بهار ستاد توسعه فناوری‌های لیزر، فوتونیک و ساختارهای میکرونی معاونت علمی همگام با شکل گیری این ستاد جوان در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری آغاز شد،  تا بتواند زمینه توسعه فناوری لیزر را با حمایت‌هایی که می‌کند فراهم کند و اکنون این صنعت متناسب با نیازهای کشور و بازار محصولات دانش‌بنیان حرکت می‌کند.
به گزارش مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، از فعالیت‌های صورت گرفته  در ستاد توسعه فناوری لیزر، فوتونیک و ساختارهای میکرونی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، مطابق با نظام‌نامه استاندارد مأموریت‌های متوازن ستادهای توسعه فناوری در سال 96 می‌توان به حمایت از دستیابی به مرجعیت علمی کشور و ایجاد زیرساخت‌های راهبردی ملی در حوزه‌های خاص، ترویج و فرهنگ علم، فناوری و کارآفرینی، تسهیل تبادلات و همکاری‌های علمی و فناوری بین‌المللی و همچنین توسعه در بخش فناوری‌های راهبردی متناسب با نیازهای کشور و بازار محصولات دانش‌بنیان و از سوی دیگر ارتقای فناوری در صنایع موجود و توسعه کسب‌وکارهای جدید دانش‌بنیان اشاره کرد.
از سوی دیگر در این ستاد، مذاکراتی با برخی مراکز، به منظور استفاده از سوله‌های آماده برای احداث شبکه صورت گرفت و تفاهم‌نامه‌ای به همین  منظور تنظیم و در مرحله امضا است. همچنین توافقاتی با مراکز و سازمان‌ها و برخی از شرکت‌های دانش‌بنیان، به منظور انتقال تجهیزات مورد نیازانجام گرفته است و در همین راستا سامانه‌ای به منظور ارائه خدمات و ارتباط فعالان حوزه در حال تدوین است.
تحت حمایت و هدایت ستاد توسعه فناوری لیزر، فوتونیک و ساختارهای میکرونی معاونت علمی، مجموعه‌ای به عنوان مرکز اتصال حوزه‌های «های تک» در لیزر و فوتونیک کشور ایجاد شد و سامانه‌ای برای ارائه خدمات ساخت و تولید و نیز استفاده آزمایشگاهی و ارتباط فعالان این حوزه صورت نزدیک‌تر و منسجم‌تر ایجاد شد. 
در امتداد برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته این ستاد با شناسایی مراکز و سازمان‌های دولتی ذینفع در زمینه راه‌اندازی یک مرکز جامع در ساخت مدارات مجتمع نوری، میکرواپتیک و نانو فوتونیک فعالیت خود را آغاز کرد.
همچنین مذاکراتی با مراکز و سازمان‌هایی که زیرساخت‌های اولیه به منظور راه‌اندازی چنین مرکزی را داشته و یا می‌توانند فراهم کنند، صورت گرفت که ماه عسل این مذاکرات، توافق با بخش لیزر و فوتونیک برخی صنایع برای ارائه پروپوزال فنی برای تبدیل آزمایشگاه‌های موجود آن‌ها به یک مجموعه با قابلیت رفع نیاز کشور در این حوزه بود.
گفتنی است، آزمایشگاه‌های فعال این صنایع از لحاظ تجهیزات و امکانات فنی ( با استناد به بازدیدهای صورت گرفته) بین 20 الی30 درصد ظرفیت مورد توجه این ستاد را دارد.
از سوی دیگر، برای شناسایی امکانات ، تجهیزات و ظرفیت‌ها و نیروی انسانی متخصص در حوزه لیزر و فوتونیک مراکزفعال در این حوزه  مورد بازدید و بررسی قرار گرفت و کمیته ای برای جمع‌آوری اطلاعات فعالان این حوزه در حال تهیه اطلس فعالان حوزه لیزر و فوتونیک است.
ستاد توسعه فناوری لیزر، فوتونیک و ساختارهای میکرونی معاونت علمی، مذاکراتی با یک مرکز فعال در زمینه پیاده‌سازی نظام استاندارد فناوری لیزر و فوتونیک ترتیب داد  و از مرکز آزمایشگاهی این مرکز مستقر در شهرک صنعتی پرند بازدید شد، این آزمایشگاه به عنوان آزمایشگاه مرجع استاندارد و کالیبراسیون لیزر تعیین شد.
گفتنی است، تاکنون در این مرکز بالغ‌بر 100 استاندارد بومی در حوزه لیزر و فوتونیک تهیه‌شده و 50 استاندارد بین‌المللی در این حوزه موردبازنگری قرارگرفته است.

شناسایی، ارزیابی فنی و حمایت از طرح تولید دستگاه Low level laser therapy با قابلیت ثبت پتنت بین‌المللی
شناسایی و جهت‌دهی به حوزه طراحی و ساخت حسگرهای فیبر نوری با کاربرد در صنعت تولید و انتقال نیرو با قابلیت ثبت پتنت بین‌المللی  از دیگر اقدامات صورت گرفته در این ستاد تازه تأسیس و البته جوان است، همچنین دستورالعمل حمایت از مقالات و کارگروه به منظور داوری و بررسی صلاحیت علمی مقالات تدوین شد.

طرح شکل‌گیری یک ژورنال علمی و تخصصی با همکاری دانشگاه‌ها و انجمن‌های مرتبط

هدف از حمایت مقالات علمی، جهت‌دهی به پژوهش‌های دانشگاهی در راستای توسعه فناوری و ایجاد انگیزه برای تمرکز آن‌ها بر پژوهش‌های منتهی به رفع نیاز داخل است، سند راهبردی و نقشه راه پیاده‌سازی آن با اخذ تأیید نمایندگان هشت وزارتخانه تسلیم مرکز توسعه فناوری‌های راهبردی شده است.
همچنین در قالب این موضوع مطالعات مقایسه‌ای وضعیت صنعت در کشورهای مختلف، شناسایی نهادهای مرتبط و مشروعیت بخشی به ستاد در میان ذی نفعان انجام‌گرفته است.
دستیابی به اطلس و نقشه راه فناوری‌های این حوزه با نگاه به سند راهبردی در ستاد در حال پیگیری است.

انجام برنامه‌ریزی اجرایی و طراحی تارنمای جایزه

در قالب این جایزه به صورت فراگیر در حوزه‌های مختلف دانش‌آموزی، دانشجویی و شرکت‌های دانش بنیان برنامه‌های متنوع و جامعی برگزار خواهد شد.  این رویداد به شناسایی این حوزه و انگیزش فناوران کمک شایانی خواهد کرد.
علی‌رغم عدم تخصیص اعتبار مصوب در موافقت‌نامه مربوط به این پروژه، از مجموع 50 مورد تعهد شده تاکنون 2 پژوهش سرای شیراز و براز جان تجهیز و راه‌اندازی شده است.
چاپ و توزیع پنج شماره از مجله دانش بنیان لیزر و فوتونیک

ترجمه ، چاپ و توزیع کتاب نقشه راه 2020 اتحادیه اروپا در این حوزه باهدف شناخت عمومی و نیز اطلاع‌رسانی از ضرورت مدیریت توسعه این فناوری برای تصمیم گیران کلان ملی صورت گرفت.
همچنین تألیف و ترجمه کتاب آموزشی با اشاره به مبانی و تاریخچه فناوری لیزر که برای آموزش عمومی و ایجاد انگیزه در اختیار دانش آموزان قرار می‌گیرد.
نوسازی تارنمای ستاد و بهینه‌سازی آن در موتورهای جست‌وجو

بخشی از محتوای مربوط به این باشگاه  همراه با شبیه‌ساز آموزشی تهیه‌شده و در صورت تأمین اعتبار، مراحل راه‌اندازی سامانه و اجرای آزمایشی انجام می‌گیرد.
هدف از اجرای این طرح، ضمن معرفی فناوری پیشرفته لیزر و فوتونیک، برگزاری مسابقات، کلاس¬های آموزشی مجازی، طرح ایده¬های جدید و برگزاری طوفان مغزی و .... بیشتر با رویکرد سطح دانش‌آموزی و دانشجویی با هدایت و راهبری اساتیدی از این حوزه، به صورت همیشگی برگزار می‌شود. 
تدوین شیوه‌نامه برگزاری المپیاد ملی لیزر

با مشارکت وزارت آموزش‌وپرورش، شیوه‌نامه برگزاری المپیاد ملی لیزر در حال تدوین است. که در راستای آن برنامه‌ریزی برای اجرای اردوهای یک روزه با شرکت دانش‌اموزان مدارس استعدادهای درخشان با موضوع بازدید از پژوهش سراهای دانش‌آموزی لیزر و برگزاری کارگاه آموزشی و مسابقات دانش‌آموزی انجام‌گرفته است.
شناسایی مطالعه فرصت‌های تبادل علم فناوری با مراکز بین‌المللی همچون مرکز بین‌المللی فیزیک نظری عبدالسلام(ICTP)  در کشور ایتالیا، دانشگاه ETH  زوریخ در کشور سوئیس، دانشگاه ITMO  سنت پترزبورگ در کشور روسیه و موسسه فناوری ماکس پلانک در کشور آلمان همچنین دانشگاه UAB   در کشور اسپانیا   آغازشده است.

گفتنی است در این ستاد، در جلسات متعددی با همکاری ستاد آب ، خشکسالی ، فرسایش و محیط‌زیست و مرکز ملی  بارورسازی ابرها امکان این امر بررسی‌شده است.
 بارورسازی ابرها به روش لیزری با استفاده از دانش فنی بومی امکان‌پذیر است ونسبت به روش قبلی به‌صرفه‌تر خواهد بود. این طرح در صورت اجرا کشور را به یکی از پیشگامان این حوزه تبدیل خواهد کرد.

با عنایت به اعلام نیاز از سوی سازمان‌های ذی‌ربط این ستاد اقدام به عقد قراردادی سه جانبه برای فاز مطالعاتی و امکان‌سنجی این پروژه با تأمین اعتبار از سوی سازمان‌های متقاضی کرد و نیز مقرر شد با نظارت و حمایت ستاد پس از فاز مطالعاتی اقدام به عقد موافقت‌نامه ساخت این تجهیز با شرکت دانش بنیان مجری این طرح کند. 

تیمی با مشورت و نظارت کارگروه آموزش و ترویج راه‌اندازی شده که با طراحی پرسشنامه‌هایی در سه دسته تولیدکننده، خدمات‌رسانی و واردکننده لیزری، در حال گردآوری اطلاعات این حوزه برای شناخت بازار و قابلیت‌های فنی بومی هستند.
مرکز نوآوری لیزر ایران به طور کامل راه‌اندازی شده و فعالیت‌های خود را آغاز نموده است. همچنین، برنامه‌ریزی و مذاکرات برای راه‌اندازی مراکز رشد دانشگاهی انجام‌گرفته و موافقت‌نامه لازم آماده‌شده است.
همچنین برنامه‌های متعددی برای توسعه خدمات مرکز نوآوری لیزر ایران در ستاد تدوین گردیده است که پس از ایجاد ساختار حقوقی این مرکز قابل اجرا و بهره‌برداری می‌باشد.

در زمینه کاربردهای نوین درمانی low level laser therapy، photodynamic therapy ، تمیزکاری لیزری در صنعت، باروری ابرها و تولید انرژی با فناوری فوتونیک مطالعات مفیدی انجام‌گرفته است که تلاش برای ایجاد زمینه‌های به فعلیت رساندن آن‌ها در برنامه کنونی و آتی ستاد جای دارد.

خدمات مشاوره تجاری‌سازی در مرکز نوآوری لیزر ایران برای توسعه و تولید محصولات این حوزه به شرکت‌های دانش‌بنیان و استارت‌آپ‌های این حوزه هم‌اکنون در حال اعطاست. همچنین، مذاکراتی نیز از سوی ستاد برای توسعه کسب‌وکار جهت تسهیل راه‌اندازی مرکز ارائه خدمات لیزر صنعتی در استان قم در زمینه برش، جوش، مدل‌زنی ساخت افزایشی صورت گرفته است.
در این راستا تاکنون یک شرکت دانش بنیان با ظرفیت ارائه خدمات صنعتی لیزر شناسایی و با حمایت ستاد و مذاکراتی که با استانداری قم، و نیز پارک علم و فناوری، شهرداری، دانشگاه و دفتر صنعت و معدن استان صورت گرفته مقرر گردیده است که اولین مرکز خدماتی صنعتی لیزری در استان‌ها به واسطه آن شرکت دانش بنیان در استان قم راه‌اندازی و مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
در این راستا تاکنون 2 شرکت دانش بنیان حوزه لیزر و فوتونیک با حمایت ستاد توانسته‌اند با برقراری ساختار حقوقی مشترک با شرکت‌های سرمایه‌گذاری خصوصی اقدام به توسعه تولید و تجاری‌سازی محصولات خودنمایند و این برنامه در مورد طرح‌های دیگری که از منظر ارزیابی ستاد به بلوغ تجاری رسیده‌اند در حال اجرا و جذب سرمایه است.
در این بین مذاکراتی نیز با بخش خصوصی مبنی بر ایجاد و راه‌اندازی صندوق توسعه فناوری لیزر و فوتونیک با سرمایه خصوصی صورت گرفته و در حال بررسی و امکان‌سنجی ایجاد است.
پایان پیام/32