علم مواد در پیشرفت جوامع بشری نقش بسیار مهمی داشته است به گونه ای که دوره های تمدن بشری با موضوع مواد نامگذاری شده است (عصر پارینه سنگی، عصر نوسنگی، عصر برنز، عصر آهن و عصر سیلیکون یا عصر الکترونیک) که تأثیر بالای علم مواد و فنون مربوطه را در توسعه جوامع بشری نشان می دهد. امروزه لازمه دستیابی به فنآوری های پیشرفته، دسترسی به مواد پیشرفته و فناوری های مرتبط با ساخت آنهاست. فناوری مواد، موضوع انرژی و فناوری اطلاعات سه محور اصلی پیشرفت در جامعه امروزی است. تقاضا برای طراحی و ساخت مواد جدید، در نتیجه توسعه صنایع محوری و صنایع مبتنی بر فناوری های برتر ملی، در حال افزایش است. بعنوان مثال توسعه مواد مورد استفاده در ساخت سازه های مختلف مربوط به تجهیزات ذخیره انرژی و تجهیزات مبدل انرژی، برای غلبه بر چالش های مسائل مرتبط با انرژی لازم است. همچنین بهبود محیط زیست و تحقق توسعه هماهنگ بشر و طبیعت، تقاضاهای جدیدی را در مواد سازگار با محیط زیست ایجاد کرده است. از طرف دیگر به علت رو به اتمام بودن منابع، تقاضا جهت مواد جدید و فناوری های نوین روبه افزایش بوده و بازیافت مواد نیز از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

علاوه بر موارد فوق الذکر علم مواد پیشرفته کاربرد وسیعی در حوزه مهندسی پزشکی دارد که شامل تجهیزات پزشکی، مواد کاشتنی در بدن، مواد رهایش کنترل شده دارو و مواد جدید برای تشخیص زود هنگام بیماری هاست. این موارد تنها گوشه ای از اهمیت مواد پیشرفته را نشان می دهد. علاوه بر این، تقاضاهای بیشتر و حائز اهمیتی در تعداد زیادی از پروژه های کلیدی در حوزه های مختلف از قبیل حمل و نقل، الکترونیک، کشاورزی، ساخت و ساز، و هوا فضا وجود دارد که بر مبنای نیاز به مواد پیشرفته بوده و باید به آنها پاسخ داده شود.

بعبارت دیگر امروزه تقاضا برای انواع مختلف مواد رو به افزایش بوده و تمرکز بر ارتقاء کیفیت مواد، افزایش قابلیت اطمینان و کاهش هزینه ها خواهد بود. بسیاری از کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه با درک اهمیت راهبردی این موضوع، فناوری های مواد پیشرفته را به عنوان یکی از چند محور اساسی اولویت های ملی توسعه علم و فناوری خود در نظر گرفته اند. این کشورها به ویژه در سالهای اخیر با مد نظر قرار دادن چالش های آینده جهان، به صورت جدی اقدامات گسترده ای را در حوزه های مرتبط با فناوری های مواد پیشرفته در پیش گرفته اند. در ایران نیز همگام با سایر کشورهای در حال توسعه توجه به مواد پیشرفته و فرآیندهای ساخت پیشرفته بیش از پیش ضروری به نظر می رسد که خوشبختانه با تشکیل ستاد توسعه فناوری های مواد و ساخت پیشرفته در چهارچوب معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، امید زیادی در دل پژوهشگران این حوزه ایجاد شده است. شاهد مثال برای ضرورت داشتن پیگیری این حوزه آسیب های فراوانی است که در حوزه مواد پیشرفته و فناوری های مرتبط با آن به بخش های مختلف کشور در دوران تحریم وارد شده است. برای مثال ایران در حوزه های سوپر آلیاژها، آلومینیوم، نیکل و الیاف کربن همچنان در فهرست تحریم قرار دارد و باید از این فرصت برای تقویت توانمندی های داخلی بهره برده شود.

* مجری پروژه  طراحی و ساخت دستگاه پیشرفته قالب‌گیری تزریقی با فشار پایین(LPIM)"