اتاق تمیز یک میزان بسیار اندک اما کنترل شده از آلودگی را همراه خود دارد که این میزان و سطح آلودگی با استفاده از تعداد ذرات معلق در واحد متر مکعب یا فوت مکعب و بر اساس اندازه هرکدام از ذرات تعیین می‌شود. ذرات معلق و آلودگی‌های موجود در اتاق‌های تمیز با استفاده از فیلترهای ویژه تا حدود بسیار زیادی از بین می‌‌روند.

اتاقی با کاربردهای فراوان

کاربرد اصلی اتاق تمیز در صنایعی است که حضور ذرات کوچک می ‌تواند فرایند تولید را تحت تاثیر قرار دهد. اتاق تمیز همچنین کاربردهای بسیاری در تولید قطعات خاص و دقیق مورد استفاده در کاربردهای نظامی و علوم هوافضا و اپتیک، تولید نیمه‌ هادی‌ها و قطعات الکترونیکی، تولید داروهای مختلف، زیست فناوری، ابزارهای مختلف پزشکی و اتاق‌ های عمل دارد.

این اتاق ‌های تمیز اندازه‌ های مختلفی دارند و طراحی برخی از آنها بسیار پیچیده است. همین طراحی دشوار در محیط هایی که عموما خیلی بزرگ نیستند سبب شده تا فعالیت در این اتاق ها مستلزم رعایت شرایط خاصی باشد. شرایطی که باید بارها تمرین ‌های مختلفی انجام شود تا آمادگی لازم برای انجام فعالیت در این شرایط ایجاد شود تا کارکنان بتوانند به خوبی نکات ضروری را رعایت کنند.

شرایط خاص ورود به اتاق های تمیز

هنگام ورود به اتاق تمیز باید لباس‌ های خاصی پوشید تا بتوان از انتشار آلودگی و ذرات مختلف از سطح بدن جلوگیری کرد. همچنین ورود به این اتاق ها از اتاق ‌های کوچکی به نام هوابند یا قفل هوا صورت می‌گیرد. هوابند یک دستگاه تنظیم فشار است و زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که یک شخص یا هر وسیله دیگری، از یک مکان به مکان دیگر که از لحاظ فشار هوا متفاوت هستند، عبور کند.

همچنین قبل از ورود به اتاق تمیز معمولا دوش هوا گرفته می‌شود. طراحی این دوش‌ های هوا امری بسیار مهم و حیاتی در طراحی اتاق‌ های تمیز و علم تهویه مطبوع است که برای طراحی آن استفاده بسیار زیادی از روابط حاکم در علم دینامیک سیالات محاسباتی می ‌شود.

پوشش مخصوص اتاق تمیز برای جلوگیری از انتشار ذرات از سطح بدن طراحی شده‌اند. زیرا ورود افراد می‌تواند عامل تولید و انتقال آلودگی و ذرات معلق به اتاق تمیز باشد.

این لباس ها باید طوری طراحی شوند که خود، ذرات معلق و آلودگی را به محیط اطراف منتشر نکند چرا که آلودگی‌هایی که از لباس و بدن افراد به اتاق تمیز منتقل می ‌شوند، می‌ توانند تجهیزات نیمه ‌هادی و یا داروی تولید شده را نابود کند و در نتیجه خسارت جبران ناپذیری به سرمایه شرکت بزند. همچنین این آلودگی‌ ها می‌توانند باعث ایجاد عفونت در بیمار و عدم درمان صحیح او در اتاق عمل شود.

اتاق های تمیز با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری از تجهیزات آزمایشگاه ها و توسعه پژوهش ها در این حوزه، به رشد قابل توجهی دست یافته است.

مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

#