علی اعلم الهدی*

"وجعلْنا من الْماء كلّ شيْءٍ حيٍّ" - - سوره انبیاء آیه 30

فصل بهار برای همه ما ایرانیان نمادی از زندگی دوباره گل و گیاه شکوفایی ، تازگی است. زمانی که طبیعت پس از عبور از فصل زمستان و سرما با جوانه های گیاهان، برگ درختان و شکوفه های که به تدریج به میوه تبدیل میشوند.  همانطوریکه در قرآن کریم ذکر شده "هر چيز زنده‏ اى را از آب پديد آورديم"  بعبارتی آب نخستین واژه از شعر زیبای هستی و بهار است. بدون آب نه رویشی خواهد بود نه طراوت و تازگی و نه حتی سبزه ای برای گره زدن. خشکسالی چندین سال گذشته و اثرات نامطلوب تغییرات اقلیم مشکلات جدی ایجاد کرده و نگاهی به وضعیت نامطلوب دریاچه ها و تالاب های کشور برای آحاد ملت آشکار شده است. لزوم توجه جدی به استحصال آب از منابع نامتعارف نیز بیش از پیش در اولویت قرار گرفته است.

تامین آب سالم به میزان کافی برای شرب و سایر مصارف لازمه ادامه توسعه پایدار در کشور بوده و  دسترسی به امنیت غذائی برای جامعه فعلی و آتی نیازمند استفاده صحیح و مناسب از محصولات فناوری های بومی و بین المللی و بکارگیری روش های فناورانه در حوزه آب است.  تهیه و تدوین پیش نویس سند فناوری های آب، خشکسالی، فرسایش و محیط زیست در  معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری گام اول در این مسیر بوده که با همکاری نمایندگان دستگاه های اجرایی ، نظارتی و اعضای هیات علمی دانشگاه ها و مراکز پژوهشی کشور به انجام رسیده و برای بررسی و تصویب به شورای انقلاب فرهنگی تقدیم شده است. دفتر مطالعات زيربنايي در  معاونت پژوهشهاي زيربنايي و امور توليدي مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی با همکاری کارگروه اب اقدام به تهیه گزارشی با عنوان "نقش سند فناوريهاي راهبردي آب در رفع چالشهاي بخش آب كشور" تا در اختیار نمایندگان مجلس در بررسی و تصویب برنامه ششم توسعه و قوانین بودجه قرار گیرد.

 فناوری های نمکزدائی از آب های شور و لب شور یکی از اولویت های اول فناوری های احصاء شده در این سند است. دولت مکلف است  طبق ماده 46 ردیف 19 برنامه ششم توسعه فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی، حداقل 30 درصد از آب آشامیدنی مناطق جنوبی کشور را از طریق شیرین کردن آب دریا تامین کند. همچنین وزارت نیرو موظف است تا پایان برنامه تمهیدات لازم را جهت تامین، طراحی و ساخت حداقل معادل 70 درصد آب شیرین کن های مورد نیاز در شهرهای حوزه خلیج و دریای عمان را از جمله از طریق خرید تضمینی آب شیرین شده و مدیریت هوشمند و تجمیع خرید آب شیرین کن از طریق انتقال فناوری به داخل انجام دهد.

در همین راستا، برای تحقق این اهداف، شرکت های دانش بنیان، دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی نقشی مهم خواهند داشت و می توانند با بومی سازی فناوری های مورد نیاز، توسعه و بهینه سازی روش های مرسوم، تربیت نیروی جوان و کارآمد و بسیاری زمینه های دیگر، تسهیل گر و کارگشا باشند و کمک شایانی به سازندگان و تامین کنندگان داخلی کنند. در این میان، نکته حائز اهمیت، ضرورت وجود برنامه ای مدون جهت استفاده هرچه بهتر از پتانسیل و تجارب این نهادهای علمی و  جهت دهی مناسب به فعالیت های آنها براساس نیازهای مطرح صنعت نمک زدایی است.

سابقه استفاده از سیستم های نمک زدایی از آب دریا برای تامین آب شرب از آب دریا در کشور به نیم قرن میرسد. پژوهش های کاربردی در این بخش با تاسیس انستیتو آب و انرژی دانشگاه صنعتی شریف در سال 1346 قوت گرفت به همت سازندگان داخلی، آب را به جان تشنه بسیاری از مناطق جنوبی کشور رسانده است. امید است که در سال اول برنامه ششم توسعه بار دیگر با همکاری جدی وزارت نیرو با دانشگاه ها، مراکز پژوهشی و حمایت از شرکت های دانش بنیان بتوان در تحقق این ماده مشارکت جدی را در دستور کار این ستاد قرارداد.

*دبیر کارگروه آب ستاد توسعه فناوری های آب، خشکسالی، فرسایش و محیط زیست معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

منبع: isti.ir

پایان پیام/