روغن توربین یک روان‌کار گردشی است که وظایفی از جمله روان‌کاری یاتاقان، چرخ‌دنده‌‌ها و کوپلینگ‌ها، انتقال حرارت و خنک کاری در یاتاقان‌‌ها، بهبود عملکرد هیدرولیکی و محافظت در برابر زنگ زدگی و سایش را بر عهده دارد.

فیلتر سلولزی عمقی تصفیه روغن توربین یکی از محصولات دانش‌بنیانی است که با حمایت ستاد توسعه فناوری نانو معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری تولید شده که در حذف وارنیش از روغن‌های روانکار توربین، روغن‌های هیدرولیک، روغن‌های دنده و روغن‌های ترانسفورماتور کاربرد دارد.

فیلترهای سلولزی عمقی از جمله فیلترهای مرسوم در تصفیه روغن توربین هستند که وجود نانوالیاف در این فیلترها موجب بهبود بازده حذف وارنیش از روغن می‌شود. با توجه به اینکه فیلترهای موجود از کاغذ ساخته شده، فیلتر سلولزی در مصرف کاغذ نیز صرفه جویی می‌کند.

خواص فیزیکی و شیمیائی مهمی که روغن توربین باید داشته باشد عبارتند از «ممانعت از اکسیداسیون و خوردگی»، «جداپذیری از آب و هوا» و «عدم کف کردن».

یکی از محصولات مضری که از تخریب روغن ناشی می‌شود وارنیش است. وارنیش از ذرات نامحلول و بعضا محلول ارگانیک مانند اکسیدهای چسبناک) و مواد کربن‌دار موجود در روغن ایجاد می‌شود. در اثر کاهش دمای روغن به کمتر از 50 درجه سانتی‌گراد و همچنین متراکم شدن این ذرات محلول و نامحلول، رسوبات قهوه‌ای رنگ که سخت و نازک هستند تشکیل می‌شود که وارنیش نام دارد.

بعضی از سطوح مستعد وارنیش هستند مثل سطوح سرد، سطوح با لقی کم و جایی که فلوی روغن کم است. وجود وارنیش در روغن موجب گرفتگی فیلتر، آلودگی روغن نو، انتقال حرارت ضعیف در کولر روغن، افزایش دمای یاتاقان‌های توربین و مقاومت در برابر سیلان روغن برگشتی و نشت روغن می‌شود. به منظور کنترل کیفیت روغن از فیلتراسیون یا جلوگیری از ورود آلاینده‌ها استفاده می‌شود.

فیلترها به دو صورت عمقی و سطحی موجود هستند. فیلترهای سلولزی عمقی از جمله فیلترهای مرسوم در تصفیه روغن توربین هستند که وجود نانوالیاف در این فیلترها موجب بهبود بازده حذف وارنیش از روغن می‌شود. با توجه به اینکه فیلترهای موجود از کاغذ ساخته شده، فیلتر سلولزی در مصرف کاغذ نیز صرفه جویی می‌کند.

«قابلیت افت فشار نزدیک به فیلترهای کاغذی»، «قابلیت جذب ۱۵۰۰ گرم ذرات در ساندویچ ده عددی»، «کاهش هزینه مصرف‎کننده حداقل به میزان ده برابر»، «جذب آب، وارنیش و ترکیبات حاصل از اکسیداسیون روغن»، «قابلیت تولید سفارشی بر اساس افت فشار و دقت فیلتراسیون مورد نیاز مشتری» و «مقاومت شیمیایی در برابر حلال‎های آلی، اسید و بازهای ضعیف» از جمله ویژگی‌های اصلی این محصول فناورانه است.

معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری

#23