این روزها با گرم تر شدن زمین و مشکلات و چالش های مربوط با حوزه آب دسترسی به منابع جدید نیازی اساسی شده است. البته این موضوع سابقه دیرینه دارد. سال‌ها پیش نیاکان ما با حفر قنات نیاز خود را رفع می کردند. در آن سال‌ها این راهکاری مبتکرانه بود که به ذهن آنها برای مقابله با خشکسالی رسید.

اما توسعه فناوری راه حل هایی نوین را پیش روی ما قرار داده است. فناوری ابزاری برای خلق موقعیت های جدید شده است تا بر مشکلاتی مانند کم آبی فائق شویم.

یکی از راهکارهای برای مقابله با کم آبی به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک توسعه آب‌های زیرزمینی با استفاده از روش های مختلف مانند احداث سدهای زیرزمینی است. این سدها سازه هایی زیرزمینی هستند که ذخایر آبی را در زیر زمین ایجاد می کنند؛ آن هم با مسدود کردن جریان های زیرقشری یا آب های زیرزمینی. اما مشکلاتی در احداث آنها وجود دارد. مهمترین مشکل نیز، تعیین مناطق مناسب برای توسعه و ایجاد این سدها است.

فناوران کشور با حمایت کارگروه تخصصی توسعه فناوری های آب، خشکسالی، فرسایش و محیط زیست معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری راهکاری برای حل آن ارائه دادند و طرحی با عنوان «فناوری ایجاد سد ترکیبی زیرزمینی و آب بندان آبشاری» را اجرایی کردند.

توسعه فناوری احداث و ارزیابی اثربخشی و ارائه راه حل های فناورانه برای حل مشکلات اجرایی در این طرح دنبال می شود تا با شناسایی مکان های مستعد و طراحی شده مشکل تعیین مناطق رفع شود.

بررسی و مطالعه پیشینه علمی، انجام بازدیدهای صحرایی، تهیه تصاویر ماهواره ای، استخراج داده ها و شاخص های مکانی، ذخیره سازی پایگاه داده مناسب مکانی و استفاده از مدل ارزیابی چند معیاره مکانی مناطق مستعد برای احداث سدهای زیرزمینی نیاز است. همچنین انجام آن دستاوردهای فناورانه ای را به دنبال دارد که فناوری ژئو رادار و ژئو الکتریک از جمله آنها است.

مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

#