نمایش خیره‌کننده نورپردازی با پرنده‌های هدایت پذیر از دور (پهپاد) در آیین افتتاحیه‌ی المپیک 2020 توکیو یکی از رویداد‌های جالب توجه بود. همزمان با رژه‌ ورزشکاران از 205 کشور مختلف دنیا،  دسته‌ای از یک هزار و 802 پهپاد شرکت اینتل در آسمان ورزشگاه المپیک توکیو به پرواز درآمدند و مجموعه‌ای از شکل‌های هندسی منظم را به نمایش گذاشتند.

در یکی از این نمایش‌ها، پهپادها گردهم آمدند و تصویر سه بعدی از کره زمین را به نمایش درآوردند که یکی از چشم نوازترین لحظات افتتاحیه بود و همزمان جلوه‌ای از اتحاد و همبستگی را که شعار باز‌های المپیک است به مخاطبان عرضه می‌کرد.

هر یک از این پهپاد‌ها وزنی در حدود 340 گرم دارند و مجهز به چراغ‌های LED برای فرآیند نورپردازی هستند. برای هدایت پهپاد‌ها از فناوری ژئوماتیک تعیین موقعیت ماهواره‌ای (GNSS) استفاده شد. فناوری GNSS در واقع از تعدادی ماهواره تشکیل شده است که در ارتفاع تقریبی 20 هزار کیلومتری از سطح زمین قرار گرفته‌اند و در یک مدت زمانی معینی در طول شبانه روز به دور زمین در حال گردش هستند. از آنجایی که موقعیت ماهواره‌ها در مدار گردش، مشخص است اگر وسیله‌ای بتواند سیگنال ماهواره‌ها را دریافت کند قادر خواهد بود موقعیت خود را تعیین کند.

ولی این تمام ماجرا در افتتاحیه المپیک نبود، این پهپاد‌ها برای این که خیلی دقیق در کنار هم قرار بگیرند باید همزمان که به طور مستقیم از ماهواره‌های GNSS اطلاعات دریافت می‌کنند، توسط فناوری موسوم به موقعیت‌یابی کینماتیک آنی (RTK)  پشتیبانی و تقویت شوند.

 در اصل این قدرت فناوری RTK است که باعث آرایش منظم و دقیق پهپاد‌ها می‌شود تا تصاویر زیبا و چشم‌نوازی خلق کنند. فناوری موقعیت‌یابی ماهواره‌ای (نظیر RTK در کنار سایر فناوری‌های ژئوماتیک در حال رشد و توسعه هستند تا انسان را در فعالیت‌های مرتبط با آنها همراهی کند.

به طور کلی ژئوماتیک علم و تکنولوژی مربوط به ویژگی و ساختار داده‌های مکانی، روشهای بدست آوری، سازماندهی، طبقه‌بندی، بررسی کیفیت، تحلیل، مدیریت، نمایش و همچنین نیاز ساختاری برای استفاده از این اطلاعات است. .ژئوماتیک با طیف وسیعی ازعلوم مرتبط است که هرکدام برای ارائه تصویری از جهان فیزیکی می تواند مورد استفاده قرار گیرند. این علوم عبارتند از سجنش از راه دور، فتوگرامتری، نقشه برداری، سیستم های اطلاعات جغرافیایی، سیستم تعیین موقعیت جهانی و غیره کاربرد دارد.

*کارشناس حوزه ژئوماتیک ستاد توسعه فناوری‌های فضایی و حمل‌نقل پبشرفته معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری