پیچیده‌ترین کارکردهای عالی شناختی انسان مانند حافظه کاری، فراشناخت، استدلال، تصمیم‌گیری، برنامه ریزی، خودمهاری و خودتنظیمی، انعطاف پذیری و نوآوری توسط ناحیه پیش پیشانی مغز مدیریت و پردازش می‌شود. این نوع فعالیت‌های بخش پیش پیشانی را کارکردهای اجرایی می‌نامند که در جریان رشد ذهنی کودک در قالب اتصالات بین سلولی توسعه می‌یابد و در سال‌های پایانی مدرسه به سطح قابل قبولی می‌رسد. این رشد همچنان ادامه می‌یابد، به نحوی که هرچه مدارهای عصبی ناحیه پیش پیشانی پیچیده‌تر شود نشانه‌ای برفرهیختگی فرد است.

اصطلاح کارکردهای اجرایی به توانایی‌های شناختی سطح بالایی اشاره دارد که به افراد کمک می‌کند تصمیم بگیرند، انتخاب کنند، رفتار خود را تنظیم کنند، برنامه‌ریزی کنند، فعالیتی را آغاز کنند یا آن را به پایان برسانند و به عبارت ساده‌تر، رفتار خود را تنظیم کنند. از دیدگاه عصب شناسی کارکردهای اجرایی شامل مهارت‌های شناختی و اجتماعی است که در طول دوره رشد کودک شکل می‌گیرد.

برای بهبود کارکردهای اجرایی می‌توان از سه روش متفاوت استفاده کرد. نخست، اصلاح محیط فرد است. روش دیگر، رویکردی فردی نام دارد و در صدد تقویت کارکردهای اجرایی از طریق ایجاد ارتباطات فردی است. سومین روش، ناظر بر آموزش کارکردهای اجرایی است. کارکرد اجرایی به ما کمک می‌کند تا برای رسیدن به اهدافمان، مهارت‌های تفکر خود را به کار بندیم و راه حلی را برای مسائل پیشروی خود پیدا کنیم.

هیچ تصمیمی بدون نگرش گرفته نمی‌شود. فرض پایه این است که پردازش شناختی در بستر و همراه با پردازش هیجانی صورت می‌گیرد. به عبارت دیگر، تصمیم‌گیری‌های ما در زمینه انتخاب و باور کردن یا نکردن به چیزی، حاصل تعامل ابعاد شناختی و هیجانی ذهن ماست که مجموعاً ما را به گزینش یک باور یا اقدام وا می‌دارد. این موضوع در مورد تمام زمینه‌های شناختی که در

آن افراد به قضاوت و تصمیم‌گیری درباره پدیده‌ها می‌پردازند، صادق است. در واقع، تمامی باورها و عقاید ما حاصل تعامل شناخت و هیجان است. از نظر زیست شناسی، مغز کودک از آغاز تولد آماده فراگیری زبان است و فرایند یادگیری زبان به فروگشایی تجربه نیاز دارد. رابطه معکوسی بین سن و اثربخشی یادگیری زبان وجود دارد و در مجموع، یادگیری در سنین پایین اثربخش‌تر است. دانشمندان علوم اعصاب در پی مطالعه و مقایسه نحوه پردازش زبان در مغز کودکان و بزرگسالان هستند. این یافته‌ها با سیاستگذاری آموزش زبان دوم که غالباً در مدارس ما قبل از دوره نوجوانی شروع نم‌یشود، ارتباط پیدا می‌کند. البته، نوجوانان و بزرگسالان نیز می‌توانند زبان دیگری را یاد بگیرند، اما در بزرگسالی یادگیری زبان دوم خیلی سخت‌تر خواهد بود.

* عضو هیأت علمی دانشگاه فرهنگیان

منبع: isti.ir

پایان پیام/