اقتصاد زیستی به تمام فعالیت‌های اقتصادی اشاره دارد که با تولید منابع زیستی تجدیدپذیر و تبدیل آن‌ها به غذا یا محصولات با پایه زیستی و سوخت زیستی آغاز می‌شوند.

به گزارش مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، اقتصاد زیستی زنجیره تأمین را در کشاورزی، جنگل‌داری، غذا، پالپ، کاغذ و بخشی از صنایع شیمیایی، زیست‌فناوری و انرژی مدیریت می‌کند. 

در واقع اقتصاد زیستی بر پایه اصول زیست‌پالایشگاه‌ها است. زیست‌توده، محصولات ناخواسته و محصولات جانبی و زائد را به جای سوخت‌های فسیلی به عنوان ماده خام مصرف می‌کند. در اقتصاد زیستی هدف بهبود مصرف منابع و امنیت غذایی به کمک استفاده پایدار و کارآمد و اغلب بدون تولید زوائد از منابع تجدیدپذیر است.

از چالش‌های مهم قرن حاضر می‌توان به تغییرات اقلیمی و آب و هوایی اشاره داشت که مستقیما وابسته به افزایش تولید انواع گازهای گلخانه‌ای، ناشی از فعالیت‌های صنعتی و تغییر شیوه‌ی زندگی است. یکی از موثرترین راهکارهای پیش رو، کاهش مصرف مواد اولیه پایه نفتی و یافتن جایگزین های مناسب است.

انتقال و تغییر ساختارهای اقتصادی از منابع تجدیدناپذیر فسیلی و به خصوص پایه نفتی به انواع منابع تجدیدپذیر، تحت عنوان اقتصاد پایه زیستی شناخته می‌شود. در این میان توجه به این نکته ضروری است که رشد اقتصاد زیستی مستلزم ارتقای دانش علوم زیستی و فناوری‌های وابسته به این حوزه است که قطعا سرمایه‌گذاری قابل توجهی را در زمینه تحقیق و توسعه می‌طلبد. نکته حائز اهمیت اینکه؛ تنها راه ایجاد ارتباط میان سه حوزه مهم فناوری، اقتصاد و مسائل زیست‌محیطی، از طریق تعریف اقتصاد سبز میسر است. 

اقتصاد زیستی تنها به جایگزینی مواد اولیه پایه نفتی منحصر نمی‌شود، بلکه راهکاری است برای حرکت در راستای جایگزینی انواع محصولات پایه نفتی با منشا منابع تجدیدناپذیر با انواع مواد و محصولات پایه زیستی و از منابع تجدیدپذیر.  در واقع می توان گفت جایگزینی فرآیندهای تولید و دستیابی به فناوری‌های نوین.

بدین معنا که تنها با تعریف و پایه گذاری اقتصاد زیستی، فرصت تغییر اساسی در فناوری‌های موجود به دست خواهد آمد و تا زمانی که اقتصاد کشوری بر پایه منابع نفتی و تجدیدناپذیر تعریف شده باشد، تغییر و پیشرفت شگرفی در صنعت رخ نخواهد داد.

تشکیل کارگروه اقتصاد زیستی در معاونت علمی

کارگروه اقتصاد زیستی در معاونت علمی با هدف پیشبرد اهداف راهبردی ستاد توسعة زیست‌فناوری برای رشد و ارتقاء اقتصاد مبتنی بر محصولات و خدمات زیستی کشور، تشکیل شده است. این کارگروه، در چهارچوب سیاستها و راهبردهاي مصوب ستاد توسعه زیست‌فناوری و همسو با نقشه‌راه زیست فناوری کشور شکل گرفت. 

برخی وظایف کارگروه اقتصاد زیستی، بر اساس شرح خدمات مصوب و در چارچوب سند توسعه زیست‌فناوری و نقشه‌راه زیست‌فناوری شامل «آسیب شناسی و برنامه‌ریزی برای تکمیل تدوین استانداردهای مورد نیاز در رابطه با محصولات زیست فناوری با قابلیت ورود به بازار»، تهیه بسته های مکانیزم حمایتی و تشویقی در حوزه حمایت از ورود محصولات حوزه فناوری زیستی به بازار ( یارانه های دولتی، اصلاح سیستم مالیاتی، ارائه تعرفه های دولتی)»، طراحی شبکه مجازی اقتصاد زیستی و ایجاد زیرساخت های اطلاعاتی از محصولات زیست فناوری دنیا» و «راهکارهای استفاده از ظرفیت‌های بین‌المللی برای توسعه اقتصاد زیستی و صادرات محصولات جدید و موجود مربوطه» می شود.

پایان پیام/23