«تامین رفاه عمومی»، «حفظ محیط زیست»، «استفاده بهینه از منابع شهری» و « افزایش آلودگی‌ها» ازجمله این چالش‌ها است که مدیران شهری را به خود مشغول کرده تا بتوانند راهکار و مجالی برای خلاصی از بند این مشکلات و مسایل بیابند.

بر اساس آمارهای موجود 70 درصد جمعیت 9 بیلیون نفری جهان تا سال 2025 را جمعیت شهرنشینی تشکیل خواهد داد. عددی بزرگ و قابل توجه که می‌تواند برای شهرنشینان چالش‌های جدی ایجاد کند. به عقیده کارشناسان؛ توسعه شهرهای هوشمند و استفاده از فناوری و ابزارهای نوآورانه می‌تواند در این مسیر راهگشا باشد.

راه‌کارها

«توسعه زیرساخت های متصل» را گام نخست برای رفع این چالش‌ها می‌دانند که برای تحقق آن ابتدا باید پایگاه فناوری و داده‌های اطلاعاتی ایجاد کرد. در این گام فرآیندهایی مانند توسعه شبکه‌های ارتباطی و تجهیزات با کمک سنسورها یا استقرار پورتال‌های اطلاعات باز؛ انجام می‌شود. این سنسورها اطلاعاتی مانند جریان ترافیک، مصرف انرژی و غیره را در اختیار ذی نفعان مختلف مانند استارتاپ ها و سازمان های مختلف قرار می دهند.

گام بعدی «توسعه برنامه‌های هوشمند تجزیه و تحلیل» است. در این گام با توجه به اطلاعات به دست آمده از گام اول و تجزیه و تحلیل آنها؛ اپلیکیشن های کاربردی تولید می‌شوند. این برنامه‌ها اطلاعات را تجزیه و تحلیل کرده یا با ایجاد کاربری مناسب از سنسورها خدمات خود را در حوزه آلودگی های شهری، ترافیک و غیره به شهروندان و ارگان ها ارائه می‌کنند.

«فرهنگ‌سازی و ترویج استفاده عمومی» هم گام مهم دیگری است که در این مسیر راهگشا است که به ترویج و فرهنگ سازی و توسعه به کارگیری توانمندی های شهر هوشمند از طریق عموم جامعه مربوط می‌شود. در این گام باید استفاده عمومی از اپلیکیشن ها ترویج داده شود تا بتوان با ارائه و معرفی اثرات آنها در زندگی، استقبال عمومی را در پذیرش آنها بالا برد.

چالش‌ها

اما حرکت در این مسیر و تحقق شهرهای هوشمند نیز همانند همه اقدامات؛ با چالش‌ها و موانع مختلفی روبرو است که اقدامات را کند و گاهی ابتر می‌کند. مسایلی همچون «عدم توسعه و بهینه‌سازی حمل‌ونقل شهری و عدم تسهیل دسترسی‌ها به این وسایل و پایین بودن کیفیت وسایل نقلیه عمومی»، « به‌کار نگرفتن راهکارهای نوین با کمک فناوری‌های جدید که پایش و تجزیه و تحلیل وضعیت عبور و مرور و ترافیک را تسهیل می‌کنند»، «افزایش میزان آلودگی ها در شهرها و عدم استفاده از روش هایی برای پایش و کاهش آسیب به شهروندان» که تاثیر مستقیمی در ناکارآمدی تصمیمات و برخی اقدامات دارد.

البته نباید از «عدم ارتقاء روش‌های مدیریت زباله و بازیافت»، « نبود اطلاعات و تحلیل آنها به منظور بهبود فرآیند تصمیمی گیری شهری و افزایش بهره وری در مدیریت» و «عدم استفاده از شیوه‌های مدیریت هوشمند و مدرن شهری» نیز غافل شد. موضوعاتی که در عدم تحقق شهر هوشمند اثرگذار هستند.

همه این چالش‌ها و معضلات در شهرهای توسعه یافته دنیا با فناوری و نوآوری پاسخ داده شده‌ و این فناوری‌ها زمینه‌ساز شکل‌گیری شهرهای هوشمند شده‌اند. شهرهایی که با کمک 8 فناوری «پلت‌فرم‌های آنلاین»، «داده‌کاوی»، «بلاکچین»، «هوش مصنوعی»، «اینترنت اشیا»، «پردازش و ذخیره‌سازی ابری»، «اپلیکیشن موبایل» و «پردازش تصویر» ایجاد شده و برخی معضلات و چالش‌های توسعه شهرهای بزرگ را حل کرده‌اند.

در ایران هم با شکل گیری زیست بوم فناوری و نوآوری؛ شرکت‌های دانش‌بنیان و فناوری به این حوزه ورود کرده‌اند و در تلاش برای توسعه فناوری های کاربردی این حوزه هستند. معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری نیز با حمایت از محصولات و خدمات این شرکت‌ها؛ در تلاش است تا نقشی مفید و اثرگذار در شکل گیری زیست بوم شهرهای هوشمند کشور داشته باشد. یکی از این اقدامات عرضه و معرفی 61 محصول فناورانه و نوآورانه ایران‌ساختی کشور در حوزه شهرهای هوشمند در قالب شبکه فن بازار ملی است که با کمک کارگزاران فناوری به بازار تقاضا متصل می‌شوند.

معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری

#23