*پرویز محمدزاده
طراحی و بهینه‌سازی چند موضوعی و تحولات تکنولوژی در صنعت هوافضا در جهان متمرکز و ساخت هواپیمای بدون سرنشین نسل جدید با موتور توربوفن موضوعی است که در صنعت هوایی در نیا مورد توجه قرار گرفته است.
ظهور تکنولوژی‌های جدید در بسیاری از زمینه‌های هوافضا همراه با تحولات سریع فناوری‌های محاسباتی، الکترونیکی، حسگرها، کاربرد مواد نو به‌وضوح بر مسیر طراحی سامانه‌های هوافضا تأثیر گذاشته و آن را دچار تحولات اساسی کرده است.
این تحولات باعث جهش و ایجاد تکنولوژی جدید طراحی و بهینه‌سازی چند موضوعی که به ‌اختصار (MDO) نامیده می‌شود، شده است. از سه دهه گذشته ناسا و دیگر صنایع هوافضای آمریکا و صنایع هوافضای اروپا (ایرباس) و کانادا (بمباردیر) و غیره، این تکنولوژی جدید را به‌عنوان یک راهکار جایگزین روش‌های سنتی کرده و به‌شدت توسط این صنایع درحال‌توسعه و اجراست.
این تکنولوژی جدید سبب تحولات بزرگی در بسیاری از بخش‌های هوافضا ازجمله طراحی سامانه‌های پیشرانش، هواپیمای مسافربری و نظامی، ماهواره‌بر، ماهواره و پهپاد و غیره در صنایع بزرگ هوافضای این کشورها شده است. به‌طوری‌که اخیرا صنایع هوافضای اروپا با  تشکیل کنسرسیوم شامل 19 صنایع هوافضا (ایرباس) و دانشگاه‌ها از چند کشور اروپا و ازجمله روسیه و کانادا، پروژه‌ای تحت عنوان AGILE با هدف کاهش 40 درصد هزینه‌های طراحی هواپیما درحال‌توسعه نسل سوم MDOرا دنبال می کند. بنابراین، یک تغییر پارادایم در حال شکل‌گیری است که روش‌های سنتی طراحی سامانه‌های پیچیده هوافضا و دیگر صنایع مرتبط را به چالش می‌کشد. توسعه این تکنولوژی نیازمند توجهی راهبردی در سطح ملی است.
صنایع هوافضای کشور ما با این تحولات تکنولوژی بیگانه است. استفاده از روش‌های سنتی بسیار پرهزینه، زمان‌بر و بعضا با ریسک بالا و در بسیاری موارد غیرممکن است. برای عبور از شیوه‌های سنتی زمان‌بر و پرهزینه طراحی و ورود به عرصه فناوری رقابتی و تجاری‌سازی، طرح پیشنهادی طراحی و ساخت هواپیمای بدون سرنشین نسل جدید با موتور توربوفن به‌عنوان طرح پایلوت برای دستیابی به فناوری‌های جدید در حوزه طراحی و ساخت سامانه‌های هوافضا با محورهای «مرور بر طراحی و بهینه‌سازی چند موضوعی و تحولات در صنعت هوافضا در جهان»، «راهکاری جدید در توسعه فناوری‌های پیشرفته هوافضا در ایران» و «طراحی و ساخت هواپیمای بدون سرنشین نسل جدید با موتور توربوفن» قابل پیگیری است.
دکترای تخصصی طراحی و بهینه‌سازی چند موضوعی (MDO) دانشگاه تهران
پایان پیام/23