آیا انسان در دو دهۀ آینده می‌تواند از افکار یا دیده‌های خود نسخۀ پشتیبان بگیرد؟ آیا کنترل مغز انسان و حیوانات عملی خواهد شد؟ چگونه می‎توان فرایند یادگیری را به صورت مصنوعی پیاده‌سازی کرد؟ آیا رایانه‌های زیستی تولید و در زندگی ما به کار خواهد رفت؟ آبا بشر موفق خواهد شد مغز مصنوعی بسازد که مانند انسان فکر کند، تصمیم بگیرد و اطلاعات را در خود ذخیره کند.

ترافزار واژه‌ای است که در قیاس با سخت افزار و نرم افزار رایانه‌ها ساخته شده است و برای اولین بار توسط پروفسور بیل دیتو  از دانشگاه جورجیا  مطرح شد. در سال 9994 لئونارد آدلمن  از محققان دانشگاه کالیفرنیای جنوبی  اعلام کرد که DNA توانایی انجام محاسبات ریاضی را دارد و در حقیقت، در ذخیرۀ اطلاعات شبیه هارد دیسک رایانه عمل می‌کند. شاید روزی رایانه‌هایی ساخته شود که به جای قطعات الکترونیکی، با آنزیم‌ها که کار ترانزیستورها را انجام می‌دهند، کار کند.

گروهی از محققان دانشگاه اموری  و مؤسسۀ فناوری جورجیا، موفق به ساخت نوعی ماشین حساب به نام “leech-ulator” با استفاده از نورون‌های زالو شده‌اند. در رایانه‌های سیلیکنی، ارتباط بین تراشه‌ها فقط زمانی برقرار می‌شود که برنامه‌نویس دستورالعمل اجرای آن را صادر کند. اما در یک رایانۀ زیستی نورون‌ها با ارادۀ خود، با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند و این موجب افزایش قدرت محاسباتی می‌شود.

محققان برای حل یک مسئله فقط نورون‌ها را به سمت هدف هدایت می‌کنند تا به روش خود مسئله را حل کنند. شناسایی الگو مانند تشخیص دست خط که انجام آن با رایانه‌های معمولی نیاز به وقت و توان زیادی دارد، با این روش آسان است.

اما اولین مطالعۀ آزمایشگاهی بر روی حیوانات در زمینۀ تحریک الکتریکی مغز، توسط دو دانشمند آلمانی بر روی سگ انجام گرفت. آنها مشاهده کردند که تحریک الکتریکی قسمت بالای قشر جلوی مغز باعث حرکت اندام‌های پشت بدن و تحریک الکتریکی قسمت پایین قشر جلوی مغز باعث حرکت اندام‌های جلوی بدن و گردن می‌شود.

پس تحقیقات ادامه یافت و به این نتیجه رسیدند که با کاشت الکترود در مغز انسان‌های دچار پارکینسون یا دیستونیا که از حرکات بدنی ناخواسته رنج می‌برند و ارسال تکانه‌های الکتریکی از طریق یک تکانه‌ساز به الکترودها می‌توان به معالجۀ این بیماران پرداخت. اکنون از این روش در بیمارستان‌های پیشرفتۀ دنیا از جمله جمهوری اسلامی ایران استفاده می‌شود. امید می‌رود در سال‌های آینده بتوان از این روش برای معالجۀ بیماری‌های دیگری چون آلزایمر، زنگ گوش، سکتۀ مغزی و ضایعات نخاعی نیز استفاده کرد.

* عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت

پایان پیام/25