه است. در این عضو تعداد سلول های بیشتر با کارکرد متفاوت وجود دارد که همین مسئله کار را سخت تر می کند. 

وی در ادامه درباره تحقیقاتی که در این زمینه انجام داده اند گفت: در یکی از این تحقیقات سلول های بنیادی مزانشیمی از بیمار گرفته و به خودش تزریق شد. این بیماران مبتلا به دیالیز صفاقی بودند و بعد از مدتی که از دیالیز می گذرد پرده صفاقی آنها از بین می رود. اما پس از تزریق روند کاهش این پرده کندتر شد. در تحقیق دیگری که بر روی مبتلایان به بیماری مزمن کلیه انجام شد در آنها نیز پس از تزریق سلول های بنیادی روند بیماری به تاخیر افتاد. پس آنچه در این بیماران مشاهده شد کاهش التهاب در بدن برای بازسازی است. بنابراین سلول های بنیادی یکی از امیدها برای بیماران کلیوی است تا سرعت روند بیماری آنها را کاهش دهد.

اعلاتاب همچنین به فعالیت های ستاد توسعه علوم و فناوری سلول های بنیادی معاونت علمی و فناوری رایست جمهوری در زمینه استفاده از سلول های بنیادی در درمان بیماری های کلیوی اشاره کرد و گفت: این ستاد با راه اندازی کارگروه مشخص در حوزه بیماری های کلیه مسیر را هموار کرده است. در این کارگروه علاوه بر ایده پردازی محققان فعال در حوزه پایه و کلینیکال دور هم جمع می شوند و در تعامل با یکدیگر قرار می گیرند که خود این کار همکاری بین گرو ههای مختلف را تسهیل می کند.

سلول های بنیادی و تحقیقات در این حوزه همچون پنجره ای است که نوری از امید از آن بر دل بیماران کلیوی تابیده می شود. هر چند در حال حاضر تحقیقات درمان قطعی برای این بیماران ارائه نداده اما همین که روند بیماری با تاخیر مواجه می شود و زمان استفاده از دستگاه های دیالیز به تعویق می افتد خود مسئله مهمی است.

پایان پیام/25