به مجموعه‌ای از گازها که مقداری از انرژی خورشید را در جو زمین نگه می‌دارند و باعث گرم شدن جو می‌شوند‍‍، گازهای گلخانه‌ای می‌گویند. 

به گزارش مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، پس از جنگ جهانی دوم توجه بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته و یا درحال‌توسعه کنونی عمدتاً به فرآیند صنعتی شدن معطوف شد و انرژی به‌عنوان اصلی‌ترین عامل توسعه اقتصادی اجتماعی جوامع انسانی مطرح شد، حرکت به سمت صنعتی شدن بدون توجه به ارتقا کارایی و بهره‌وری انرژی و عدم توجه به مسائل زیست‌محیطی ناشی از مصرف انرژی‌های صنعتی، پیامدهایی را با خود به همراه داشت که اصلی‌ترین آن تولید آلاینده‌های زیست‌محیطی و انتشار گازهای گلخانه‌ای و به دنبال آن ایجاد تغییرات آب و هوایی جهانی است. 

این گازها به این دلیل گازهای گلخانه‌ای نامیده می‌شوند که فضای گلخانه‌ها را در اطراف زمین ایجاد می‌کنند. در گلخانه‌ها نور خورشید وارد محیط می‌شود اما به دلیل جداره شیشه‌ای، بخشی از آن دوباره به درون گلخانه برمی‌گردد. به‌این‌ترتیب فضای داخل گلخانه از بیرون گرم‌تر می‌شود. در جو زمین هم اتفاق مشابهی روی می‌دهد. بر این اساس موضوع انتشار گازهای گلخانه‌ای کانون توجه بین‌المللی شد که در حال حاضر نیز تبدیل به یکی از نگرانی‌های عمده و اساسی و هشدارهای جهانی شده است.

احتراق سوخت‌های فسیلی

مصطفی صفری مدیرعامل شرکت  بهینه سازان صنعت تأسیسات، با اشاره به تأثیر احتراق سوخت‌های فسیلی بر کاهش گازهای گلخانه ایی گفت: انجام هر فعالیت اقتصادی مستلزم مصرف انرژی است، ازاین‌رو ازیک‌طرف انرژی به‌منزله عامل محرک توسعه اقتصادی،اجتماعی و بهبود کیفیت زندگی انسانی تلقی می‌شود و از سوی دیگر موجب تولید آلاینده‌های زیست‌محیطی می‌شود طی سه دهه اخیر احتراق سوخت‌های فسیلی بزر‌گ‌ترین عامل تولیدکننده و انتشار گازهای گلخانه‌ای بوده است.

این فعال حوزه فناوری در ادامه گفت: در این میان کشور ایران نیز طی این سال‌ها از این قاعده مستثنی نبوده و مطالعات و آمار و ارقام بیانگر سیر صعودی و فزاینده مصرف انرژی در سال‌های اخیر است و تقریباً میزان انتشار همه گازهای آلاینده و گلخانه‌ای، ناشی از تولید و مصرف انرژی در کشور بوده و روند صعودی داشته است. 

صفری گفت: آمار و ارقام موجود در این بخش بیانگر آن است که مقدار انتشار گاز co2 از حدود ۴۹۲ میلیون تن در سال ۱۳۸۶ به حدود ۶۰۲ میلیون تن در سال ۱۳۹۳ افزایش‌یافته است (ترازنامه انرژی سال ۱۳۹۳).  طبق گزارش بانک جهانی در سال ۲۰۱۳، ۹/۱۶درصد از کل آلودگی‌های منتشرشده به خاطر استفاده از سوخت‌های فسیلی در صنعت و کارخانجات  مربوط به co2  است.  

مدیرعامل شرکت بهینه سازان صنعت تأسیسات، عامل اصلی انتشار این گاز و آلاینده‌های زیست‌محیطی را ایجاد تغییرات آب و هوایی، مصرف انرژی خصوصا سوخت‌های فسیلی است خواند و گفت: متأسفانه در حال حاضر ابزار اصلی تولید انرژی در نظام‌های اقتصادی صنعتی است. آنچه جای تأمل است و محققان و کارشناسان اقتصادی را ترغیب به مطالعه بیشتر در این زمینه می‌کند آن است که باوجود پیامدهای بحرانی ناشی از مصرف انرژی، “وجود انرژی عامل اساسی نیل به رشد و توسعه اقتصادی مطرح است و بنابراین در کشورهای درحال‌توسعه شدیدا موردنیاز است. 

صفری با اشاره به سرانه مصرف انرژی در جوامع پیشرفته و توسعه‌یافته بیان کرد:  به دلیل درآمد سرانه بالا و امکان برخورداری از دستگاه‌ها و تجهیزات متنوع‌تر انرژی بر، بیشتر است. اما آمار و ارقام بیانگر آن است که طی چند دهه اخیر افزایش بهره‌وری کارایی انرژی در این کشورها منجر به تعدیل مصرف انرژی شده است یا در بعضی از کشورها در دوره زمانی طولانی، خود رشد و توسعه فناوری توانسته است موجب کاهش آلودگی شود، البته در همه کشورها چنین حالتی وجود نخواهد داشت.

بر این اساس تجارب برخی کشورهای پیشرفته و توسعه‌یافته که در راستای کاهش انتشار گام‌های اساسی را برداشته‌اند، بیانگر آن است که اعمال سیاست‌های بهینه‌سازی مصرف انرژی و افزایش کارایی و بهره‌وری انرژی در بخش‌های مصرف‌کننده انرژی در کشور در کنار اعمال سایر سیاست‌های اقتصادی مؤثر در تحریک و افزایش رشد اقتصادی با این دیدگاه که استفاده مؤثرتر از منابع انرژی احتمالاً نیازمند رشد اقتصادی بیشتر است، می‌تواند هم هدف دستیابی به رشد اقتصادی را دنبال نماید هم انتشار گازهای گلخانه‌ای را کنترل و کاهش دهد.

پایان پیام/32