*محمدرضا حاج سید هادی
 
در اواسط قرن بیستم با ظهور کشاورزی صنعتی و انقلاب سبز، بشر به تأمین غذای آینده خویش مطمئن و دلگرم شد. اما این رویای شیرین دیری نپایید؛ چرا که انقلاب سبز و کشاورزی صنعتی اگرچه توانست در کوتاه مدت در اکثر نقاط دنیا ازدیاد و افزایش تولید محصولات کشاورزی را به ارمغان آورد اما به علت عدم توجه به مسائل اخلاقی و اجتماعی نظیر حقوق دیگر موجودات و نسل‌های آینده و صرفاً پرداختن به منفعت و رفاه خویش و استفاده بی‌حد از مواد شیمیایی، امروزه نه تنها تولید مواد غذایی رو به کاهش نهاده بلکه مشکلات زیست‌محیطی، اجتماعی و اقتصادی بسیار زیادی را به وجود آورده و جمعیت گسترده این سیاره خاکی را با بحرانی بزرگ و فاجعه‌ای عظیم رو به رو ساخته است که مسلماً برای حل آن باید بهای سنگینی را پرداخت کند. 
 
 
در اکثر نقاط دنیا، از جمله کشور ما، زیاده‌روی در مصرف مواد شیمیایی برای دستیابی به عملکرد بالا در محصولات زراعی و جبران کمبود منابع باعث افزایش هزینه‌های تولید همراه با تخریب منابع خاکی، آبی و زیستی شده است. جدی بودن تخریب محیط زیست اثر کاربرد روش‌های غلط، موجب جلب‌توجه و علاقه‌مندی متخصصین به نظام‌های زراعی سالم و با دوان از نظر اکولوژیک شده است. به طوری که امروزه در اکثر محافل علمی صحبت از توسعه سیستم‌های  پایدار کشاورزی به میان آمده است. کشاورزی فشرده و تجاری بر نظام‌های تک‌کشتی و فرآورده‌های سوختی فسیلی و نیز به آفت‌کش‌ها و کودهای شیمیایی متکی بوده که در بالا بردن میزان تولید و کاهش نیروی کارگری مورد نیاز در بخش کشاورزی سهم بسزایی داشته است.
 
 
استفاده از این نهاده‌های شیمیایی نیاز غذایی جمعیت در حال رشد جهان را تأمین می‌کند. بنابراین، دلیل توجه به کشاورزی پایدار و به‌کارگیری روش‌های جایگزین در کشاورزی چیست؟ آنچه ضرورت ایجاد تغییر نظام‌های زراعی متداول را توجیه می‌کند، عبارت است از: بروز مسائل زیست محیطی به دلیل استفاده از مواد شیمیایی و اثر سو آنها بر کیفیت مواد غذایی؛ تخلیه منابع غیر تجدید شونده مانند نفت و ذخایر سنگ‌های فسفاته در طبیعت؛ آلودگی منابع آب به وسیله نهاده‌های شیمیایی مورد استفاده در کشاورزی؛ به مخاطره افتادن سلامت انسان بر اثر تماس مستقیم کارگران مزارع با سموم شیمیایی؛ ضعف زیربنای اجتماعی و اقتصادی در جوامع روستایی؛ کاهش تنوع زیستی و فرسایش ژنتیکی؛ ایجاد مقاومت در امراض و آفات گیاهی؛ کاهش میزان باروری خاک به علت آفت مواد آلی و عناصر غذایی آن بر اثر فرسایش. 

*رئیس انجمن علمی گیاهان دارویی ایران شاخه رودهن