زمین گردشگری یا ژئوتوریسم یکی از شاخه های نو و بکر صنعت گردشگری است که قدمت آن چندان زیاد نبوده و به صورت تقریبی می توان گفت از ابتدای قرن میلادی حاضر یعنی سال 2000 در دنیا رواج پیدا کرده است. ژئوتوریسم در حقیقت از دو واژه ( ژئو ) به معنای زمین و (توریسم) به معنای گردشگری تشکیل شده است.

متاسفانه شیوع بیماری کرونا سایه سنگین رکود اقتصادی را به روی صنعت گردشگری انداخته است و در کل دنیا این صنعت را تا لبه پرتگاه مخوف ورشکستگی پیش کشانده است. از آن رو می بایست تمهیداتی را در نظر گرفت تا در دوره پساکرونا این شیب رکود را پشت سر نهاده و همزمان پیشرفت های تخصصی و چشمگیری در جهت جذب مخاطبان داخلی و خارجی داشته باشیم.

شاید به جرات بتوان گفت در بین شاخه های صنعت گردشگری، ژئوتوریسم یکی از شاخه های صنعت گردشگری است که با کمترین هزینه سرمایه گذاری قابلیت اجرا و بهره برداری را داراست. به صورت اختصار از ویژگی های شاخص و ممتاز و متمایز کننده این صنعت می توان به موارد ذیل اشاره کرد که اهمیت موضوع را نمایان تر خواهد کرد.

1)جذابیت ماندگار و بی تکرار

شما هیچ گاه از دیدن مناظری چون دریا، رودخانه، کوه، دریاچه، دره، غار، بیابان های بکر و پوشش های گیاهی (جنگل) و غیره..... سیر نخواهید شد و همیشه نسبت به حضور در این اماکن شور و شوق دارید.

2)امنیت پایدار

شاید صدها سال طول بکشد تا تغییراتی چشمگیر در یک پدیده زمین شناسی رخ بدهد ( البته از این نگاه که آن تغییر مخرب باشد) و گرنه تمام تغییرات زمین شناسی زیبایی منحصر به فرد ایجاد می کند. پایداری یک پدیده زمین شناسی در مقایسه با یک ساختمان هتل، یک استخر، یک موزه اشیاء تاریخی و یا یک سایت باستان شناسی و یا یک نمایشگاه نقاشی قدیمی و حتی یک باغ وحش یا یک کلیسای تاریخی به جهت گردشگری غیر قابل قیاس است.

3)حداقل سرمایه گذاری

به منظور ایجاد یک تور گردشگری از یک سایت زمین شناسی سرمایه شما فقط دانستن مقداری معلومات عمومی و زمین شناسی، دانستن مسیر و نقشه، حمل و نقل مسافران، ارائه وعده غذایی و احیانا اسکان موقت مسافران خواهد بود.

4)بکر و بی رقیب

این صنعت بسیار بکر و جدید است و با توجه به جذابیت های بسیار بالای آن و مغفول ماندن بسیاری از مناطق دست نخورده که تا به حال زیاد دیده نشده و حتی مکان هایی که محققان برای اولین بار آن ها را کشف و معرفی می کنند، تا سال های سال همچنان بکر و بی بدیل خواهد ماند. همچنین هیچ جاذبه گردشگری نمی تواند معادل دیدن یک آبشار یا هیجان کاوش غارگردی یا امثال آن باشد.

5)کمترین بروکراسی اداری

نسبت به سایر شاخه های صنعت توریسم شما برای دریافت یا صدور یک مجوز زمین گردشگری کمترین زمان و کمترین هزینه را خواهید داشت.

6)زبان مشترک دنیا

صنعت ژئوتوریسم همانند تماشای یک فیلم و یک موسیقی خاطره انگیز زبان مشترک و طبیعی و خدادادی تمام مردم دنیا است و تمام گردشگران دنیا با زبان ها و فرهنگ های گوناگون نسبت به دیدن پدیده های ریخت شناسی زمین به یک میزان هیجان و علاقه و عطش دارند و این به معنای جذب حداکثری گردشگران یک جهان بدون نگرانی است.

با توجه به نکات بسیار ساده و اجرای آن ها، این صنعت میتواند در پیشبرد اهداف اقتصادی و رسیدن به بالاترین حد جذب مخاطب و گردشگر و البته درآمد اقتصادی موثر باشد.

در این راستا،موارد ذیل می تواند به عنوان راهکارهای موثر و کم ریسک، مطمئن و جدید در جهت بالا بردن راندمان اقتصادی و جذب حداکثری گردشگر مورد استفاده واقع شود:

1)عکاسی مدرن

یکی از جاذبه های بسیار مهم در یک سفر ژئوتوریستی لذت تصویر برداری و یا عکاسی است. با توجه به افزایش مخاطبان در فضاهای مجازی و علاقه مندی افراد در به اشتراک گذاشتن عکس های خاص و ناب، عکاسی با پدیده های زمین شناسی به صورت حرفه ای می تواند این نیاز را پاسخگو باشد.

ارائه سرویس های رایگان تصویربرداری و عکاسی از گردشگران در یک سفر ژئوتوریستی از سوی شرکت خدمات دهنده یک فکر بسیار ساده و هوشمندانه محسوب می شود . بدین ترتیب که تصویر یک گردشگر در قله یک آتشفشان غیر فعال می تواند واقعا تکرار ناشدنی، بسیار ناب، ارزشمند و خاص باشد.

2)حمل و نقل مدرن

استفاده از وسایل حمل و نقل مدرن و طراحی ماشین های حمل عمومی جذاب با امکانات رفاهی کامل می تواند نظر بسیاری از گردشگران را جذب کرده و رنگ و بویی جدید به صنعت ژئوتوریسم بدهد.

استفاده از وسایل حمل و نقل مدرن و طراحی ماشین های حمل عمومی جذاب با امکانات رفاهی کامل می تواند نظر بسیاری از گردشگران را جذب نماید و رنگ و بویی جدید به صنعت ژئوتوریسم بدهد.

پس از سال ها در مکان هایی که از دید گردشگر این نوع حمل و نقل تکراری، غیر جذاب، یکنواخت و بی هیجان بوده، میتوان جهت ایجاد یک هیجان جدید از روش های قدیمی حمل و نقل استفاده نمود. البته در مکان هایی که این امکان وجود داشته باشد. به عنوان مثال حمل مسافران و گردشگران با اسب و یا شتر در کویر و یا سایت زمین شناسی بسیار جذاب و منحصر به فرد خواهد بود.

3)معرفی مکان های ناب و جدید

هیجان مشاهده مکان های زمین شناسی که تا به حال هیچ کجا نمونه آن مشاهده نشده و توضیحات علمی یک راهنمای متخصص، هیجان سفر در دل پدیده های بی نظیر زمین شناسی را دو چندان می کند. با توجه به نکات و مزایای منحصر به فرد صنعت ژئوتوریسم می بایست به این صنعت به عنوان یک بازار بکر، پر سود و بی رقیب اقتصادی نگریست. بر کسی پوشیده نیست در دوران طلایی و بی تکرار پساکرونا نوک پیکان نیازهای گردشگران و عموم مردم به سمت تفریح و گردشگری خواهد بود.

در این راستا علاقه مندان و فعالان این صنعت می توانند با ایجاد فضاهای حرفه ای و استفاده از ایده های جدید و جذاب و قرار گرفتن در کارگروهی با حضور متخصصان، ایده پردازان و سرمایه گزاران شاهد تحقق دستاورد های ناب و بی نظیر خود در این صنعت باشند. نکاتی از این دست می تواند جرقه ایجاد ایده ها و طرح های خلاقانه و فناورانه در ذهن علاقه مندان به صنعت ژئوتوریسم را ایجاد کرده که بی شک سر منشاء تحول، شکوفایی و رشد اقتصادی در این صنعت خواهد بود.

* کارشناس ارشد طرح توسعه زمین شناسی، معدن و صنایع معدنی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری