این طرح پژوهشی را محققان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز با پشتیبانی صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران معاونت علمی انجام دادند و در آن برای نخستین بار از ماده زیست فعال تیمول به عنوان عامل ضدباکتری با خواص مناسب در تهیه رزین‌های دندانی استفاده کردند.

تهیه رزين‌های دندانی ضد باكتری برپايه ماده زيست فعال گياهی تيمول و مقرون به صرفه، القای خاصيت ضد باكتری در رزين‌های دندانی بدون افت خواص فيزيكی-مكانيكی و حفظ ثبات رنگ رزين‌های دندانی در حضور تيمول و عدم تغيير رنگ آنها از جمله اهداف انجام این طرح است.

همچنین علی رغم پیشرفت‌های روز افزون در زمینه بهداشت دهان و دندان، همچنان تعداد زیادی از  افراد از پوسیدگی‌های ثانویه در دندان‌های ترمیم شده خود رنج می‌برند. رشد و فعالیت باکتری‌ها در محل ترک‌های ایجاد شده در مرز مواد ترمیم کننده و دندان و همچینین ترک‌های موجود در توده مواد دندانی دلیل اصلی پوسیدگی‌های ثانویه است. پوسیدگی‌های ثانویه در مراحل اولیه فاقد علایم لازم برای شناسایی است و معولا بدون نشانه‌های ظاهری پیشرفت می‌کنند و در نتیجه در اکثر مواقع پوسیدگی‌های ثانویه زمانی تشخیص داده می‌شوند که پیشروی زیادی کرده‌اند و مستلزم جایگزینی کامپوزیت و صرف هزینه مجدد است.

بنابراین پیشگیری از تشکیل بیوفیلم باکتریایی در سطح دندان و همچنین محل ترک‌ها برای کنترل و جلوگیری از پو سیدگی‌های ثانویه ضروری به نظر می‌رسد. استفاده از مواد دندانی با خاصیت ضد باکتری یکی از کاربردی‌ترین روش‌های ممانعت از رشد و تکثیر باکتری‌ها در سطح دندان است. با این وجود  حفظ خواص فیزیکی-مکانیکی مطلوب مواد دندانی بعد از افزودن مواد ضد باکتری،  مهمترین چالش فرا روی استفاده از مواد دندانی ضد باکتری است.

 از آنجاییکه در تهیه مواد دندانی ضد باکتری، نوع و ساختار ماده ضد باکتری از اهمیت ویژه ای برخوردار است، در این طرح گونه جدیدی از مواد دندانی بر پایه عصاره زیست فعال گیاه آویشن  با نام تیمول تهیه شد که ضمن داشتن خواص مطلوب نظیر خاصیت ضد باکتری و زیست سازگاری قابل توجه، انحلال پذیری مناسب در  رزین‌های متاکریلاتی دندانی برای تهیه رزین‌های دندانی ،خواص فیزیکی- مکانیکی مطلوب و جذب آب کم داشته باشند.

بنابراين همواره از دهه‌هاي گذشته تهيه مواد دنداني با خاصيت ضد باكتري هدف مطالعات بوده است. مواد ضد باكتري مورد استفاده در مواد دنداني بايد علاوه بر ممانعت از رشد باكتري‌ها، زيست سازگاري مناسب داشته باشند. همچنين ماده ضد باكتري ايده آل برای كاربرد در مواد دنداني بايد اختلاط مناسبي با رزين‌هاي دنداني داشته و سبب افت خواص فيزيكي-مكانيكي مواد دنداني نشود.

از سوي ديگر، از آنجايي كه تطابق رنگ مواد دنداني با ساختار دندان از اهميت به سزايي برخوردار است، بنابراين مواد ضد باكتري مناسب برای كاربرد هاي دنداني، موادي هستند كه منجر به تغيير رنگ قابل توجه مواد دنداني نشوند و ثبات رنگ آنها در حين فرآيند پليمريزاسيون و همچنين در محيط دهان حفظ شود.

با توجه به توضيحات فوق، در اين طرح تهيه و ارزيابي رزين‌هاي متاكريلاتي بر پايه ماده زيست فعال طبيعي تيمول به عنوان ماتريس ضد باكتري ترميم كننده دندان پيشنهاد شد. ماده تيمول كه از مشتقات گياه آويشن است علاوه بر القاي خاصيت ضد اكسيداسيوني و ضد باكتريايي قوي، زيست سازگاري مناسبي دارد. علاوه بر اين، تيمول به واسطه ماهيت ساختاري و خصلت هيدروفوب بودن، انحلال پذيري مناسبي در رزين‌هاي دنداني دارد و افزودن آن به مواد دنداني منجر به افزايش جذب آب نمونه‌ها نمي‌شود و در نتيجه خواص فيزيكي-شيميايي مواد دنداني در محيط مرطوب دهان تحت تاثير قرار نمي‌گيرند.

گزارش از مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

پایان پیام/25

اخبار مرتبط:

*ساخت کامپوزیت‌های دندان پزشکی ضد باکتری

*ابداع یک ماده آنتی باکتریال برای پر کردن دندان‌ها