به میزان نوآوری و خلاقیت غیربدیهی در ارائه یک پتنت، گام ابتکاری گفته می‌شود که موضوعی متفاوت از جدید بودن است و به‌عنوان یکی از چالش‌های این حوزه محسوب می‌شود.

مهم‌ترین شرط احراز یک اختراع

گام ابتکاری به اندازه‌ای مهم است که از آن به عنوان مهم‌ترین شرط احراز یک اختراع نام برده می‌شود. طبق بررسی‌ها، مشخص شده اکثریت قریب‌به‌اتفاق تقاضانامه‌های ثبت اختراعات رد شده در ادارات ثبت اختراع معتبر جهان، به دلیل نداشتن گام ابتکاری است.

نوآوری، خاستگاه اصلی هر تقاضانامه‌ای در جهان است که امری نسبتا عینی محسوب می‌شود اما گام ابتکاری، یک امر ذهنی بوده که نباید از نظر فردی که در آن رشته دارای مهارت عادی است، این جنبه اختراع بدیهی باشد.

فاصله خلاقانه با دانش پیشین

پس از آن‌که تقاضانامه‌ها در مرحله تشخیص نوآوری، سربلند بیرون آمدند، وارد جریان ارزیابی گام ابتکاری می‌شوند تا میزان ابتکار و فاصله خلاقانه آن با دانش پیشین مشخص شود. این ارزیابی توسط برخی آزمون‌های ذهنی مشخص انجام می‌شود.

در صورتی‌که با کنار هم قرار دادن مراجع دانش پیشین، این نوآوری‌ها از نقطه‌نظر شخص با مهارت عادی در زمینه موضوع تقاضانامه و در زمان انجام اختراع، بدیهی تشخیص داده شود، تقاضانامه به دلیل نداشتن گام ابتکاری مردود اعلام می‌ شود. این تقاضانامه‌ می‌تواند در زمانی مورد قبول واقع می‌شود که دارای نتایج غیرقابل پیش‌بینی یا دارای موفقیت تجاری بوده و یا مرتفع‌کننده نوعی مشکل فنی باشد که در این زمینه به‌صورت طولانی‌مدت وجود داشته است.

بنابراین گام ابتکاری، ارتباطی با نوآوری تقاضانامه و یا بار علمی آن نداشته و صرفا به‌عنوان مهره‌ای کلیدی در جهت پتنت شدن یک تقاضانامه کاربرد دارد.

کانون پتنت ایران با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، ضمن با ارائه مشاوره‌های علمی در این زمینه و برگزاری وبینارها و جلسات مختلف، مسیر ورود تقاضانامه‌ها به چرخه پتنت را تسهیل می‌کند.

 مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

#17